Airbnb

Του Αντώνη Καρπετόπουλου – Το Airbnb είναι αλήθεια πως άργησε κομμάτι να έρθει στην Ελλάδα. Από τη στιγμή όμως που ήρθε, βοηθά ώστε να βγει στο φως όλη η πονηριά του Έλληνα

Οπως και να το δει κανείς, η φωτογραφία που δημοσιεύω σήμερα στη στήλη, προδίδοντας την αυστηρή αισθητική της, είναι μία από τις φωτογραφίες του εφετινού καλοκαιριού. Σε αυτή διακρίνεται ένα μεγάλων κυβικών αυτοκίνητο, ένα τζιποειδές 4×4 χρώματος μοβ, στην οροφή του οποίου είναι τοποθετημένο ένα αντίσκηνο. Τη συγκεκριμένη φωτογραφία την ανακαλύπτεις στην πλατφόρμα Airbnb, αν αναζητήσεις κατάλυμα σε ένα γνωστό νησί κοντά στην Αθήνα.

Ανάμεσα σε πολλές και διάφορες άλλες αγγελίες υπάρχει κι αυτή. Αν τη δεις νομίζεις πως κάποιος αστειεύεται, αλλά η πρόταση είναι πραγματική. Τη φωτογραφία συνοδεύει μια λεζάντα στην οποία μαθαίνουμε ότι το παρόν αποκαλούμενο «τροχόσπιτο» (που φυσικά μόνο τροχόσπιτο δεν είναι, αλλά δεν έχει καμία σημασία…) ενοικιάζεται για 75 ευρώ την ημέρα. Υπάρχει φαρδιά-πλατιά και το όνομα του ιδιοκτήτη που το νοικιάζει μαζί με τα στοιχεία του, αλλά και το όνομα του παραθαλάσσιου θερέτρου στο οποίο μπορεί κανείς να βρει και τον ιδιοκτήτη και την πατέντα του.

Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιος που εφέτος το καλοκαίρι νοίκιασε το «τροχόσπιτο». Δεν το αποκλείω. Υπάρχουν πάντα πολλοί που νοσταλγούν τη στρατιωτική τους θητεία και θα ήθελαν να μείνουν για κάποιες μέρες σε ένα τέτοιου τύπου αντίσκηνο, όπως τον καιρό που υπηρετούσαν στον Εβρο – ότι βρίσκεται τοποθετημένο στην οροφή αυτοκινήτου δεν νομίζω πως τους προβληματίζει. Χαίρομαι μαζί τους: Οσο πιο παράξενα είναι τα γούστα των ανθρώπων, τόσο πιο μεγάλος είναι ο σεβασμός μου για αυτούς. Το παλιό εκείνο τραγούδι που λέει «συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα» (έστω και σε αντίσκηνο) πάντα μου άρεσε.

Γιατί μπαίνω και κοιτάζω τι νοικιάζεται στην πλατφόρμα Airbnb; Γιατί έχω κι εγώ διάφορες παραξενιές. Το Airbnb είναι ο νέος τρόπος που ανακάλυψαν οι Ελληνες για να βγάζουν χρήματα: στη σχετική πλατφόρμα ανακαλύπτεις την εφευρετικότητά τους. Αν είναι αλήθεια μια πρόσφατη στατιστική που διάβασα, ο ρυθμός ανάπτυξης του Airbnb στην Ελλάδα είναι ο υψηλότερος στην Ευρώπη! Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), «το έτος 2023-24 καταγράφηκαν πάνω από 2,3 εκατομμύρια δηλώσεις μίσθωσης και περισσότερες από 8,1 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις(!), επιβεβαιώνοντας τη δυναμική ανάκαμψη του κλάδου μετά την πανδημία». Υπάρχει δε η βεβαιότητα ότι εφέτος θα έχουμε περισσότερες από 10 εκατ. δηλωμένες διανυκτερεύσεις – και το τονίζω το «δηλωμένες» γιατί υπάρχουν και οι αδήλωτες.

Κατά καιρούς στην Ελλάδα έχουμε ζήσει διάφορα «μπουμ» επιχειρήσεων. Συνήθως έχουν να κάνουν με καταστήματα. Κάποτε ήταν μεγάλη μόδα τα βίντεο κλαμπ: Ενα διάστημα που ζούσα στην Κυψέλη ήταν στην περιοχή περισσότερα από τα φαρμακεία – γεγονός που σήμερα μοιάζει αδύνατο. Θυμάμαι επίσης ότι ένα καλοκαίρι στην πλατεία της Νέας Σμύρνης είχαν ανοίξει ταυτόχρονα τέσσερα yogo bars – ήταν «γιαουρτάδικα», που πουλούσαν ένα παράξενο γιαούρτι, καθόλου πηχτό αλλά σαν παχύ σιρόπι, στο οποίο μπορούσες να προσθέσεις φρούτα, κύβους από σοκολάτες, ξηρούς καρπούς, δημητριακά και ό,τι άλλο νόμιζες πως θα κάνει ένα απλό γιαούρτι να μοιάζει υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ. Οπως όλα μαζί άνοιξαν, όλα μαζί έκλεισαν.

