Η ώρα των κυβερνήσεων συνεργασίας

Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου*

Αυτό που χρειαζόμαστε, είναι ένα Κράτος που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να λειτουργεί ως θερμοκήπιο διαφθοράς. Σε αυτό το κράτος είναι αδύνατον να μας οδηγήσουν οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις. Η εποχή τους έχει περάσει.

«Η Δικαιοσύνη είναι η ουσία της πολιτικής». Με αυτή τη φράση ο αείμνηστος Σταύρος Τσακυράκης είχε καταφέρει να εξηγήσει γιατί ασχολούμαστε με την Πολιτική.

Ασχολούμαστε με την πολιτική για να κάνουμε τον κόσμο δικαιότερο, δηλαδή καλύτερο. Σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, σε μια δημοκρατική κοινωνία τα μέλη της οποίας έχουν συμφωνήσει ότι το μονοπώλιο της βίας το έχει το Κράτος που την ασκεί υπό πολύ συγκεκριμένους όρους και συνθήκες, όταν σε πνίγει το δίκιο, πολιτικοποιεισαι. Είτε εντάσσεσαι σε κάποιο από τα υπάρχοντα κόμματα είτε ιδρύεις ένα δικό σου.

Υπό την έννοια αυτή λοιπόν, ειλικρινά δεν κατανοώ όσους δηλώνουν ενοχλημένοι από το ενδεχόμενο η κυρία Μαρία Καρυστιανού να ιδρύσει κόμμα. Τι άλλο να κάνει δηλαδή εφόσον αισθάνεται ότι την πνίγει το δίκιο; Να ζωστεί εκρηκτικά και να πάει να τα πυροδοτήσει στο Μέγαρο Μαξίμου;

«Να περιμένει τη δίκη», απαντούν κάποιοι. Και στην περίπτωση των Τεμπών η δίκη δεν φαίνεται να αρκεί γιατί πέραν του αν και ποιες θα είναι οι ευθύνες που θα καταλογίσει το δικαστήριο, ο σιδηρόδρομος είναι μία από τις «χρόνιες παθογένειες» ενός κράτους, που το πολιτικό του σύστημα αρνείται να μεταρρυθμίσει κι αυτό δεν λύνεται στο δικαστήριο.

Όμως, εφόσον η κυρία Καρυστιανού προχωρήσει σε κόμμα και κατέλθει στις εκλογές με αίτημα την κάθαρση του πολιτικού συστήματος, θα έχει κάνει λάθος.

Ανήκω στη γενιά που θυμάται ολοκάθαρα τα γεγονότα του σκανδάλου Κοσκωτά, το Ειδικό Δικαστήριο που μεταδιδόταν κάθε μέρα, ζωντανά, από την τηλεόραση, τις προεκλογικές εκστρατείες που δόθηκαν με αυτό ακριβώς το σύνθημα και είμαι και αρκετά μεγάλη πλέον για να έχω πειστεί ότι είναι το άρθρο 86 του Συντάγματος, γνωστότερο ως Νόμος Περί Ευθύνης των Υπουργών, που ευθύνεται για την «ανήκεστο βλάβη» που έχει επέλθει στις αντιλήψεις μας για το πως πρέπει να αποδίδονται τυχόν ποινικές ευθύνες στα πολιτικά πρόσωπα.

Τι πιστεύει η κυρία Καρυστιανού ότι θα καταφέρει αν μπει στη Βουλή με το σύνθημα της κάθαρσης; Θα αλλάξει μήπως τον τρόπο που οι αιρετοί θα ελέγχονται; Αποκλείεται να έχει την πλειοψηφία που απαιτείται για την αλλαγή του Συντάγματος.

Πολύ σύντομα θα «κανονικοποιηθεί», θα μπει στη διαδικασία του «αλισιβερισιού» μεταξύ των κομμάτων που γίνεται στις επιτροπές της Βουλής, θα αρχίσει κι αυτή να πολιτεύεται για τα σόσιαλ μήντια και τα κανάλια και θα γίνει άλλη μία από τους πολλούς. Άλλη μία από τα ίδια.

Είναι αφελείς όσοι πιστεύουν ότι η Βουλή θα καταφέρει ποτέ να τιμωρήσει αιρετούς, όσο το άρθρο 86 είναι εν ισχύ. Η μεσήλικη Γ’ Ελληνική Δημοκρατία μας, στα 52 της πλέον, δεν μπορεί να υποκρίνεται.

Από που χρειαζόμαστε, είναι ένα Κράτος που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να λειτουργεί ως θερμοκήπιο διαφθοράς. Για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά πράγματα, με πρώτο τον τρόπο που παράγεται ο πλούτος. Γι’ αυτό και το αίτημα του σύγχρονου, δίκαιου Κράτους, δεν κωδικοποιείται με τη λέξη «Κάθαρση», είναι ο λάθος όρος.

Όσο το Κράτος κρατάει το μεγαλύτερο πορτοφόλι τόσο οι πάντες θα θέλουν να διαπλέκονται μαζί του: οι επιχειρήσεις, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, όλοι!

Αν το παραγωγικό μοντέλο δεν αλλάξει και η οικονομία δεν πατάει κυρίως στο χρήμα που διαχειρίζονται οι διάφορες κρατικές υπηρεσίες που ελέγχονται κάθε φορά από το κόμμα που κυβερνά, αν δεν απλοποιηθεί η Διοίκηση και η Νομοθεσία, τα πελατειακά δίκτυα θα παραμένουν κραταιά και το ελληνικό Κράτος θα παράγει μόνο διαφθορά και μάλιστα του είδους που συνεπάγεται φτώχεια, ανισότητες, κακή ποιότητα ζωής και υπό συνθήκες και εκατόμβες θυμάτων, όπως έγινε στη Μάνδρα, στο Μάτι, στα Τέμπη.

Συζητάμε πάλι από την αρχή τα ίδια πράγματα. Κι αυτό από μόνο του δηλώνει το πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε. Μπορεί όμως να αλλάξουν τα πράγματα αν εμείς, οι πολίτες, σταματήσουμε να λέμε ψέματα στους εαυτούς μας. Η κάθαρση δεν θα επέλθει με τις εκρήξεις θυμού αλλά μόνο αν αλλάξει το Κράτος που παράγει τη διαφθορά.

Πώς θα γίνει αυτό; Πώς μπορεί το Κράτος να μην παράγει διαφθορά; Με τον τρόπο που αρνούνται κάποιοι και φοβούνται αρκετοί: Με τις κυβερνήσεις συνεργασίας.

Οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις είναι που λειτουργούν αποτρεπτικά στις αναγκαίες αλλαγές. Οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις είναι που αναπαράγουν τα πελατειακά δίκτυα και άρα και τις συνθήκες που ευδοκιμεί η διαφθορά. Οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις είναι πλέον πρόβλημα. Ήρθε η ώρα για κυβερνήσεις ευρείας συνεργασίας. Χωρίς θυμό. Συνειδητά.

Και σε αυτό θα επανέρχομαι.