Η διεθνής κοινότητα μιλά για «ανθρωπιστική βοήθεια»
Είναι αρχές της δεκαετίας του ’80. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αναζητά μια συμβολική χειρονομία, μια μέρα που να θυμίζει στους λαούς ότι υπάρχει κάτι πέρα από τη λογική του πολέμου.
Το 1981 αποφασίζεται: θα υπάρχει Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης. Στην αρχή, ορίζεται να πέφτει την πρώτη μέρα κάθε Γενικής Συνέλευσης.
Αλλά το 2001, μέσα σε έναν κόσμο που μόλις είχε γνωρίσει τις πληγές της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένα Έθνη αποφασίζουν να της δώσουν μια σταθερή ημερομηνία.
Από τότε, η 21η Σεπτεμβρίου γίνεται η μέρα που η ανθρωπότητα καλείται να σταματήσει – έστω για λίγο – τις εχθροπραξίες, να σωπάσουν τα όπλα, να δοθεί μια ευκαιρία στη μη βία.
Μια μέρα ειρήνης, σε έναν κόσμο που ήδη ετοιμαζόταν για νέους πολέμους.
Οι αριθμοί που ματώνουν το νόημα
Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, η πραγματικότητα γελάει ειρωνικά. Το 2024, σύμφωνα με τη Vision of Humanity, καταγράφονται 56 ενεργές ένοπλες συγκρούσεις – ο υψηλότερος αριθμός από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Geneva Academy και το Uppsala Conflict Data Program ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό σε πάνω από 110 ένοπλες συρράξεις, ανάλογα με τον ορισμό.
Είτε πρόκειται για πολέμους πλήρους κλίμακας είτε για «χαμηλής έντασης» συγκρούσεις, το συμπέρασμα είναι αμείλικτο: ποτέ άλλοτε, εδώ και ογδόντα χρόνια, η ανθρωπότητα δεν πολεμούσε σε τόσα πολλά μέτωπα ταυτόχρονα.
Και κάθε χρόνο, στις 21 Σεπτεμβρίου, οι ηγέτες βγαίνουν με λόγια για την ειρήνη, την ώρα που οι στρατοί τους πολεμούν και τα εργοστάσια όπλων τους δουλεύουν στο φουλ.
Η επιστροφή του πολέμου στην Ευρώπη
Στην Ουκρανία, η 21η Σεπτεμβρίου ξημερώνει με τις σειρήνες. Ο τρίτος χρόνος της ρωσικής εισβολής έχει ήδη αφήσει πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια πρόσφυγες, κατεστραμμένες πόλεις.
Η ειρωνεία είναι σκληρή: ο ΟΗΕ, που το 1981 μιλούσε για «παγκόσμια κατάπαυση πυρός», σήμερα αδυνατεί να εξασφαλίσει έστω και μια μέρα σιωπής στα πεδία των μαχών.
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας, οι μεγάλες δυνάμεις ανταλλάσσουν βέτο και δηλώσεις, την ώρα που στο Χάρκοβο και στο Ντονμπάς πέφτουν βόμβες.
Γάζα: Η ειρήνη θαμμένη κάτω από τα ερείπια
Λίγο νοτιότερα, στη Γάζα, η κατάσταση είναι ακόμα πιο δραματική. Εδώ και μήνες, οι εικόνες είναι ίδιες: παιδιά μέσα σε χαλάσματα, οικογένειες που φεύγουν με ό,τι κουβαλάνε στα χέρια, νοσοκομεία που αδυνατούν να λειτουργήσουν.
Η διεθνής κοινότητα μιλά για «ανθρωπιστική βοήθεια», για «παράθυρα εκεχειρίας». Αλλά οι βόμβες δεν σταματούν ούτε για την Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης. Αντίθετα, εκείνη τη μέρα είναι που η αντίφαση γίνεται πιο εκκωφαντική.
Ένας κόσμος με δεκάδες μέτωπα
Δεν είναι μόνο η Ουκρανία και η Γάζα.
- Στην Υεμένη, ο εμφύλιος σιγοκαίει εδώ και χρόνια.
- Στο Σουδάν, η στρατιωτική βία έχει εκτοπίσει εκατομμύρια.
- Στο Μάλι, στο Νίγηρα και στη ζώνη του Σαχέλ, οι αντάρτικες επιθέσεις είναι καθημερινές.
- Στη Μιανμάρ, η χούντα και οι ένοπλες οργανώσεις πνίγουν τη χώρα στο αίμα.
Οι συγκρούσεις δεν είναι μόνο περισσότερες· είναι και πιο διεθνοποιημένες. Όλο και περισσότερα κράτη πολεμούν έξω από τα σύνορά τους, κάνοντας τον πλανήτη ένα περίπλοκο πλέγμα συμμαχιών, μισθοφόρων και γεωπολιτικών παιχνιδιών.
Η μέρα της ειρωνείας
Κι έτσι, η 21η Σεπτεμβρίου δεν μοιάζει με γιορτή της ειρήνης. Μοιάζει με υπενθύμιση της αποτυχίας. Μια μέρα που οι λέξεις ηχούν κούφιες, όταν δίπλα τους οι αριθμοί και οι εικόνες φωνάζουν το αντίθετο.
Κι όμως, ίσως αυτή να είναι και η αξία της: να δείχνει το χάσμα. Να μας υποχρεώνει να δούμε πόσο μακριά είμαστε από αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο. Να θυμίζει ότι η ειρήνη δεν είναι μια κατάσταση μόνιμη, αλλά ένας αγώνας που χάνεται καθημερινά.
Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα
