Ποια είναι τα junk food που κάνουν τη μεγαλύτερη ζημιά στον εγκέφαλό μας

Άτομα που κατανάλωναν μία ή περισσότερες επιπλέον μερίδες ημερησίως εμφάνισαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο νοητικής έκπτωσης, συμπεριλαμβανομένων διαταραχών συναφών με μορφές άνοιας όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, αναφέρει το Science Alert.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από τη Μελέτη Υγείας και Συνταξιοδότησης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 4.750 Αμερικανούς άνω των 55 ετών, εξετάζοντας την πορεία της υγείας τους για μια περίοδο έως επτά έτη, αξιολογώντας τη γνωστική τους κατάσταση ανά διετία από το 2014 έως το 2020.

«Διπλή βόμβα» για τον εγκέφαλο

Παρόμοιες μελέτες είχαν καταγράψει στο παρελθόν τις αρνητικές επιδράσεις των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) συνολικά – παχυσαρκία, διαβήτης τύπου 2, καρδιοπάθειες, άγχος, κατάθλιψη, αύξηση θνησιμότητας. Όμως δεν είχαν συγκριθεί οι επί μέρους κατηγορίες.

Το ερώτημα τώρα ήταν ποια συγκεκριμένα junk food είναι πιο επιβλαβή για την υγεία του εγκεφάλου. Και η απάντηση αφορά μερικά από τα πιο δημοφιλή comfort food: κρέατα και αναψυκτικά, πράγμα που σημαίνει ότι μια πίτσα με έξτρα αλλαντικά, μαζί με αναψυκτικό, αποτελεί «διπλή βόμβα» για τον εγκέφαλο.

Για να ελέγξουν τη συσχέτιση με τη γνωστική έκπτωση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κοινές αξιολογήσεις της υγείας του εγκεφάλου. Έλεγξαν τόσο την άμεση όσο και την καθυστερημένη ικανότητα ανάκλησης, μαζί με άλλες αξιολογήσεις, όπως το αντίστροφο μέτρημα ή η αφαίρεση πολλών αριθμών στη σειρά.

Για τον έλεγχο της συσχέτισης με την έκπτωση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τυπικές αξιολογήσεις εγκεφαλικής λειτουργίας, εξετάζοντας την άμεση και καθυστερημένη ανάκληση, μαζί με τεστ όπως η αντίστροφη μέτρηση ή οι επαναλαμβανόμενες αφαιρέσεις.

17% μεγαλύτερος κίνδυνος γνωστικής έκπτωσης

Συνολικά, 1.363 συμμετέχοντες εμφάνισαν γνωστική έκπτωση. Εκείνοι που κατανάλωναν τουλάχιστον μία επιπλέον μερίδα υπερ-επεξεργασμένων ζωικών προϊόντων την ημέρα είχαν 17% υψηλότερο κίνδυνο. Τα ζαχαρούχα ποτά – αναψυκτικά, παγωμένα τσάγια, γλυκά φρουτοποτά – ήταν λίγο λιγότερο επιβλαβή για τον εγκέφαλο: όσοι έπιναν τουλάχιστον μία επιπλέον μερίδα ημερησίως είχαν 6% υψηλότερο κίνδυνο.

Είναι ενδιαφέρον ότι η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, διαπίστωσε ότι η συνολική κατανάλωση UPF δεν συσχετίζεται σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο γνωστικής δυσλειτουργίας. Το ίδιο ισχύει και για άλλα UPF, όπως αλείμματα, γλυκά, αλμυρά σνακ, τρόφιμα με βάση τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ή έτοιμα γεύματα.

Συνεπώς, αυτή η νέα έρευνα δείχνει ότι οι ασθενείς έχουν έναν απλό, αν και όχι απαραίτητα εύκολο, τρόπο για να προστατεύσουν την υγεία του εγκεφάλου τους: να κάνουν αλλαγές στη διατροφή τους για να αποφύγουν τα υπερ-επεξεργασμένα κρέατα και τα αναψυκτικά.

Η υπερκατανάλωση junk food στις ΗΠΑ εντυπωσιάζει: το 2020 περίπου το 65% των τροφίμων και το 38% των ποτών που αγοράστηκαν από νοικοκυριά χαρακτηρίστηκαν UPF, δηλαδή ήταν προϊόντα με υψηλό βαθμό βιομηχανικής επεξεργασίας και πρόσθετα όπως χρωστικές, τεχνητές γεύσεις και γαλακτωματοποιητές – που δεν υπάρχουν στα σπιτικά γεύματα. Επιπλέον, τόσο οι νεότερες γενιές όσο και οι μεγαλύτεροι ενηλίκοι λαμβάνουν πάνω από το μισό των ημερήσιων θερμίδων τους από αυτά τα UPF.