Αδιανόητη απάτη στο Ηράκλειο: «Μαμά είμαι στο νοσοκομείο, πάρε το γιατρό» – Η απόλυτη ψυχραιμία και τα σπαστά ελληνικά που τη γλύτωσαν

Η νέα μορφή απάτης με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης που «σαρώνει» την Ευρώπη ήρθε και στην Κρήτη

Ήταν λίγο πριν τις δύο το μεσημέρι της Τετάρτης (23/10) στο Ηράκλειο της Κρήτης. Στο τηλέφωνο καλεί αριθμός με απόκρυψη. Οταν το σήκωσε, στην άλλη άκρη της γραμμής ακούγεται η φωνή της ανήλικης κόρης της, μαθήτρια Λυκείου -είναι ξεκάθαρα η δική της – να κλαίει και να λέει γρήγορα «Μαμά χτύπησα και έσπασα το πόδι μου, είμαι στο νοσοκομείο, πάρε το γιατρό να σου μιλήσει!», τόσο γρήγορα και σε πανικό που δεν της άφησε περιθώριο δεύτερης σκέψης, μόνο σύγχυση.

Το τηλέφωνο παίρνει τότε ένας άντρας, που με σπαστά ελληνικά ενημερώνει την Σ.Π., ελεύθερη επαγγελματία στο Ηράκλειο, για την κατάσταση της υγείας της κόρης της, με στόχο να  της αποσπάσει χρήματα.

Η γυναίκα, παρά την αναστάτωση αντέδρασε με ψυχραιμία και δεν έπεσε στην παγίδα. «Ποιος είσαι εσύ, φέρε μου την κόρη μου γρήγορα να μιλησω», του απάντησε.

Ακούστηκε στο βάθος μία «συγνώμη» επίσης σε σπαστά ελληνικά, και έκλεισε το τηλέφωνο.

Αμέσω μετά η Σ.Π. κάλεσε την κορη της: «Μαμά με κάλεσες πριον από λίγο και δεν μιλούσες, τι ήθελες», της είπε αρχικά η 17χρονη μαθήτρια Λυκείου.

Πρόκειται για μία ακόμα απόπειρα εξαπάτησης μέσω τηλεφώνου αυτή τη φορά με κλωνοποίηση φωνής που σημειώθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Οι επιτήδειοι υπέκλεψαν τη φωνή της ανήλικης και προσποιούμενοι ότι η ανήλικη είχε τραυματιστεί σοβαρά, καλώντας μάλιστα από το νοσοκομείο σε διδακτική ώρα, λίγο πριν από το σχόλασμα.

Η Σ.Π. έχει κάνει αναφορά στις αστυνομικές Αρχές του Ηρακλείου και ο φάκελος αναμένεται να προωθηθεί στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στην ΓΑΔΑ.

Τι είναι το «vishing» ή «voice phishing» – Πώς λειτουργούν οι απάτες μέσω κλωνοποίησης φωνής

Μόλις τρία δευτερόλεπτα ήχου χρειάζονται για να επιτευχθεί μια πιστή αναπαραγωγή της φωνής ενός ατόμου, προειδοποιεί μια νέα μελέτη. Οι απατεώνες έχουν υποκλέψει τη φωνή του γιατρού από παλαιότερες συνεντεύξεις και με την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης τον εμφανίζουν να λέει πράγματα που προφανώς ουδέποτε έχει πει.

Μέχρι σήμερα οι τηλεφωνικές απάτες είχαν ένα συγκεκριμένο pattern και -ως επί το πλείστον- συγκεκριμένα θύματα. Κάποιος τηλεφωνεί υποδυόμενος τον αστυνομικό ή τον λογιστή ή τον γιατρό ή το στέλεχος δημόσιας Υπηρεσίας και ενημερώνει ανάλογα με ένα αφηγημα για να αποσπάσει χρήματα.

Πλέον, οι απατεώνες χρησιμοποιούν εξελιγμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης για να αναλύσουν δείγματα ήχου της φωνής ενός ατόμου. Αυτά τα δείγματα μπορούν να ληφθούν από διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μηνυμάτων τηλεφωνητή ή ακόμη και βίντεο που είναι διαθέσιμα στο κοινό. Μόλις έχουν αρκετά δεδομένα, το AI δημιουργεί έναν εξαιρετικά ρεαλιστικό κλώνο φωνής, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όποιον σκοπό επιθυμεί ο χειριστής της συγκεκριμένης τεχνολογίας ανά περίπτωση.

