Ακατάταχτη ηγεσία

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη – Ο ισχυρός άνδρας με χακί στολή είναι προϊόν των αρχών του 20ού αιώνα, όταν οι παλιές αυτοκρατορίες κατέρρευσαν. Ο χαρακτηριστικός δεσποτικός τύπος του 20ού αιώνα ήταν ένας λαϊκιστής που ήθελε να ηγηθεί εναντίον των πλουτοκρατών, των αριστοκρατών, των ιμπεριαλιστών.

Στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, η εικόνα του ένστολου επαναστάτη αποτελεί αναχρονισμό. Ο τύραννος του 21ου αιώνα δεν είναι στρατηγός, επισημαίνει ο Ιαν Μπουρούμα, καθηγητής στο Bard College στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς. Το μακρινό 2007.

Πολλοί Αμερικανοί θέλουν ένα δικτάτορα, εκτιμά 18 χρόνια μετά, ο Τραμπ. Έναν δημοκρατικά εκλεγμένο, υποθέτω. Άλλωστε, ποιος είπε ότι η αυταρχική ηγεσία δεν μπορεί να έχει μανδύα δημοκρατικότητας ή ότι δεν έχει συχνά μια λαϊκή διάσταση, στήριξη, ανοχή ή επιτήδεια αποχή;

Η αύξηση της δημοτικότητας αυταρχικών ηγετών στη διεθνή σκηνή είναι προφανής, όπως και η πυγμή που σε διάφορα εδάφη ευδοκιμεί.

Σε περιόδους αβεβαιότητας, όπως οικονομικές κρίσεις, κοινωνικές προκλήσεις ή εμπιστοσύνης διαρρήξεις, οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν ηγέτες που εκπέμπουν στιβαρότητα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει παραχώρηση ηθικών αξιών.

Ο Μπουρούμα θεωρούσε ότι ο τύραννος του 21ου αιώνα είναι μάνατζερ. Ο επιχειρηματίας, που υπόσχεται να κάνει για τη χώρα του ό,τι έκανε για τον εαυτό του, θεωρείται φιγούρα ελκυστική και η μαζική επικοινωνία, όπου η απήχηση υπερισχύει του βάθους του περιεχομένου, τον ευνοεί.

Καλά, υπάρχουν ηγέτες πιο κοινοί και κοντινοί. Είναι δικτάτορας ο Ερντογάν; Όσο είναι κάποιος που δεν καταργεί τη δημοκρατία, αλλά επιλέγει να την αξιοποιεί. Είναι αυταρχικός; Τι ερώτημα. Επικοινωνεί με μεγάλα ακροατήρια; Έτσι, φαίνεται.

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου αποφάσισε διαχειριστικό έλεγχο στο Σμισθόνιαν, γιατί τα εκθέματα δεν είναι του γούστου του, απέκλεισε ΜΜΕ από τον Λευκό Οίκο, γιατί δεν του αρέσουν αυτά που μεταδίδουν, καρατόμησε την επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εργασίας, λίγες ώρες μετά τα απογοητευτικά στοιχεία για την απασχόληση, κι έληξε μέλος του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας με ένα μήνυμα.

Το μήνυμα είναι σαφές και αλλάζει ριζικά τις προδιαγραφές. Κάνει θραύση, δεν υπάρχουν αντιστάσεις.

(Πρώτη δημοσίευση: naftemporiki.gr)