Τροφικές δηλητηριάσεις και η αντιμετώπισή τους

Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε 

Το καλοκαίρι και την άνοιξη, λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας, αυξάνεται ο κίνδυνος τροφικών δηλητηριάσεων. Οι τροφικές δηλητηριάσεις εκδηλώνονται συνήθως όταν καταναλώνουμε τρόφιμα που έχουν μολυνθεί από παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως βακτήρια, ιούς ή τοξίνες. Τα κυρίαρχα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακούς πόνους και πυρετό. Τα πιο επικίνδυνα τρόφιμα που μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση είναι τα μη σωστά μαγειρεμένα ή αποθηκευμένα κρέατα, τα αυγά, τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά και τα προϊόντα που δεν έχουν συντηρηθεί σωστά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά.

Για να προλάβουμε τις τροφικές δηλητηριάσεις, πρέπει να τηρούμε αυστηρούς κανόνες υγιεινής, όπως:

1. Πλύσιμο χεριών και τροφίμων: Πλένουμε καλά τα χέρια μας πριν και μετά την προετοιμασία των τροφίμων, καθώς και τα φρούτα και τα λαχανικά.
2. Σωστή αποθήκευση τροφίμων: Τα ευπαθή τρόφιμα πρέπει να αποθηκεύονται σε σωστές θερμοκρασίες (στο ψυγείο ή στην κατάψυξη) και να καταναλώνονται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
3. Πλήρης μαγειρική θέρμανση: Τα κρέατα και τα πουλερικά πρέπει να μαγειρεύονται καλά για να σκοτώνονται τα βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί.

Σε περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης, είναι σημαντικό να:

• Ενυδατωθούμε: Πίνουμε άφθονο νερό ή ηλεκτρολύτες για να αποφύγουμε την αφυδάτωση, ειδικά αν έχουμε διάρροια ή εμετό.
• Αποφύγουμε την αυτοθεραπεία: Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως έντονος πυρετός ή αίμα στα κόπρανα, πρέπει να επισκεφτούμε άμεσα γιατρό ή νοσοκομείο.
• Ακολουθήσουμε συμβουλές γιατρού: Αν η δηλητηρίαση είναι ήπια, ο γιατρός μπορεί να συστήσει συγκεκριμένες θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Για να αναρρώσουμε γρήγορα από τροφική δηλητηρίαση, η ενυδάτωση είναι το πιο σημαντικό βήμα, καθώς η διάρροια και ο εμετός μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση. Πρέπει να καταναλώνουμε άφθονα υγρά που βοηθούν στην αποκατάσταση των ηλεκτρολυτών και της γλυκόζης στο σώμα, όπως:

1. Αφεψήματα: Το χαμομήλι και το τσάι με λίγο ζάχαρη είναι καλές επιλογές, καθώς καταπραΰνουν το στομάχι και βοηθούν στην ενυδάτωση.
2. Σούπες: Χλιαρές σούπες χωρίς λαχανικά ή κρέας μπορούν να προσφέρουν υγρά και να είναι ήπιες για το πεπτικό σύστημα.
3. Ηλεκτρολυτικά διαλύματα: Αν είναι διαθέσιμα, τα διαλύματα αναπλήρωσης ηλεκτρολυτών είναι ιδανικά για να αντικαταστήσουν τις ουσίες που χάνονται κατά τη διάρκεια της δηλητηρίασης.
4. Νερό: Το νερό είναι επίσης απαραίτητο για την αποκατάσταση της υδάτωσης, ωστόσο είναι καλύτερο να αποφεύγουμε το υπερβολικό πόσιμο νερού χωρίς ηλεκτρολύτες.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να:

• Αποφύγουμε τα βαριά και λιπαρά τρόφιμα: Τις πρώτες ημέρες της ανάρρωσης, προτιμούμε ήπια τρόφιμα όπως βραστό ρύζι, βραστές πατάτες, φρυγανιές ή μπανάνες.
• Ξεκουραστούμε: Ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να αναρρώσει, οπότε είναι σημαντικό να ξεκουραστούμε και να αποφεύγουμε τη σωματική καταπόνηση.
• Ακολουθήσουμε τη συμβουλή γιατρού: Αν τα συμπτώματα επιμένουν ή αν υπάρξουν επιπλοκές, όπως σοβαρή αφυδάτωση, πυρετός ή αίμα στα κόπρανα, πρέπει να επισκεφτούμε άμεσα γιατρό.

Πως καταλαβαίνουμε εάν είναι γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση

Η γαστρεντερίτιδα και η τροφική δηλητηρίαση είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις, αλλά έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και συχνά συγχέονται. Ας δούμε τις βασικές διαφορές τους:

Γαστρεντερίτιδα

Η γαστρεντερίτιδα είναι φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, συνήθως προκαλούμενη από ιούς (όπως τον ροταϊό ή τον νοροϊό), βακτήρια ή παράσιτα. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα λοίμωξης από διάφορους παράγοντες, όχι απαραίτητα από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, αν και αυτό είναι ένας παράγοντας κινδύνου.

Συμπτώματα:

• Ναυτία και έμετος
• Διάρροια
• Κοιλιακοί πόνοι και κράμπες
• Πυρετός (συχνά)
• Ελαφριά αφυδάτωση (σε ήπιες περιπτώσεις)

Αιτίες:

• Ιοί (π.χ. ροταϊός, νοροϊός)
• Βακτήρια (π.χ. Σαλμονέλα, Κλωστρίδιο, Ε. Coli)
• Παράσιτα (π.χ. Γιάντινια)

Τροφική δηλητηρίαση

Η τροφική δηλητηρίαση προκαλείται από την κατανάλωση τροφίμων ή ποτών που έχουν μολυνθεί με βακτήρια, ιούς ή τοξίνες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως γρήγορα (συχνά μέσα σε ώρες από την κατανάλωση του τροφίμου).

Συμπτώματα:

• Ναυτία και έμετος
• Διάρροια (που μπορεί να είναι και αιματηρή σε ορισμένες περιπτώσεις)
• Κοιλιακοί πόνοι και κράμπες
• Πυρετός (σε περιπτώσεις βακτηριακής λοίμωξης)

Αιτίες:

• Μολυσμένα τρόφιμα (π.χ. κρέας, πουλερικά, γαλακτοκομικά, θαλασσινά)
• Τροφικές τοξίνες (π.χ. από βακτήρια όπως Σταφυλόκοκκος ή Κλωστρίδιο)
• Κακή αποθήκευση ή επεξεργασία τροφίμων (π.χ. μη σωστό μαγείρεμα ή αποθήκευση)

Κοινά σημεία:

• Και στις δύο περιπτώσεις τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, διάρροια και κοιλιακούς πόνους.
• Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση.

Διαφορές:

• Αιτία: Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκληθεί από ιούς, βακτήρια ή παράσιτα, ενώ η τροφική δηλητηρίαση συνήθως προέρχεται από τη κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή ποτών.
• Χρόνος εμφάνισης συμπτωμάτων: Στην τροφική δηλητηρίαση τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά γρήγορα, ενώ στη γαστρεντερίτιδα μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο και να εκδηλωθούν με πιο αργό ρυθμό.

Σε κάθε περίπτωση, αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή επιμένουν για αρκετές ημέρες, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια, καθώς μπορεί να απαιτείται θεραπεία για την αποκατάσταση της υδάτωσης ή για την καταπολέμηση της λοίμωξης.