Eννέα νέα πλοία, συνολικής χωρητικότητας 809.722 dwt, εντάχθηκαν μέσα σε έναν μήνα στις αδιαφανείς εμπορικές διαδρομές

Ενίσχυση της ιρανικής «σκιώδους ναυτιλίας»

Η κινητικότητα στον παγκόσμιο «σκιώδη στόλο» -τον παράλληλο στόλο δεξαμενόπλοιων που δρα εκτός δυτικών ρυθμιστικών πλαισίων- αυξάνεται ξανά, με το Ιράν και τη Βενεζουέλα να αναδεικνύονται στους σημαντικότερους αγοραστές τάνκερ.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Lloyd’s List Intelligence, τουλάχιστον εννέα νέα πλοία, συνολικής χωρητικότητας 809.722 dwt, εντάχθηκαν μέσα σε έναν μήνα στις αδιαφανείς εμπορικές διαδρομές που στηρίζουν τις εξαγωγές υπό καθεστώς κυρώσεων, αναφέρει η Ναυτεμπορική.

Και αυτά τα πλοία χαρακτηρίζονται ως «καθαρά», δηλαδή μη καταχωρημένα στον κατάλογο των μέτρων που έχουν επιβληθεί κατά του παράνομου εμπορίου.

Ενισχύσεις

Το Ιράν ενίσχυσε τη διαθεσιμότητα του στόλου του με έξι νέα δεξαμενόπλοια, κυρίως MR2, αλλά και με ένα handy, ένα panamax και ένα LR1.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το panamax Edor (IMO 9259317), που αγοράστηκε τον Σεπτέμβριο από την Κίνα, πραγματοποίησε επισκευές στο Zhoushan, και στη συνέχεια, φτάνοντας στον Κόλπο του Ομάν, ξεκίνησε spoofing AIS, κλασική πρακτική απόκρυψης των δεδομένων εντοπισμού.

Η ενίσχυση της ιρανικής «σκιώδους ναυτιλίας» συμβαδίζει με τις ιστορικά υψηλές εξαγωγές.

Με βάση τη Vortexa, οι ιρανικές ροές αργού και παραγώγων πετρελαίου κινούνται μεταξύ 1,5 και 1,7 εκατ. bpd, +6% σε σχέση με πέρυσι και +25% από το 2023, με τη χρήση των ιρανικών φορτωμένων τάνκερ να φτάνει σε υψηλό 27 μηνών (+40% σε ετήσια βάση).

Αν και ο μεγαλύτερος αριθμός νέων πλοίων κατέληξε στο Ιράν, η Βενεζουέλα εμφανίζει τη μεγαλύτερη αύξηση χωρητικότητας.

Μετά τα δύο VLCCs που άρχισαν να φορτώνουν βενεζουελανό αργό τον Σεπτέμβριο, ένα ακόμη VLCC και ένα aframax προστέθηκαν τον Οκτώβριο.

Η κατάσταση στη Βενεζουέλα είναι παρόμοια με του Ιράν, με χαρακτηριστικά υψηλές εξαγωγές, αυξανόμενο όγκο έμφορτου πετρελαίου και συνεχώς περιοριζόμενη διαθεσιμότητα κατάλληλων πλοίων λόγω αυστηρών κυρώσεων.

Η Ρωσία

Όπως σημειώνει η Vortexa, τόσο το Ιράν όσο και η Βενεζουέλα αναγκάζονται να ανανεώνουν διαρκώς τον «σκιώδη στόλο», προκειμένου να διατηρήσουν τις εξαγωγικές τους ικανότητες. Βάσει των ίδιων στοιχείων, η Ρωσία εμφανίζει λιγότερες «μετακινήσεις» πλοίων προς τη «σκιώδη ναυτιλία» τους τελευταίους μήνες, ωστόσο πλοία εξακολουθούν να αλλάζουν trades ανάλογα με το ποια αγορά είναι πιο προσοδοφόρα.

