Ιράν: Κινητοποίηση Ολυμπιονικών για να μην εκτελεστεί πρωταθλητής πυγμαχίας

Σημαντικές προσωπικότητες του Παγκόσμιου Αθλητισμού στο πλευρό του Μοχάμεντ Τζαβάντ Βαφέι Σάνι

Μεγάλη κινητοποίηση έχει προκαλέσει η απόφαση του Ιράν να επικυρώσει την θανατική ποινή του Μοχάμεντ Τζαβάντ Βαφέι Σάνι.

Περισσότεροι από 20 Ολυμπιονίκες, προπονητές και άλλοι διεθνείς αθλητές, μεταξύ των οποίων η θρυλική τενίστρια Μαρτίνα Ναβρατίλοβα και η κολυμβήτρια Σάρον Ντέιβις, υπέγραψαν επιστολή με την οποία ζητούν να σταματήσει η εκτέλεση ενός πρωταθλητή πυγμαχίας και προπονητή, ο οποίος βρίσκεται στην πτέρυγα με τους θανατοποινίτες στο Ιράν.

Εν μέσω αυξανόμενης διεθνούς κατακραυγής για την κλιμακούμενη χρήση της θανατικής ποινής από το Ιράν ως εργαλείο καταπίεσης, η επιστολή καταδικάζει την απόφαση του ιρανικού καθεστώτος να επικυρώσει την θανατική ποινή του Μοχάμεντ Τζαβάντ Βαφέι Σάνι.

Ο Βαφέι Σάνι, 30 ετών, από το Μασάντ στο βορειοανατολικό Ιράν, συνελήφθη για συμμετοχή σε διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο το 2019 και κατηγορήθηκε για υποστήριξη μιας αντιπολιτευτικής ομάδας, της Λαϊκής Οργάνωσης Μουτζαχεντίν του Ιράν. Έχει περάσει πέντε χρόνια στη φυλακή, όπου βασανίστηκε και κρατήθηκε σε απομόνωση.

«Ο αθλητισμός έχει σκοπό να εμπνέει ελπίδα, ενότητα και θάρρος», έγραψαν οι υπογράφοντες. «Η εκτέλεση ενός πρωταθλητή για τις πολιτικές του απόψεις αποτελεί άμεση επίθεση σε αυτές τις αξίες και προειδοποίηση προς κάθε αθλητή που τολμά να μιλήσει ανοιχτά». «Καλούμε τα Ηνωμένα Έθνη, τις διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες και τις κυβερνήσεις να δράσουν άμεσα για να σώσουν τη ζωή του Μοχάμεντ Τζαβάντ. Ο κόσμος δεν πρέπει να μείνει άπραγος ενώ το Ιράν φιμώνει τους πρωταθλητές του».

Στην επιστολή αναφέρεται ότι η υπόθεση του Βαφέι Σάνι δεν ήταν μεμονωμένη και επισημαίνεται το ιστορικό εκτέλεσης αθλητών για τις πεποιθήσεις τους στο Ιράν , ανάμεσά τους ο Χαμπίμπ Χαμπίρι , αρχηγός της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου, και ο Φουρουζάν Αμπντί, αρχηγός της εθνικής ομάδας βόλεϊ γυναικών. Το 2020, εκτελέστηκε επίσης ο Ναβίντ Αφκαρί , 27χρονος Ιρανός πρωταθλητής πάλης .

Άλλοι υπογράφοντες της επιστολής είναι η Βρετανίδα Tρέισι Έντουαρντς, η οποία ήταν αρχηγός του πρώτου αμιγώς γυναικείου πληρώματος στον αγώνα ιστιοπλοΐας Whitbread Round the World και ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε το τρόπαιο Yachtsman of the Year, ο πρώην αρχηγός της αυστραλιανής ομάδας ποδοσφαίρου Κρεγκ Φόστερ και ο Μπαχράμ Μαβαντάτ, ποδοσφαιριστής που ήταν στην ιρανική ομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978.

Ο Βαφέί Σάνι συνελήφθη τον Μάρτιο του 2020. Οι κατηγορίες εναντίον του περιελάμβαναν «διάδοση διαφθοράς μέσω εμπρησμού και καταστροφής δημόσιας περιουσίας». Η ποινή του ανατράπηκε δύο φορές, αλλά στις 4 Οκτωβρίου επικυρώθηκε την τρίτη φορά. Η δίκη του καταδικάστηκε ως «κατάφωρα άδικη» από ακτιβιστές και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων και η Διεθνής Αμνηστία.

Η έκκληση για την αναστολή της εκτέλεσης του Βαφέι Σάνι έρχεται μετά από επιστολή του 2023 προς τον ύπατο αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, την οποία υπέγραψαν περισσότεροι από 100 εμπειρογνώμονες και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητώντας δράση για την αποτροπή της εκτέλεσης του αθλητή.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, υπάρχει μια «κρίση εκτελέσεων στο Ιράν , η οποία έχει λάβει φρικτές διαστάσεις». Το 2023, οι αρχές εκτέλεσαν τουλάχιστον 853 άτομα – μία αύξηση της τάξης του 48% σε σχέση με το 2022. Πέρυσι, η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 972 εκτελέσεις, σηματοδοτώντας τον υψηλότερο αριθμό από το 2015. Περισσότεροι από 800 άνθρωποι έχουν εκτελεστεί μέχρι στιγμής το 2025.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι και οι αντιφρονούντες αποτελούν στόχους, ειδικά μετά την εξέγερση «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» του 2022. Οι ειδικοί λένε ότι οι ιρανικές αρχές έχουν χρησιμοποιήσει τη θανατική ποινή για να καταστείλουν τη διαφωνία, να ενσταλάξουν φόβο στον πληθυσμό και να ενισχύσουν την εξουσία τους.