Οι κοινές τακτικές στις απάτες μέσω κλωνοποίησης φωνής

Απάτες πλαστοπροσωπίας: Οι απατεώνες υποδύονται αξιόπιστα άτομα, όπως μέλη της οικογένειας, φίλους ή εκπροσώπους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, για να εξαπατήσουν τα θύματα, να αποκαλύψουν προσωπικές πληροφορίες ή να μεταφέρουν χρήματα.

Επιθέσεις phishing: Οι κλώνοι φωνής μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επιθέσεις phishing, όπου οι απατεώνες προσπαθούν να υποκλέψουν ευαίσθητες πληροφορίες, όπως διαπιστευτήρια σύνδεσης, κωδικούς ή στοιχεία καρτών (χρεωστικών, πιστωτικών κ.α.).

Τι να προσέξετε

Ύποπτα αιτήματα: Να είστε προσεκτικοί με ξαφνικά αιτήματα για χρήματα ή προσωπικές πληροφορίες, ειδικά εάν είναι κατεπείγοντα και απαιτούν την άμεση μεταφορά ποσών ή παροχή πληροφοριών από πλευράς σας.

Πίεση για δράση & Ασυνήθιστοι τρόποι πληρωμής: Οι απατεώνες δημιουργούν συχνά την αίσθηση του κατεπείγοντος για να καταλάβουν τα θύματά τους εξαπίνης και να τα πιέσουν να πάρουν βεβιασμένες αποφάσεις, χωρίς να ζητήσουν πολλές πληροφορίες προηγουμένως. Ενώ, επιπλέον, συχνά τα αιτήματα αυτά χαρακτηρίζονται από ασυνήθιστους τρόπους πληρωμής, όπως μέσω δωροκάρτας ή κρυπτονομισμάτων.

Ασυνέπειες στην επικοινωνία: Δώστε προσοχή σε τυχόν αλλαγές στο στυλ επικοινωνίας ή ασυνήθιστα αιτήματα που δεν ευθυγραμμίζονται με την τυπική συμπεριφορά του συγκεκριμένου ατόμου, το οποίο υποδύεται ο απατεώνας με χρήση κλωνοποίησης φωνής.

Κλήσεις από άγνωστους αριθμούς: Αποφύγετε να απαντάτε σε κλήσεις από άγνωστους αριθμούς και να είστε προσεκτικοί ακόμα και όταν το αναγνωριστικό καλούντος εμφανίζει ένα οικείο όνομα ή αριθμό.

Επαλήθευση πληροφοριών: Εάν λάβετε μια ύποπτη κλήση, κλείστε το τηλέφωνο και επικοινωνήστε απευθείας με το άτομο ή τον οργανισμό, που υποτίθεται σας κάλεσε προηγουμένως, χρησιμοποιώντας έναν επαληθευμένο αριθμό τηλεφώνου ή διεύθυνση email.

Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους: Είναι εξαιρετικά ωφέλιμο να ενημερώνεστε συνεχώς για τις πιο πρόσφατες μορφές απάτης και να μοιράζεστε πληροφορίες με την οικογένεια και τους φίλους σας.

Αναφέρετε κάθε ύποπτη δραστηριότητα: Εάν πιστεύετε ότι έχετε πέσει θύμα απάτης μέσω κλωνοποίησης φωνής, αναφέρετέ το στις αρμόδιες αρχές και στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με το οποίο συνεργάζεστε, εφόσον η απάτη αποσκοπούσε στην υποκλοπή σχετικών πληροφοριών.

Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, είναι σημαντικό να ενημερώνεστε πάντα για τις πιο πρόσφατες μορφές απάτης και να λαμβάνετε προληπτικά μέτρα για να προστατεύετε τον εαυτό σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Με την κατάλληλη ενημέρωση και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο να πέσετε θύμα απάτης μέσω κλωνοποίησης φωνής

