Τι ισχύει για τους εργαζόμενους τη Μεγάλη Παρασκευή και την Πρωτομαγιά

Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος

Η Μεγάλη Παρασκευή (18 Απριλίου 2025) δεν αποτελεί επίσημη αργία για όλους τους εργαζόμενους, ωστόσο ισχύει ως υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα. Σύμφωνα με τον νόμο, την Μεγάλη Παρασκευή απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων μέχρι τις 13:00.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα. Σύμφωνα με τον νόμο, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων, μέχρι τις 13:00 της Μεγάλης Παρασκευής.

Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν σε περίπτωση που η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηρισθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη συλλογικής σύμβασης εργασίας, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή. Η Μεγάλη Παρασκευή αποτελεί κατά έθιμο αργία. Από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης έως το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, στολίζεται ο επιτάφιος από τους πιστούς.

Είναι ημέρα πένθους και νηστείας για όλη την Χριστιανοσύνη ,καθώς τότε κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Ιησού Χριστού. H Μεγάλη Παρασκευή δεν ανήκει στις εξαιρετέες εορτές, συνεπώς επιτρέπεται την συγκεκριμένη ημέρα η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των μισθωτών χωρίς να καταβληθεί κάποια προσαύξηση. Ωστόσο, επειδή είτε με ειδικούς όρους συλλογικών συμβάσεων εργασίας ή διαιτητικών αποφάσεων είτε με έθιμο πολλές επιχειρήσεις δεν λειτουργούν , στις περιπτώσεις αυτές θα εφαρμοσθούν όσα προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις, έθιμα ή ατομικές συμφωνίες.

Σε περίπτωση που σε Συλλογική Σύμβαση Εργασίας ( Σ.Σ.Ε ) ή Διαιτητική Απόφαση (Δ.Α) χαρακτηρίζεται αργία και περιλαμβάνεται όρος για την καταβολή προσαύξησης 75%, ο όρος αυτός υπερισχύει , καθώς είναι ευνοϊκότερος από τη γενική ρύθμιση , οπότε οι μισθωτοί που υπάγονται στην συγκεκριμένη ΣΣΕ ή ΔΑ δικαιούνται να λάβουν την σχετική προσαύξηση. Το Μεγάλο Σάββατο είναι εργάσιμη ημέρα για τους εργαζόμενους που νόμιμα απασχολούνται Σάββατο στον ιδιωτικό τομέα, εκτός αν έχει καθιερωθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή. Η Δευτέρα του Πάσχα είναι από τον νόμο ημέρα υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις.

Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν καταβάλλεται χωρίς κάποια προσαύξηση το σύνηθες ημερομίσθιο σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ενώ σε όσους αμείβονται με μισθό καταβάλλεται ο μηνιαίος μισθός τους.

Επειδή οι περισσότερες ΣΣΕ-ΔΑ έχουν παύσει να ισχύουν, πρέπει να γίνουν οι εξής διακρίσεις:

1. Συλλογικές Συμβάσεις ή Διαιτητικές Αποφάσεις που είναι σε ισχύει, πρέπει να εξετάζεται αν δεσμεύονται και τα δύο μέρη ( εργοδότης και οι μισθωτοί- Προϋπόθεση για την εφαρμογή ΣΣΕ-ΔΑ αποτελεί το να είναι και ο εργοδότης και ο μισθωτός μέλη της Εργοδοτικής και της Εργατικής αντιστοίχως Οργανώσεως), τότε η διάταξη περί αργίας είναι υποχρεωτική.

Αν δεν δεσμεύονται και τα δύο μέρη τότε δεν υπάρχει υποχρέωση εφαρμογής της διάταξης περί αργίας.

2. Συλλογικές Συμβάσεις ή Διαιτητικές Αποφάσεις που έχουν λήξει 3 ή καταγγελθεί και έχουν εισέλθει στο στάδιο της μετενέργειας, μόνο στους παλαιούς μισθωτούς εξακολουθεί να ισχύει ως θεσμικός όρος περί αργίας της Μ. Παρασκευής, εκτός και υπάρχει κάποια αντίθετη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού. Για δε τους νέους μισθωτούς που θα προσληφθούν μετά την πάροδο από της λήξεως ή της καταγγελίας, δεν τίθεται θέμα μετενέργειας και ο εργοδότης δικαιούται να τους επιβάλει μονομερώς την απασχόληση κατά την ημέρα της Μ. Παρασκευής δίχως την προσαύξηση του 75%.