Εμβληματικό παράδειγμα είναι το suezmax Warrior Spirit, που τον Αύγουστο πραγματοποίησε μερικώς Ship-To-Ship μεταφορά φορτίου στα ανοικτά της Μαλαισίας με ιρανικό αργό, το παρέδωσε στην Κίνα και κατόπιν έπλευσε στη Βαλτική, όπου φορτώνει στο Primorsk.

Υπάρχει επίσης αυξανόμενη κινητικότητα πλοίων μεταξύ Ιράν και Βενεζουέλας, με τους αναλυτές να επιβεβαιώνουν πως οι δύο αγορές λειτουργούν πλέον εν μέρει εναλλακτικά.

Τα στοιχεία Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου δείχνουν ότι σχεδόν οι μισοί νέοι διαχειριστές των νεοεισερχόμενων πλοίων στον «σκιώδη στόλο» εδρεύουν σε Κίνα και Χονγκ Κονγκ, ενώ το 38% των νέων εγγεγραμμένων ιδιοκτητών προέρχεται επίσης από τις δύο αυτές δικαιοδοσίες.

Η Κίνα ενισχύει ιδιαίτερα τη θέση της, καθώς ολοένα και περισσότερα πλοία εγγράφονται σε κινεζικές εταιρείες, ενώ παραδοσιακά το Χονγκ Κονγκ παρέμενε βασική «έδρα» για τα εν λόγω πλοία.

Στο επίπεδο technical management, η εικόνα αλλάζει, καθώς εκεί εμφανίζονται τα ΗΑΕ με 19%, ενώ η Κίνα με 16% είναι στην τρίτη θέση.

Όπως επισημαίνει η Lloyd’s List, οι συγκεκριμένες δικαιοδοσίες προσφέρουν το ιδανικό μίγμα χαμηλής διαφάνειας, προστασίας ιδιοκτησίας και περιορισμένης εποπτείας.

Ραγδαία αύξηση

Σήμερα, ο «σκιώδης στόλος» αριθμεί 1.423 τάνκερ – 152,2 εκατ. dwt, εκ των οποίων το 65% είναι υπό αμερικανικές, ευρωπαϊκές ή βρετανικές κυρώσεις.

Η ραγδαία αύξηση συνεχίζεται, καθώς λίγα πλοία οδηγούνται για σκραπ. Ενδεικτικά, τον Οκτώβριο τρία μόλις πλοία οδηγήθηκαν για διάλυση (425.188 dwt), κυρίως με ιστορικό ιρανικού εμπορίου.

Μία σκιά που μεγαλώνει

502 τάνκερ παραμένουν «non-designated», δηλαδή χωρίς επίσημες κυρώσεις, παρότι αντιστοιχούν στο 6% της διεθνούς αγοράς crude & product tankers – μια κρίσιμη δεξαμενή που τροφοδοτεί την παράλληλη αγορά.

Σε ό,τι αφορά την οικονομική εξίσωση, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι πρόκειται για μια σκιά που μεγαλώνει.

Με υψηλή ζήτηση για παράκαμψη κυρώσεων και διαρκή μείωση του νόμιμου διαθέσιμου στόλου, ο «σκιώδης στόλος» ενισχύεται εκθετικά, λειτουργώντας πλέον ως αυτοδύναμο οικοσύστημα.

Παρά τις εξελίξεις, με τις συζητήσεις για σκληρά μέτρα της Δύσης κατά του «σκιώδους στόλου», η τάση δείχνει ότι δεν πρόκειται να συρρικνωθεί άμεσα – αντίθετα, αναλυτές προειδοποιούν ότι εισέρχεται σε φάση ανανέωσης και δομικής επέκτασης, αναδεικνύοντας μια από τις πιο πολύπλοκες προκλήσεις για τη διεθνή ναυτιλιακή ασφάλεια και πολιτική τον επόμενο χρόνο.