Οδηγίες από την Αστυνομία για την προστασία σας

• Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν άγνωστοι επιχειρήσουν να σας πείσουν είτε δια ζώσης είτε τηλεφωνικά, για την καταβολή χρηματικού ποσού, με το πρόσχημα επείγουσας ανάγκης συγγενικού – φιλικού προσώπου (π.χ. νοσηλεία σε νοσοκομείο – επείγουσα δαπανηρή επέμβαση κ.α.) ή με το πρόσχημα πρόκλησης ατυχήματος από συγγενικό σας πρόσωπο, το οποίο είχε ως συνέπεια το θανάσιμο ή βαρύτατο τραυματισμό ανήλικου συνήθως παιδιού.
• Μην πείθεστε εύκολα από άγνωστα άτομα που σας πλησιάζουν ή σας τηλεφωνούν είτε με το πρόσχημα ευκαιριακών αγορών, είτε ως λογιστές ή υπάλληλοι δημοσιών υπηρεσιών και επιχειρήσεων είτε ως γνωστοί συγγενών σας, προφασιζόμενοι είτε την επιστροφή χρημάτων – επιδομάτων είτε την εξόφληση χρέους είτε την οικονομική ενίσχυση για λογαριασμό των συγγενικών σας προσώπων.
• Προσοχή στις ευκαιριακές αγορές προϊόντων που σας προτείνουν άγνωστα άτομα, ιδιαίτερα εάν δεν έχετε δει πρώτα τα προϊόντα αυτά.
• Οι επιτήδειοι γνωρίζουν πολύ καλά πόσο σημαντικός είναι ο αιφνιδιασμός και η συναισθηματική φόρτιση των υποψήφιων θυμάτων τους.

Για το λόγο αυτό:

• Διατηρήστε την ψυχραιμία σας.
• Σε περιπτώσεις που άγνωστοι επικαλούνται έκτακτη ανάγκη γνωστού -συγγενικού σας προσώπου, να επιδιώκετε πάντα οι ίδιοι να επικοινωνείτε τηλεφωνικά με το γνωστό-συγγενικό σας πρόσωπο, εάν είναι δυνατό από άλλη τηλεφωνική συσκευή για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι δράστες να μην έχουν τερματίσει την κλήση που πραγματοποίησαν σε εσάς, προς επιβεβαίωση των όσων επικαλούνται.
• Η επικοινωνία να γίνεται άμεσα, με δικό σας τηλέφωνο και κατόπιν δικής σας πρωτοβουλίας και να μην δέχεστε να μιλάτε με άτομο, το οποίο κάλεσαν οι άγνωστοι ή σας έδωσαν οι δράστες να μιλήσετε.
• Σε κάθε περίπτωση, να δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να παραδώσετε χρήματα, εάν δεν εμφανιστούν οι γνωστοί-συγγενείς σας.
• Να μην δέχεστε σε καμία περίπτωση άγνωστα άτομα να σας οδηγήσουν σε Τραπεζικό Κατάστημα ή ΑΤΜ για ανάληψη χρηματικού ποσού και να μην αποκαλύπτετε τα προσωπικά σας στοιχεία που αφορούν τις τραπεζικές σας κάρτες-λογαριασμούς-κωδικούς.

Επισημαίνεται ότι:

• στα τροχαία ατυχήματα ακολουθούνται πάντα από τις αστυνομικές Αρχές οι νόμιμες και προβλεπόμενες ενέργειες, υπό την καθοδήγηση των κατά τόπους Εισαγγελικών Αρχών και σε καμία περίπτωση δεν υφίστανται παρέκκλιση από αυτές, με την καταβολή χρηματικών ποσών
• νοσοκομεία ή δημόσιες υπηρεσίες δεν χρησιμοποιείται η πρακτική υπάλληλοί τους να μεταβαίνουν σε οικίες ή σε δημόσιους χώρουςκαι να ζητούν από πολίτες την καταβολή χρημάτων για υπηρεσίες που παρέχουν.

Είναι σημαντικό να:

• έχετε πάντα διαθέσιμους τους τηλεφωνικούς αριθμούς, με τους οποίους πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση ανάγκης (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Νοσοκομεία, στενοί συγγενείς κ.α.).
• ενημερώνετε τα οικεία σας πρόσωπα (του στενού και ευρύτερου συγγενικού, φιλικού και κοινωνικού περιβάλλοντος) και ιδιαιτέρως τα ηλικιωμένα άτομα ή τα άτομα που είναι μη εξοικειωμένα με την τεχνολογία και την ηλεκτρονική τραπεζική σχετικά με το περιεχόμενο του παρόντος και να τους συμβουλεύετε σχετικά, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο θυματοποίησης τους.

Σε κάθε περίπτωση παρακαλούνται οι πολίτες να ενημερώνουν άμεσα τις Αστυνομικές Αρχές, ακόμη και σε περίπτωση απόπειρας απάτης εις βάρος τους.

Περισσότερες συμβουλές για την αποφυγή εξαπάτησης πολιτών υπάρχουν αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας (www.hellenicpolice.gr ), στην ενότητα « Οδηγός του πολίτη/Χρήσιμες συμβουλές».