Κλιματική Αλλαγή: Παγκόσμια ανησυχία για τα συχνότερα «κύματα ακραίας ζέστης» και πλημμύρες

Λόγω της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να αυξάνεται η θερμοκρασία, προειδοποιούν η ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός Copernicus και Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός – Στην έκθεση συμμετέχει η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη ολοένα και συχνότερα με κύματα ακραίας ζέστης, την οποία δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει ο ανθρώπινος οργανισμός, καθώς λόγω της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να αυξάνεται η θερμοκρασία, προειδοποιούν η ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός.

Σε έκθεσή τους για τις κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη οι δύο υπηρεσίες αναφέρθηκαν στις ακραίες συνθήκες που παρατηρήθηκαν το 2023, περιλαμβανομένου του καύσωνα που σημειώθηκε τον Ιούλιο και προκάλεσε στο 41% της νότιας Ευρώπης ισχυρή, πολύ ισχυρή ή ακραία θερμική επιβάρυνση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκταση της Ευρώπης που έχει αντιμετωπίσει τέτοιες συνθήκες από τότε που διατηρούνται αρχεία.

Αύξηση 7% στον αριθμό των θανάτων

Η ακραία ζέστη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, για τους ηλικιωμένους και τα άτομα που πάσχουν από νοσήματα όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη.

Σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας καταγράφηκε πέρυσι τον Ιούλιο αύξηση 7% στον αριθμό των θανάτων σε σχέση με το κανονικό.

Η θερμική επιβάρυνση μετρά τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος στο ανθρώπινο σώμα, συνδυάζοντας παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και η αντίδραση του σώματος για να ορίσει την «αισθητή» θερμοκρασία.

Το 2023 περιοχές της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας αντιμετώπισαν έως και δέκα ημέρες ακραίας θερμικής επιβάρυνσης, με την «αισθητή» θερμοκρασία να ξεπερνά τους 46 βαθμούς Κελσίου.

Οι θάνατοι που συνδέονται με τη ζέστη αυξήθηκαν κατά περίπου 30% στην Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια, αναφέρει η έκθεση.

Προετοιμασία των συστημάτων Υγείας

Η ευρωπαϊκή υπηρεσία κάλεσε τις κυβερνήσεις τον προηγούμενο μήνα να προετοιμάσουν τα συστήματα υγείας τους για την κλιματική αλλαγή και ζήτησε να υιοθετηθεί νομοθεσία για την προστασία από την ακραία ζέστη όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους.

Η περσινή χρονιά είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί από τότε που διατηρούνται αρχεία, ενώ η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται πιο γρήγορα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή της γης.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα αέρια του θερμοκηπίου ευθύνονται κυρίως για την ακραία ζέστη που παρατηρήθηκε το 2023, όμως και άλλοι παράγοντες όπως το μετεωρολογικό φαινόμενο El Nino έπαιξαν επίσης ρόλο.

Η ζέστη προκαλεί πλημμύρες

Η ζέστη προκάλεσε και άλλα ακραία φαινόμενα, όπως πλημμύρες, καθώς η πιο ζεστή ατμόσφαιρα διατηρεί περισσότερη υγρασία προκαλώντας σφοδρότερες βροχοπτώσεις.

«Κάποια από τα γεγονότα του 2023 εξέπληξαν την επιστημονική κοινότητα λόγω της έντασής τους, της ταχύτητας με την οποία ενέσκηψαν, το εύρος και τη διάρκειά τους», σχολίασε ο Κάρλο Μπουοντέμπο διευθυντής της υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus.

Για πρώτη φορά ελληνικός φορέας

Στη σύνταξη της εν λόγω έκθεσης για πρώτη φορά συμμετέχει ελληνικός Οργανισμός και πιο συγκεκριμένα το Μeteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ο μετεωρολόγος – διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο, Κώστας Λαγουβάρδος, σχολιάζει με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα τα εξής: «Καταρχάς να σημειώσουμε ότι για πρώτη φορά στη σύνταξη της έκθεσης αυτής συμμετέχει και ελληνικός φορέας, συγκεκριμένα η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με παροχή μετεωρολογικών δεδομένων για την κακοκαιρία “Δανιήλ”.
Σύμφωνα με την έκθεση τα βασικότερα συμπεράσματα ακολουθούν:

1. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη το 2023 ήταν 2.6 βαθμούς πάνω από αυτήν της προβιομηχανικής περιόδου, καταδεικνύοντας ότι στην Ευρώπη το όριο του 1.5 βαθμού που έχει τεθεί από τους διεθνείς οργανισμούς έχει ήδη καταρριφθεί. Τους 11 από τους 12 μήνες του 2023, η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη ήταν υψηλότερη από τις κανονικές τιμές.
2. ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ: Οι βροχοπτώσεις στην Ευρώπη το 2023 ήταν σχετικά αυξημένες κατά περίπου 7% σχετικά με τις κανονικές τιμές.
3. ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΕΙΣ: Ο αριθμός των ημερών με χιόνι ήταν συνολικά στην Ευρώπη μικρότερος από τις κανονικές τιμές.
4. ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ: Οι παγετώνες στις Άλπεις έχουν χάσει το 10% του όγκου τους τα τελευταία δύο έτη.
5. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΘΑΛΑΣΣΑΣ: Η θερμοκρασία επιφανείας θάλασσας ήταν σε όλες τις ευρωπαϊκές θάλασσες (και στη Μεσόγειο) πολύ πάνω από τις κανονικές τιμές. Σε αρκετές ευρωπαϊκές θάλασσες, η μέση ετήσια θερμοκρασία θάλασσας ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ.
6. ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ: Η θερμική επιβάρυνση, παράμετρος η οποία λαμβάνει υπόψη της τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ταχύτητα του ανέμου και την ηλιακή ακτινοβολία, έφτασε σε πολύ υψηλά επίπεδα το 2023, με ρεκόρ του αριθμού ημερών με ακραία θερμική επιβάρυνση. Ειδικότερα στην Ελλάδα, ο αριθμός των ημερών με ακραία θερμική επιβάρυνση έφτασε τις 40 στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία.
7. ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ: Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές ήταν πολλές και το 2023, κυρίως στην Ιβηρική, στη Σικελία και στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση, τον Αύγουστο του 2023 στον Έβρο, είχαμε τη μεγαλύτερη σε έκταση δασική πυρκαγιά που έχει ποτέ καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή ‘Ένωση.
8. ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ: Οι πλημμύρες ήταν επίσης πολλές, με περίπου 1,6 εκατομμύριο ανθρώπους να επηρεάζονται από πλημμυρικά επεισόδια το 2023.
9. ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ: 63 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από θύελλες, 44 από πλημμύρες και 44 από δασικές πυρκαγιές.
10. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ: Η οικονομική ζημιά το 2023 στην Ευρώπη έφτασε τα 13,4 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 81% σχετίζεται με τις πλημμύρες».