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ:

Η Πρωτομαγιά 2025 θα εορταστεί κανονικά την Πέμπτη 1η Μαΐου, καθώς δεν συμπίπτει με Κυριακή, ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή τη Δευτέρα του Πάσχα. . Αποτελεί υποχρεωτική αργία και ημέρα των εργαζομένων. Mόνον εαν πέφτει Κυριακή, ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή τη Δευτέρα του Πάσχα, μπορεί να μετατεθεί η Πρωτομαγιά σε άλλη εργάσιμη ημέρα με απόφαση του Υπουργού Εργασίας( όπως συνέβη πέρσι ).

Σύμφωνα με όσα ισχύουν για τις ημέρες που είναι υποχρεωτική αργία, απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων και η λειτουργία των επιχειρήσεων. Επίσης δεν είναι νόμιμος ο συμψηφισμός ημέρας οφειλόμενης ανάπαυσης (ρεπό), με την ημέρα υποχρεωτικής αργίας.

Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν δικαιούνται:

αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν

στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:

α) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, οφείλεται το 1/25 του 2συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν. β) Σε περίπτωση που αμείβονται με μηνιαίο μισθό, εάν η επιχείρηση λειτουργεί κατά τις Κυριακές και αργίες θα λάβουν μόνο προσαύξηση 75% που υπολογίζεται στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν, ενώ αν πρόκειται για επιχείρηση που αργεί και εκτάκτως λειτουργήσει την 1η Μαΐου θα λάβουν επιπλέον της προσαύξησης 75% (επί του νομίμου ωρομισθίου τους) και τόσα ωρομίσθια του καταβαλλόμενου μισθού για όσες ώρες απασχολήθηκαν. Η απαίτηση του μισθωτού για αμοιβή σε Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές καθώς και για την προσαύξηση 75% αυτής, όταν η απασχόληση αυτή είναι νόμιμη, παραγράφεται σε 5 χρόνια και όταν η απασχόληση είναι παράνομη παραγράφεται σε 20 χρόνια, μετρούμενα μετά από την λήξη του έτους που γεννήθηκε η απαίτηση. (Μον. Πρωτ. Αθηνών 2770/15-Α.Π. 1184/74)

«Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρο 250 αριθ.17 και 253 ΑΚ προκύπτει ότι παραγράφονται σε πέντε χρόνια οι κάθε είδους μισθοί παροχές που επαναλαμβάνονται περιοδικά και ότι η παραγραφή αρχίζει μόλις λήξη το ημερολογιακό έτος εντός του οποίου γεννήθηκε και κατέστη απαιτητή η αξίωση προς καταβολή του μισθού. Στην ίδια παραγραφή υπόκεινται επίσης και οι αξιώσεις άλλων αμοιβών, όπως είναι τα δώρα εορτών, το επίδομα αδείας και η πρόσθετη αμοιβή για εργασία που παρασχέθηκε την Κυριακή» ( Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών 2770/15 ). Όσοι μισθωτοί κατά την υποχρεωτική αργία, απέχουν από την εργασία τους λόγω κανονικής άδειας, θα παραταθεί η άδεια τους κατά μια εργάσιμη ημέρα . Οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο, αν κατά την εορτή αργία που επιτρέπεται η εργασία, δεν εργασθούν από δική τους υπαιτιότητα, δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο, αν όμως δεν απασχοληθούν για λόγους που δεν οφείλεται σε αυτούς, δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιο τους. Αν η εξαιρέσιμη εορτή συμπέσει σε χρόνο ασθένειας του εργάτη, θα πρέπει και πάλι να καταβληθεί το ημερομίσθιο για την ημέρα αυτή, σαν να εργαζόταν ο εργάτης αυτός κανονικά, από το οποίο όμως θα αφαιρεθεί ότι λάβει αυτός από το Ι.Κ.Α- ΕΦΚΑ για τη συγκεκριμένη ημέρα. Αν ο εργάτης ήταν με άδεια κανονική τον καιρό που συμπίπτει και η εξαιρέσιμη εορτή, τότε στην άδεια αυτή δεν μετριέται και η ημέρα της εξαιρέσιμης εορτής, ενώ αν η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές ή την ημέρα αυτή γίνεται απεργία, τότε δεν καταβάλλεται στον εργάτη το ημερομίσθιο.

