Η παγκόσμια ναυτιλία βρίσκεται σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας

Οι απειλές στη διεθνή ναυσιπλοΐα αυξάνονται ξανά

Η παγκόσμια ναυτιλία βρίσκεται ξανά σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας. Μετά τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, επανήλθε το «φάντασμα» της πειρατείας στα ανοικτά της Σομαλίας, ενώ ένα νέο μέτωπο αστάθειας ανοίγει στον Περσικό Κόλπο με την επανεμφάνιση των ιρανικών κατασχέσεων.

Το πρόσφατο περιστατικό με το δεξαμενόπλοιο Talara επιβεβαιώνει ότι οι απειλές στη διεθνή ναυσιπλοΐα αυξάνονται ξανά, σε μια γεωπολιτική συγκυρία που παραμένει «εύφλεκτη».

Το Σάββατο, η Τεχεράνη επιβεβαίωσε την κατάσχεση του tanker Talara με σημαία Νήσων Μάρσαλ, επικαλούμενη «παράνομη μεταφορά φορτίου» και «παραβιάσεις».

Οι Φρουροί της Επανάστασης υποστηρίζουν ότι ενήργησαν βάσει «δικαστικής εντολής», χωρίς ωστόσο να διευκρινίζουν τι θεωρείται παράνομη μεταφορά στο φορτίο των 30.000 τόνων πετροχημικών με προορισμό τη Σιγκαπούρη.

Τα δεδομένα AIS έδειξαν ότι το πλοίο άλλαξε απότομα πορεία προς τα ιρανικά ύδατα πριν από το περιστατικό, ενώ η βρετανική εταιρεία ασφάλειας Ambrey ανέφερε προσέγγιση από τρεις μικρές βάρκες.

Ένα αμερικανικό drone MQ-4C Triton παρακολουθούσε από αέρος, ενώ το UKMTO μίλησε ξεκάθαρα για «κρατική ενέργεια».

Από την πλευρά της, η διαχειρίστρια Columbia Shipmanagement δήλωσε ότι έχει χάσει επαφή με το δεξαμενόπλοιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής άγνωστες παραμένουν οι ακριβείς αιτίες που οδήγησαν τις ιρανικές αρχές στην κατάσχεση, καθώς -παρά τη διεθνή κινητοποίηση- η Τεχεράνη δεν έχει δώσει έως τώρα επισήμως συγκεκριμένες διευκρινίσεις για το νομικό πλαίσιο ή τις παραβάσεις που αποδίδονται στο εν λόγω πλοίο, αναφέρει η Ναυτεμπορική.

Η κατάσχεση έρχεται σε συνέχεια επιθέσεων της Τεχεράνης κατά ελληνικών συμφερόντων το 2022 και της αρπαγής του MSC Aries το 2024, επιβεβαιώνοντας ότι ο Περσικός Κόλπος παραμένει «θερμή» ζώνη για τη διεθνή ναυτιλία.

«Pause» υπό όρους

Την ίδια στιγμή, οι Χούθι ανακοίνωσαν ότι σταματούν προσωρινά τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα λόγω της εκεχειρίας στη Γάζα.

Όμως η δήλωση του στρατιωτικού αρχηγού τους, Γιουσέφ Χασάν Αλ-Μαντάνι, ήταν ξεκάθαρη: «Εάν ο εχθρός επαναλάβει τις επιθέσεις, θα επιστρέψουμε στη δράση και θα επαναφέρουμε την απαγόρευση της ισραηλινής ναυσιπλοΐας».

Οι επιθέσεις τους τα τελευταία δύο χρόνια έχουν στοιχίσει τη ζωή σε εννέα ναυτικούς, έχουν βυθίσει τέσσερα πλοία και έχουν ανατρέψει το παγκόσμιο εμπόριο, καθώς δεκάδες εταιρείες αναγκάστηκαν να παρακάμψουν το Σουέζ και να ταξιδέψουν γύρω από την Αφρική.

Μάλιστα, ο ελληνόκτητος στόλος έχει βρεθεί αρκετές φορές στο στόχαστρο, με βαρύ οπλισμό, drones και RPG να χρησιμοποιούνται στις επιθέσεις.

Ενδεικτικά, οι βυθίσεις των Magic Seas και Eternity C το περασμένο καλοκαίρι, καταγράφηκαν μετά από μήνες σχετικής ηρεμίας στην Ερυθρά Θάλασσα και ήρθαν να υπενθυμίσουν την εύθραυστη ασφάλεια στην περιοχή.

H σομαλική πειρατεία

Στο μεταξύ, τα νερά γύρω από το Κέρας της Αφρικής θυμίζουν επικίνδυνα το 2010-2012.

Σε λίγες μόνο ημέρες σημειώθηκαν πέντε απόπειρες κατάληψης εμπορικών πλοίων: επίθεση σε αλιευτικό με σημαία Σεϋχελλών, προσέγγιση του Spar Apus, απόπειρα κατά του Stolt Sagaland με ανταλλαγή πυρών, επιτυχημένη κατάληψη του ελληνόκτητου Hellas Aphrodite με 24μελές πλήρωμα και επίθεση σε ακόμη ένα τάνκερ που απετράπη.

Το μόνο θετικό νέο σε αυτό το τοπίο ήταν η επιχείρηση διάσωσης του Hellas Aphrodite από τις ισπανικές ειδικές δυνάμεις, στο πλαίσιο της αποστολής EUNAVFOR Atalanta που διεξάγεται στην ευρύτερη περιοχή υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, όλοι οι ναυτικοί απελευθερώθηκαν σώοι.

«Μετά από μια αρχική επίδειξη ισχύος, η πειρατική ομάδα (PAG) εγκατέλειψε το δεξαμενόπλοιο. Το πολεμικό σκάφος Victoria με το ελικόπτερό του, το μη επανδρωμένο αεροσκάφος (UAV), το αεροσκάφος θαλάσσιας περιπολίας και αναγνώρισης και η Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων συμμετείχαν στην απελευθέρωση του πληρώματος του δεξαμενόπλοιου», αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι δυνάμεις της επιχείρησης «Atalanta».

Σε επαγρύπνηση

Οι τρεις αυτές απειλές -κρατική επιθετικότητα (Ιράν), τρομοκρατία με στόχευση σε εμπορικά πλοία (Χούθι) και παραδοσιακή πειρατεία (Σομαλία)- έχουν δημιουργήσει έντονες πιέσεις και δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό στη διεθνή ναυσιπλοΐα.

Με φόντο αυτά τα γεγονότα, αναλυτές προειδοποιούν ότι οι ασφαλιστικές χρεώσεις αυξάνονται, οι ροές μεταβάλλονται, δημιουργώντας επιπλέον κόστος, οι ναυλωτές απαιτούν υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας και οι εταιρείες αναγκάζονται να τοποθετούν ένοπλους φρουρούς ακόμη και σε πλοία υψηλής ταχύτητας.

Όπως επισημαίνουν, με το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου να περνά από τα Στενά του Ορμούζ και το 12% του παγκόσμιου εμπορίου να εξαρτάται από την Ερυθρά Θάλασσα, κάθε αποσταθεροποίηση έχει άμεσες γεωοικονομικές συνέπειες.