Τι αλλάζει στην ενεργειακή εξοικονόμηση των κτιρίων

Αλλάζουν όλα στην ενεργειακή εξοικονόμηση κτιρίων

Ρόλο καταλύτη για την ενίσχυση των ρυθμών αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος, με λιγότερους γραφειοκρατικούς «πονοκέφαλους» για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, προορίζονται να παίξουν οι προμηθευτές ρεύματος (και φυσικού αερίου). Κι αυτό γιατί οι πάροχοι όχι μόνο θα αποτελέσουν «μοχλό» ώστε να ενισχυθούν κατακόρυφα οι ενεργειακές αναβαθμίσεις που γίνονται χωρίς επιχορηγήσεις, αλλά και για να κινητοποιηθούν όσοι πελάτες τους πληρούν τα κριτήρια των νέων «Εξοικονομώ», ώστε να επωφεληθούν από τα προγράμματα με τη μικρότερη δυνατή γραφειοκρατία.

Σύμφωνα με το news247.gr αυτή η διπλή αποστολή των ενεργειακών εταιρειών περιγράφεται στον «Οδικό Χάρτη για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια», που κατάρτισε το ΥΠΕΝ και ο οποίος εγκρίθηκε πρόσφατα με Υπουργική Απόφαση. Στόχος του υπουργείου είναι να προωθηθούν θεσμικές αλλαγές που θα δημιουργήσουν νέα (και σαφώς πιο θετικά) δεδομένα στην ενεργειακή εξοικονόμηση.

«Σκοπός είναι να γίνουν δραστικές αλλαγές στην υλοποίηση των δράσεων εξοικονόμησης, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να διαδοθούν οι παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης χωρίς επιδοτήσεις, αλλά και για να υλοποιούνται τα νέα “Εξοικονομώ” με όσο το δυνατόν πιο απλοποιημένες διαδικασίες για τους ωφελούμενους», τονίζει ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος.

Ο ρόλος των προμηθευτών απαντά στις προκλήσεις που προκύπτουν από το γεγονός ότι στο εξής για τις αναβαθμίσεις κτιρίων θα «τρέχουν» δύο παράλληλες διαδικασίες. Η πρώτη αφορά παρεμβάσεις οι οποίες θα υλοποιούνται με όρους αγοράς, δηλαδή χωρίς επιδοτήσεις.

Το δεύτερο παράλληλο σύστημα θα είναι επιδοτούμενα προγράμματα (περίπου όπως τα έως τώρα «Εξοικονομώ»), τα οποία πλέον όμως θα αντλούν κεφάλαια κυρίως από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο. Κάτι που σημαίνει πως θα απευθύνονται σε μία συγκεκριμένη «δεξαμενή» δυνητικά δικαιούχων, αφού τα κεφάλαια του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου μπορούν να κατευθυνθούν μόνο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με ενεργειακή ευαλωτότητα.

Αν και θα συνεχίσουν να αναζητούνται συνεχώς νέα κεφάλαια για επιπλέον προγράμματα «Εξοικονομώ», πλέον κατά κανόνα οι επιδοτήσεις θα αφορούν μία συγκεκριμένη μερίδα νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων. Επομένως, για τους υπόλοιπους καταναλωτές, η μοναδική διέξοδος θα είναι να βρεθεί μία φόρμουλα ώστε οι παρεμβάσεις εξοικονόμησης να γίνονται χωρίς επιχορηγήσεις. Παρόλο που στη χώρα μας έργα αναβάθμισης χωρίς επιδότηση έχουν ξεκινήσει να γίνονται σε εταιρείες, μία ανάλογη φόρμουλα απουσιάζει εντελώς στην περίπτωση των νοικοκυριών.

Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές πως ένας σημαντικός περιορισμός των υφιστάμενων «Εξοικονομώ» είναι ότι υλοποιούνται με κρατικούς πόρους – στην αξιοποίηση των οποίων, όπως προαναφέρθηκε, με την «έλευση» του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου, πλέον δεν θα υπάρχει η ίδια ευχέρεια.

Επίσης, τα «Εξοικονομώ» έχουν κακή αλληλεπίδραση με τον αγορά, την οποία επί της ουσίας «παγώνουν» όποτε πρόκειται να εξαγγελθεί ένα νέο επιδοτούμενο πρόγραμμα. Την ίδια στιγμή, ο τρόπος με τον οποίο υλοποιούνται τα προγράμματα έχει αποδειχθεί δυσλειτουργικός στην πράξη, προκαλώντας σημαντικές καθυστερήσεις και παράπονα από τους ωφελούμενους.

«Τα προγράμματα εξοικονόμησης που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα είχαν σημαντική απήχηση, όπως φαίνεται από τον πολύ μεγάλο αριθμό αιτήσεων και των πολιτών ή επιχειρήσεων που έχουν ωφεληθεί. Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή τους παρουσίασε αρκετές αδυναμίες στην πράξη, βάζοντας συχνά τους ωφελούμενους σε έναν πραγματικό λαβύρινθο γραφειοκρατίας. Περιορισμός είναι επίσης το γεγονός ότι η αγορά παραλύει όποτε αναμένεται ένα καινούριο “Εξοικονομώ”, “Αλλάζω θερμοσίφωνα” ή  “Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή”. Σε όλα αυτά, θα πρέπει επίσης να προστεθεί πως η έλευση του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου δημιουργεί ένα σημαντικό κενό», υπογραμμίζει ο κ. Τσάφος.

Για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε να αποκτήσουν απήχηση οι ενεργειακές αναβαθμίσεις χωρίς επιδότηση, το βασικό πρόβλημα είναι η κάλυψη του αρχικού κεφαλαίου. Επομένως, λειτουργεί αποτρεπτικά το γεγονός ότι πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν το απαραίτητο ποσό.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, λύση μπορούν να δώσουν οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας (και φυσικού αερίου), μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου On-bill financing. Αυτό σημαίνει ότι οι πάροχοι θα αναλαμβάνουν το κόστος των έργων -είτε με ίδια κεφάλαια είτε μέσω δανεισμού- το οποίο θα το ανακτούν σταδιακά μέσα από τους λογαριασμούς των πελατών τους. Στην ουσία πρόκειται για ένα είδος έμμεσης δανειοδότησης, που θα επιτρέπει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να προχωρούν σε αναβαθμίσεις, χωρίς να καλύπτουν εκείνοι σε πρώτη φάση τα έξοδα.