Εξυπακούεται ότι στην Ελλάδα έχουμε πολύ περισσότερες καφετέριες από οποιαδήποτε άλλη χώρα και, φυσικά, και σουβλατζίδικα, όσο κι αν το σουβλάκι σε λίγο μπορεί να είναι είδος πολυτελείας. Η χειρότερη μόδα ήταν στη δεκαετία της κρίσης (2010-19) τα ενεχυροδανειστήρια – η αύξησή τους ήταν σημάδι φτωχοποίησης. Τίποτα όμως από αυτά δεν συγκρίνεται με το Airbnb. Αν μπείτε στη σχετική πλατφόρμα, θα δείτε πως οτιδήποτε έχει ένας Ελληνας πλέον το νοικιάζει. Ενοικιάζονται τεράστια, υπέροχα εξοχικά με πισίνες, αλλά και γκαρσονιέρες στο κέντρο της Αθήνας. Ενοικιάζονται απλά δωμάτια σε σπίτια, στα οποία αν θες να μείνεις πρέπει να συνυπάρξεις με τον ιδιοκτήτη τους και την οικογένειά του. Κοιτάζοντας τις σχετικές φωτογραφίες μού περνάει από το μυαλό η υποψία ότι σε ορισμένες περιπτώσεις νοικιάζονται απλά ανακαινισμένα κοτέτσια – οι ανακαινισμένοι στάβλοι, έτσι δροσεροί όπως είναι, απευθύνονται μόνο σε προνομιούχους.

Το Airbnb είναι αλήθεια πως άργησε κομμάτι να έρθει στην Ελλάδα. Από τη στιγμή όμως που ήρθε, βοηθά ώστε να βγει στο φως όλη η πονηριά του Ελληνα. Σαφώς και παίζει ρόλο για την ανάπτυξή του το γεγονός ότι χάρη σε αυτό βγαίνουν χρήματα. Σπίτια που κανείς δεν νοίκιαζε, τώρα κάτι αποφέρουν. Παρατημένες κάποτε κατοικίες των παππούδων και των γιαγιάδων ανακαινίζονται και μπορεί να σε βοηθήσουν να αυξήσεις το εισόδημά σου – αυτά τα ακίνητα που κάποτε ήταν βάρος γιατί σε υποχρέωναν να πληρώσεις ΕΝΦΙΑ, σήμερα τα θεωρείς ευλογία. Αλλά πέρα από τα χρήματα, νομίζω ότι το Airbnb σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύεται το είδος της υπηρεσίας που βοηθά για να τονιστεί κατά κάποιον τρόπο η εθνική μας αυτοπεποίθηση.

Αν κρίνω από τις πολλές γκρίνιες των περαστικών από την Ελλάδα τουριστών, που άλλα έβλεπαν στις φωτογραφίες και άλλα βρήκαν όταν έφτασαν στο κατάλυμα, χάρη στο Airbnb είμαστε πάλι οι πονηροί, οι ξύπνιοι, οι καταφερτζήδες. Είμαστε ξανά οι Ρομπέν των Δασών (για την ακρίβεια, οι Ρομπέν των Rooms to Let), που τα παίρνουμε από τους πλούσιους που μας στρίμωξαν με τα μνημόνια και τα δίνουμε στους φτωχούς, δηλαδή σε μας! Το Airbnb είναι η εκδίκησή μας: ένα πραγματικό Greek dream. Εμείς καθόμαστε μπροστά σε μια οθόνη περιμένοντας ενδιαφέρον για τις αγγελίες μας και ένα σωρό παράξενοι που δεν θέλουν να μείνουν σε ξενοδοχείο μάς φέρνουν από όλο τον κόσμο λεφτά που μερικά χρόνια πριν δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι μας περιμένουν.

Με τη φόρα που έχουμε πάρει είναι κρίμα να προσφέρουμε μόνο καταλύματα. Με πολύ λίγα χρήματα κάποιος μπορεί να κάνει τον οδηγό του τύπου που θα νοικιάσει το τζιπ που στην οροφή του έχει ένα αντίσκηνο. Εγώ προσφέρομαι. Θέλω να δω τι άνθρωπος είναι αυτός που το νοικιάζει, πώς ζει, τι τον απασχολεί, πώς κυκλοφορεί ελεύθερος. Για το τι άνθρωπος είναι ο ιδιοκτήτης δεν έχω καμία περιέργεια. Τον βλέπω να κάθεται στον καφενέ της περιοχής, να κερνά τους φίλους του με τα 75 ευρώ που παίρνει κάθε μέρα και δικαίως να καμαρώνει. Και μην αναρωτιέστε αν αυτά τα χρήματα τα δηλώνει στην Εφορία, αν κόβει απόδειξη κ.τ.λ. Εναν τέτοιο πωλητή ελληνικού μεγαλείου η κυβέρνηση πρέπει, αντί να τον φορολογεί, να τον χρησιμοποιεί ως παράδειγμα προς μίμηση. Πουλώντας κάτι που σε έναν λογικό άνθρωπο μοιάζει εντυπωσιακή κουταμάρα, ο τύπος δημιουργεί πλούτο…