Με το άρθρο 60 του Νόμου 4808/2021 καθορίζονται ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες γενικά, οι οποίες αργούν κατά τις Κυριακές και τις ημέρες αργίας, οι ακόλουθες:

1) Η 1η Ιανουαρίου.

2) Η εορτή των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου).

3) Η 25η Μαρτίου.

4) Η Δευτέρα του Πάσχα.

5) Η 1η Μαΐου.

6) Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου).

7) Η 28η Οκτωβρίου.

8) Η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου).

9) Η 26η Δεκεμβρίου.

Περαιτέρω, με την ίδια διάταξη, προβλέπεται η δυνατότητα με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας, που εκδίδονται μετά από γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, να ορίζονται και άλλες εορτές, μέχρι πέντε (5) κατ’ έτος, ως ημέρες υποχρεωτικής ή προαιρετικής αργίας για το σύνολο της χώρας. Σύμφωνα με το νόμο (άρθ.4 ΒΔ 748/1966) απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι τις 13.00 της Μεγάλης Παρασκευής.

Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν σε περίπτωση που η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηρισθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή. Κατ’ έθιμο αργία: Οι εορτές αυτές δεν περιλαμβάνονται στις εξαιρέσιμες και συνεπώς είναι εργάσιμες ημέρες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Έτσι επιτρέπεται κατά την ημέρα αυτή η λειτουργία των ιδιωτικών επιχειρήσεων όσο και η απασχόληση των μισθωτών. Δύναται με απόφαση του υπουργού ή του τοπικού αντιπεριφερειάρχη, να οριστεί ως υποχρεωτική αργία για το συγκεκριμένο έτος.

Οι μισθωτοί που απασχολούνται κατά τις ημέρες αυτές:

(α) αν είναι ημερομίσθιοι, δικαιούνται να λάβουν το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση,

(β) αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, δεν δικαιούνται πρόσθετης αμοιβής, πέρα του κανονικού μηνιαίου μισθού τους.

Σημειώνεται ιδιαίτερα για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο εάν δεν απασχοληθούν τις ημέρες αυτές , έστω και για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα τους, δεν υπάρχει θέμα για την καταβολή του ημερομισθίού τους.

Στην περίπτωση που ο εργοδότης , απασχολεί τον εργαζόμενο σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας, ο εργαζόμενος μπορεί να υποβάλει καταγγελία στην επιθεώρηση εργασίας ή στον εισαγγελέα. Με τις διατάξεις του άρθρου 17 του Ν.4808/2021 καθορίζεται διευρυμένη αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας ως προς τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, προκειμένου να παρέχονται αυξημένα εχέγγυα προστασίας στα θιγόμενα πρόσωπα και να διασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των υπόχρεων με τις εκ του νόμου υποχρεώσεις τους. Ειδικότερα, η Επιθεώρηση Εργασίας ορίζεται ως αρμόδια να επιλαμβάνεται καταγγελίες από θιγόμενα πρόσωπα αναφορικά με περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία, παραβίασης των δικαιωμάτων των θιγόμενων ή ύπαρξης αντιποίνων (αρθ. 4, 12 και 13, Ν.4808/2021), καθώς και να ελέγχει την τήρηση των υποχρεώσεων πρόληψης των εργοδοτών, ανεξαρτήτως υποβολής αίτησης από κάποιον θιγόμενο (αρθ. 5-11, Ν.4808/2021).

