Τι έδειξε νέα μελέτη
Οι κρίσεις πανικού αποτελούν σήμερα το πιο κοινό μας πρόβλημα. Μπορούν να συμβούν παντού, ενώ είμαστε μέσα στο μετρό, ενώ τρώμε με έναν φίλο, καθώς πληκτρολογούμε στον υπολογιστή μας ή σκρολάρουμε στο κινητό μας. Μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που διεξήχθη τον Ιούνιο του 2023 αποκάλυψε μάλιστα ότι σχεδόν 1 στους 2 ανθρώπους, δηλαδή το 46 % του πληθυσμού της ΕΕ, είχε βιώσει συναισθηματικά ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όπως έντονο άγχος ή κρίσεις πανικού, κατά τους προηγούμενους 12 μήνες.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα με τίτλο “Epidemiology of panic disorder and subthreshold panic symptoms in the Greek general population”, έδειξε το 2020 ότι το 4,01% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας βίωνε κρίσεις πανικού, ποσοστό που απλά έχει πολλαπλασιαστεί μέσα στα τέσσερα τελευταία χρόνια.
Κάπου εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το αλκοόλ και το συνηθισμένο “πιες ένα ποτάκι για να χαλαρώσεις”. Για πολλούς η κατασταλτική δράση που έχει το αλκοόλ είναι ένα σύντομο φάρμακο για το στρες μας ή για τις αγχώδεις σκέψεις μας. Αυτή η φράση όμως, που έχει ακουστεί από χιλιάδες στόματα, μπορεί τελικά να γίνει άκρως επικίνδυνη για κάποιον που βιώνει έντονα συναισθήματα άγχους, σε σημείο επιδείνωσής τους και πρόκλησης κρίσεων άγχους και πανικού.
Ένας φαύλος κύκλος
Ορισμένα άτομα χρησιμοποιούν το αλκοόλ για να αυτοθεραπεύσουν το άγχος, πιστεύοντας ότι τους βοηθά να «ηρεμήσουν» ή να κοιμηθούν καλύτερα. Ωστόσο, αυτό συχνά δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στον οποίο η κατανάλωση αλκοόλ επιδεινώνει το άγχος με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ για να αντισταθμιστούν αυτά τα αποτελέσματα. Αυτό υποστηρίζεται από τα ευρήματα της μελέτης «Alcohol Research: Current Reviews» (2015), η οποία υπογράμμισε τον τρόπο με τον οποίο η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με αυξημένα ποσοστά διαταραχών άγχους και κρίσεων πανικού.
Αν και οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως πώς συνδέονται το αλκοόλ και το άγχος, γνωρίζουν ότι τα άτομα με διαταραχή χρήσης αλκοόλ, έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαταραχές άγχους και το αντίστροφο. Πώς όμως υφίσταται αυτή η σύνδεση;
Το αλκοόλ επηρεάζει ουσιαστικά το κεντρικό νευρικό μας σύστημα ως κατασταλτικό, επιβραδύνοντας τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και μεταβάλλοντας τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών, ιδίως του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) και του γλουταμινικού οξέος. Αρχικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή και μείωση του άγχους. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα είναι προσωρινά και αυτό που ακολουθεί μπορεί να αποσταθεροποιήσει τόσο τον εγκέφαλο, όσο και το σώμα. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Anxiety Disorders (Smith & Randall, 2012), ενώ το αλκοόλ μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τα συμπτώματα του άγχους, οδηγεί τελικά σε ένα φαινόμενο “αναπήδησης”. Καθώς το αλκοόλ μεταβολίζεται και τα ηρεμιστικά του αποτελέσματα εξασθενίζουν, το σώμα συχνά αντιδρά υπερβολικά, αυξάνοντας τη διέγερση και τις ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη. Αυτή η υπερδιέγερση μπορεί να μιμηθεί ή να προκαλέσει συμπτώματα πανικού, όπως ταχυκαρδία, ζάλη και δύσπνοια.
Αλκοόλ και διαταραχή πανικού
Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με διαταραχή πανικού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην παραπάνω σχέση. Μια μελέτη του 2006 στο περιοδικό Depression and Anxiety διαπίστωσε ότι τα άτομα με διαταραχή πανικού είναι σημαντικά πιο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα άγχους και πανικού που προκαλούνται από το αλκοόλ μετά την κατανάλωσή του. Ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία στις σωματικές αισθήσεις, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαταραχής πανικού. Επιπλέον, το hangover μπορεί να είναι εξίσου προβληματικό. Η αφυδάτωση, το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, η διαταραχή του ύπνου και το γενικό σωματικό στρες από το μεταβολισμό του αλκοόλ μπορούν να προκαλέσουν άγχος και πανικό τις ώρες ή ακόμη και τις ημέρες μετά την κατανάλωση αλκοόλ.
Σε πρακτικό επίπεδο, κάποιος που είναι επιρρεπής σε κρίσεις πανικού μπορεί να αισθάνεται καλά ενώ πίνει σε μια κοινωνική εκδήλωση, αλλά να ξυπνήσει στη μέση της νύχτας με ταχυκαρδία, αίσθημα δύσπνοιας και αποπροσανατολισμό — κλασικά σημάδια κρίσης πανικού. Ο λόγος είναι ότι το αλκοόλ διαταράσσει την “αρχιτεκτονική” του ύπνου και αυξάνει τη νορεπινεφρίνη (μια ορμόνη του στρες). Έτσι κατά τη διάρκεια της απόσυρσής του, δημιουργεί τις βασικές προϋποθέσεις για τον πανικό.
Συμβουλές για τη μείωση του κινδύνου
Το αλκοόλ μπορεί να φαίνεται ως μια προσωρινή λύση για το άγχος, αλλά για πολλούς είναι ένας κρυφός παράγοντας που προκαλεί κρίσεις πανικού. Τα στοιχεία είναι σαφή: οι φυσιολογικές επιδράσεις του αλκοόλ, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αποχής, μπορούν να προκαλέσουν ή να εντείνουν τα συμπτώματα πανικού. Για τα άτομα που είναι ευάλωτα στο άγχος, η αποφυγή του αλκοόλ ή η χρήση του με εξαιρετική προσοχή είναι ένα βασικό βήμα προς τη συναισθηματική σταθερότητα και τη μακροπρόθεσμη ψυχική υγεία.
Πώς μπορεί όμως να γίνει αυτό;
– Αποφύγετε το αλκοόλ εάν είστε επιρρεπείς σε κρίσεις πανικού ή έχετε διαγνωστεί με διαταραχή άγχους.
– Μείνετε ενυδατωμένοι και τρώτε καλά εάν πίνετε, για να μειώσετε το σωματικό στρες.
– Δώστε προτεραιότητα στην υγιεινή του ύπνου, ειδικά μετά το ποτό.
– Αναζητήστε εναλλακτικές στρατηγικές αντιμετώπισης, όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η ενσυνειδητότητα ή οι εποπτευόμενες ιατρικές θεραπείες για το άγχος.
Πηγή: protothema.gr
Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα
