Κληρονομικό δίκαιο: Τέλος στην παγίδα των χρεών

Ασπίδα για τους κληρονόμους

H αρμόδια Επιτροπή ολοκληρώνει τις εργασίες της και ετοιμάζεται να καταθέσει την πρόταση αναθεώρησης του Κληρονομικού Δικαίου. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» που καθυστερούσε τις αποφάσεις –τα χρέη της κληρονομιάς– φαίνεται πως ξεπεράστηκε, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντικές αλλαγές.

Τέλος στην επιβάρυνση της προσωπικής περιουσίας

Μέχρι σήμερα, οι κληρονόμοι συχνά αναγκάζονταν να αποποιηθούν την κληρονομιά, καθώς το ισχύον καθεστώς προέβλεπε ότι τα χρέη του αποθανόντος «έδεναν» με την προσωπική τους περιουσία.

Αυτό σήμαινε ότι, πέρα από τα περιουσιακά στοιχεία που κληρονομούσαν, έπρεπε να καλύψουν και τα χρέη με δικά τους χρήματα.

Με το νέο πλαίσιο, η κληρονομιά θα αποτελεί ξεχωριστό οικονομικό μέγεθος. Τα χρέη θα αποπληρώνονται αποκλειστικά από το ενεργητικό της κληρονομιάς, χωρίς καμία ευθύνη των κληρονόμων.

Η νέα νομοθεσία θα προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία για την ικανοποίηση των πιστωτών:

Πρώτα θα ικανοποιούνται όσοι δικαιούνται νόμιμη μοίρα (παιδιά και σύζυγος), ακόμη κι αν δεν αναφέρονται στη διαθήκη. Έπειτα θα ακολουθούν οι εργατικές απαιτήσεις και στην συνέχεια θα ικανοποιούνται οι υπόλοιποι πιστωτές.

Σε περιπτώσεις πολλών οφειλετών ή αμφισβητήσεων, θα μπορεί να διορίζεται δικαστικός εκκαθαριστής, ενώ οι κληρονόμοι θα έχουν λόγο σε αποφάσεις, όπως π.χ. η πώληση ακινήτου.

Αλλαγές στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

Σύμφωνα με το dikastiko.gr, κεντρικό σημείο των αλλαγών είναι η ανακατανομή της κληρονομιάς όταν δεν υπάρχει διαθήκη:

Ο επιζών σύζυγος θα λαμβάνει πλέον 33,3% (αντί για 25%), με τα υπόλοιπα 2/3 να πηγαίνουν στα παιδιά.
Αν δεν υπάρχουν παιδιά, το ποσοστό του συζύγου παραμένει στο 50%, με το υπόλοιπο να μοιράζεται σε γονείς, αδέλφια ή ξαδέλφια.
Οι σύντροφοι χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης δεν θα κληρονομούν, αλλά θα μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι του θανόντος για συγκεκριμένο διάστημα (πιθανότατα τρία χρόνια).

Νέος θεσμός: Οι κληρονομικές συμβάσεις

Για πρώτη φορά εισάγεται στο ελληνικό δίκαιο ο θεσμός των κληρονομικών συμβάσεων. Ο διαθέτης θα μπορεί, όσο ζει, να συμφωνεί με τους κληρονόμους του για τον τρόπο διανομής της περιουσίας.

Θα μπορεί να προβλέπει αντάλλαγμα.
Να αποκλείει κληρονόμους υπό προϋποθέσεις.
Να διαθέτει ελεύθερα άυλα περιουσιακά στοιχεία (σήματα, πνευματικά δικαιώματα).
Οι συμβάσεις θα είναι δεσμευτικές, αλλά θα προβλέπονται εξαιρέσεις ανάκλησης, π.χ. σε περίπτωση αδικήματος κατά του διαθέτη.

Σύμφωνα με το dikastiko.gr, αλλαγές έρχονται και στη νόμιμη μοίρα. Μέχρι σήμερα, αν κάποιος κληρονόμος παραλειπόταν από τη διαθήκη, αποκτούσε μερίδιο στην περιουσία (π.χ. 25% ενός ακινήτου). Με το νέο πλαίσιο, δεν θα αποκτά μερίδιο, αλλά θα δικαιούται χρηματική αποζημίωση αντίστοιχης αξίας.

Έτσι, η περιουσία θα παραμένει ακέραιη σε αυτόν που την κληρονομεί, ενώ οι υπόλοιποι θα αποζημιώνονται σε χρήμα.