Επιπροσθέτως, ορίζεται ότι η Επιθεώρηση Εργασίας παρέχει σχετικές συμβουλές προς τους εργοδότες και τους εργαζόμενους, μεριμνά ώστε οι εργοδότες να προχωρούν στη λήψη όλων των ενδεδειγμένων κατά περίπτωση μέτρων και τηρεί μητρώο εργοδοτών κατά των οποίων έχει επιβληθεί διοικητική κύρωση για παράβαση της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Προβλέπεται τέλος, το πεδίο συνεργασίας και ανταλλαγής στοιχείων με συναρμόδιους δημόσιους φορείς, ιδίως εντός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και με το Συνήγορο του Πολίτη, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή μέτρηση και η ολιστική αντιμετώπιση του φαινομένου.

Περαιτέρω, στα πλαίσια ενίσχυσης του μηχανισμού συμμόρφωσης συστήνεται Αυτοτελές Τμήμα για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία.. Επομένως, η Μεγάλη Παρασκευή αποτελεί υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Β.Δ. 748/1966. Συγκεκριμένα, απαγορεύεται η απασχόληση μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι τις 13:00.

Ωστόσο, για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις (εκτός λιανικού εμπορίου), η ημέρα δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει η εργατική νομοθεσία. Εργασία ή διακοπή εργασίας τη

Μεγάλη Παρασκευή μπορεί να προβλέπεται:

-Από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ).
-Από Κανονισμό Εργασίας.
-Από επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο (δηλαδή αν η επιχείρηση παραμένει κάθε χρόνο κλειστή τη συγκεκριμένη ημέρα).

Το Μεγάλο Σάββατο είναι κανονική εργάσιμη ημέρα για όσους εργαζόμενους απασχολούνται νόμιμα τα Σάββατα. Ωστόσο, εάν υπάρχει διάταξη σε ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας ή επιχειρησιακή πρακτική που προβλέπει αργία ή ημιαργία, αυτή υπερισχύει.

Η Κυριακή του Πάσχα είναι ημέρα υποχρεωτικής αργίας. Η απασχόληση εργαζομένων επιτρέπεται μόνο σε επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα τις Κυριακές. Η Πρωτομαγιά είναι υποχρεωτική αργία για όλους και ημέρα γιορτής των εργαζομένων.

Πρωτομαγιά, η παγκόσμια ημέρα εργαζομένων:

Την Πρωτομαγιά κάθε έτους, γιορτάζεται η μέρα των εργατών. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου, η οποία αποτέλεσε μια από τις κορυφαίες στιγμές της πάλης των τάξεων στη νεότερη εποχή. Τον Μάιο του 1886, τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εορτάζεται επίσης και ως μέρα των λουλουδιών και της Άνοιξης. Η μέρα έχει θεσπιστεί ως εργατική απεργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές. Η ημέρα των εργατών, συμπίπτει με την γιορτή των λουλουδιών και της άνοιξης και έτσι η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως επίσημη αργία κατά την οποία όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές. Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως η παγκόσμια ημέρα των εργατών στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δευτέρας Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του μακελειού του Σικάγο το 1886, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών που διαμαρτύρονταν υπέρ της διεκδίκησης της οχτάωρης εργασίας και καλύτερων εργασιακών συνθηκών.

Ωθούμενοι από τις πετυχημένες διεκδικήσεις Καναδών συντρόφων τους, τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου. 1886. Βασικό τους αίτημα η καθιέρωση της οχτάωρης εργασίας, καθώς μέχρι τότε οι εργάτες ήταν αναγκασμένοι να εργάζονται διψήφιο αριθμό ωρών ακόμα και τις Κυριακές, καθώς και η διασφάλιση τω εργασιακών τους δικαιωμάτων.

Στο Σικάγο πραγματοποιούν πορεία περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι την ώρα που πάνω από 1.200 εργοστάσια κατεβάζουν ρολά από την απεργία 350.000 εργατών.

Μεγάλη Παρασκευή, η θυσία και η σταύρωση του Ιησού Χριστού:

Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, δηλώνουν χριστιανοί ορθόδοξοι και την Μεγάλη Παρασκευή έλαβε χώρα η σταύρωση του Ιησού Χριστού. Αξιοσημείωτο εύρημα για την Ελλάδα, είναι πως το 90% των πολιτών της χώρας αυτοπροσδιορίζονται ως ορθόδοξοι, ενώ σε ποσοστό 92% οι Έλληνες πιστεύουν στην ύπαρξη του Θεού.

Με πληροφορίες του zougla.gr