Ναυτιλία: Ναύλους πολλών ταχυτήτων φέρνει η αβεβαιότητα

Γράφει ο Γιώργος Φωκιανός – Άνοδος στα tankers, ισορροπία στα containerships και στα bulkers, κινητικότητα στα gas carriers

Η παγκόσμια ναυτιλία εισέρχεται στο τελευταίο τρίμηνο του 2025 μέσα σε ένα περιβάλλον παρατεταμένων γεωπολιτικών αναταράξεων, ρυθμιστικών μεταβολών και ανακατατάξεων στις ροές του παγκόσμιου εμπορίου.

Η νέα έκθεση Shipping Market Outlook της VesselsValue αποτυπώνει μια αγορά με ισχυρούς ναύλους, αλλά και εντεινόμενη αβεβαιότητα, καθώς ο «σκιώδης στόλος» συνεχίζει να διαμορφώνει απρόβλεπτες ισορροπίες στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή.

Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ρωσικές εισαγωγές πετρελαίου, σε συνδυασμό με τις παρακάμψεις της Διώρυγας του Σουέζ, έχουν επιμηκύνει τις αποστάσεις των ταξιδιών και έχουν περιορίσει τη διαθέσιμη χωρητικότητα, προσφέροντας στήριξη στους ναύλους.

Ωστόσο, η αύξηση της «σκιώδους ναυτιλίας», με στόλο που μεταφέρει πετρέλαιο και προϊόντα από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βενεζουέλα προς την Ασία, έχει δημιουργήσει πολύπλοκες συνθήκες στην αγορά.

Αυτή η παράλληλη δραστηριότητα -όπως τονίζεται- μετατοπίζει τη ζήτηση, ενώ μια πιθανή εντατικοποίηση των κυρώσεων θα μπορούσε να αποτελέσει θετικό καταλύτη για τη νόμιμη αγορά.

Ειδικότερα, οι εξελίξεις ανά αγορά:

• Tankers: Σε ό,τι αφορά την αγορά δεξαμενόπλοιων, η VesselsValue επισημαίνει ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις εξακολουθούν να στηρίζουν τη ζήτηση σε τονομίλια, καθώς η Ευρώπη έχει στραφεί από τα ρωσικά φορτία σε μακρινές διαδρομές από τη Μέση Ανατολή, τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική. Αυτή η εξέλιξη ενισχύει τα έσοδα των tankers, ιδίως των Aframax και Suezmax.

Βέβαια, σύμφωνα με τους αναλυτές, οι παγκόσμιες τάσεις εξηλεκτρισμού και η απολιγνιτοποίηση ασκούν πίεση στη μακροπρόθεσμη ζήτηση για καύσιμα.

Παράλληλα, η επέκταση του στόλου με νέα πλοία και ο περιορισμένος ρυθμός διαλύσεων ενδέχεται να επιβαρύνουν την αγορά μετά το 2025.

Αν και το orderbook αντιπροσωπεύει περίπου το 16% του ενεργού στόλου, η επιβράδυνση στις νέες παραγγελίες (-55% σε ετήσια βάση) υποδεικνύει ότι οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί.

Η Κίνα διατηρεί τον ρόλο της ως βασικός αγοραστής πετρελαίου, ενώ Ινδία και Νοτιοανατολική Ασία αναδεικνύονται σε νέες ισχυρές αγορές.

• Bulkers: Η αγορά των ξηρών φορτίων παραμένει σε σχετική ισορροπία, με χαμηλό ρυθμό αύξησης του στόλου και σταθερή ζήτηση που στηρίζει τους ναύλους.

Παρότι οι όγκοι μεταφοράς σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα εμφανίζουν πτώση, η αύξηση των αποστάσεων μεταφοράς λόγω νέων εμπορικών διαδρομών -όπως η γραμμή Γουινέα-Κίνα για το κοίτασμα Simandou- ενισχύει τη συνολική ζήτηση σε τονομίλια.

Την ίδια ώρα, η κινεζική αγορά χάλυβα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις, καθώς η κρίση του real estate περιορίζει την εγχώρια κατανάλωση, ενώ οι εξαγωγές συναντούν εμπόδια λόγω -κυρίως- των εμπορικών δασμών.

Παράλληλα, η πράσινη μετάβαση δημιουργεί νέα δεδομένα: αυξάνει τη ζήτηση για μικρότερα bulkers με εξειδικευμένα φορτία (π.χ., βωξίτη, νικέλιο, λίθιο), ενώ περιορίζει τις ροές θερμικού άνθρακα.

• Containerships: Βάσει των εκτιμήσεων της VesselsValue, ο κλάδος των containerships δείχνει ανθεκτικότητα, αλλά η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης παραμένει εύθραυστη.

Παρά την επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου, οι ναύλοι διατηρούνται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, καθώς οι μεταφορείς έχουν μειώσει την ταχύτητα πλεύσης (slow-steaming) κατά 2,3%, ελέγχοντας την προσφορά χωρητικότητας.

Η παράδοση πλοίων χωρητικότητας 4,3 εκατ. TEUs το 2024 και οι νέες παραγγελίες (3,3 εκατ. TEUs το 2025) δημιουργούν όμως έναν επικείμενο κορεσμό.

Με το συνολικό orderbook να υπερβαίνει τα 10 εκατ. TEUs, αναμένεται πλεόνασμα προσφοράς από το 2026 και μετά.

Η λεγόμενη ζήτηση TEU-mile προβλέπεται να αυξηθεί μόλις κατά 2,4% το 2025, ενώ οι αμερικανικοί δασμοί και η υποτονική κατανάλωση στην Ευρώπη περιορίζουν τις προοπτικές
ανάκαμψης.

Από την άλλη, οι παρακάμψεις της Ερυθράς Θάλασσας εξακολουθούν να στηρίζουν προσωρινά τους ναύλους.

• Gas Carriers: Εύθραυστες ισορροπίες προβλέπονται και για την αγορά μεταφοράς αερίου, καθώς LNG και LPG συνεχίζουν να επεκτείνονται, με τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή να πρωταγωνιστούν στην προσφορά.

Ενδεικτικά, το 2024, η παραγωγή LPG στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 4,5%, ενώ οι εξαγωγές κατά 10,9%.

Παράλληλα, νέα έργα LNG terminals και υγροποίησης αναμένεται να ενισχύσουν τη χωρητικότητα έως το 2028.

Ωστόσο, η ανάπτυξη του στόλου υπερβαίνει πλέον τη ζήτηση. Τα VLGCs/VLACs αυξήθηκαν κατά 10,9% το 2024, με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,4% έως το 2028, ενώ τα μεσαίου μεγέθους πλοία (MGCs) αναμένεται να αυξηθούν κατά 11,4% ετησίως.

Πηγή ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