Έντονη αβεβαιότητα και αυξημένα ρίσκα στις αγορές

Η αβεβαιότητα αυτή δεν απορρέει μόνο από το σενάριο φούσκας στην τεχνητή νοημοσύνη

Τα σκαμπανεβάσματα των αγορών τις τελευταίες εβδομάδες είναι ένδειξη της έντονης αβεβαιότητας και των αυξημένων ρίσκων στην παγκόσμια οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η αβεβαιότητα αυτή δεν απορρέει μόνο από το σενάριο φούσκας στην τεχνητή νοημοσύνη, την ευρύτερη αποδοχή των κρυπτονομισμάτων στον τραπεζικό τομέα ή τις χρεοκοπίες εταιρειών δισεκατομμυρίων.

Αφορά επίσης το ιλιγγιώδες κρατικό χρέος ανά τον κόσμο, τις συνεχείς αλλαγές πολιτικής του Donald Trump, αλλά και το σενάριο οι δασμοί να κριθούν αντισυνταγματικοί από το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ.

Οι κεφαλαιοποιήσεις των εταιρειών στην αμερικανική αγορά εξακολουθούν να είναι υψηλές, που θα μπορούσε να σημαίνει θετικές προοπτικές για την οικονομία. Ωστόσο, ο Kenneth Rogoff, καθηγητής οικονομικών στο Χάρβαρντ πιστεύει ότι συνδέεται περισσότερο με την προσδοκία για αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση της απασχόλησης από την ΑΙ. «Ολες οι εταιρείες πιστεύουν ότι θα μειωθεί πολύ το εργατικό τους δυναμικό εξού και τα κέρδη θα είναι υψηλά», είπε στους NYT. Κι ενώ σήμερα η κατασκευή data centers τροφοδοτεί την ανάπτυξη, μόλις ολοκληρωθούν, θα απασχολούν ελάχιστο προσωπικό.

Πάντως οι υψηλότατες κεφαλαιοποιήσεις εταιρειών -όπως η Nvidia στα 5 τρισ. δολάρια- βασίζονται στην πεποίθηση ότι η ταχεία ανάπτυξη θα συνεχιστεί, παρότι ορισμένοι «παίκτες» της ΑΙ δεν έχουν εμφανίσει ποτέ κέρδη. Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι μία μικρή ομάδα τεχνολογικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της Nvidia, ουσιαστικά αγοράζουν και πουλούν μεταξύ τους σε κυκλικές συμφωνίες, που «φουσκώνουν» την αξία τους.

Επίσης, οι υψηλές τιμές των μετοχών στηρίζονται σε δάνεια χρηματοπιστωτικών εταιρειών που δεν υπόκεινται στους παραδοσιακούς τραπεζικούς περιορισμούς και λειτουργούν σε αδιαφάνεια. Ετσι, είναι δύσκολο να υπολογιστεί το μέγεθος του ρίσκου που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο σύστημα, αναφέρει το moneyriview.gr.

Μάλιστα, λόγω της κατάργησης ορισμένων δικλίδων ασφαλείας από την κυβέρνηση Trump, οι αποταμιευτικοί λογαριασμοί πολλών Αμερικανών μπορεί να περιλαμβάνουν επενδύσεις σε ακίνητα, κρυπτονομίσματα και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Αυτό το ανακάτεμα των περιουσιακών στοιχείων μειώνει τις αντιστάσεις που σχεδιάστηκαν για να αποτρέψουν την επέκταση του ρίσκου σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εξού και ορισμένοι ειδικοί βλέπουν τα ίδια σημάδια που προηγήθηκαν της κρίσης του 2008.

Ο κεντρικός τραπεζίτης της Βρετανίας, Andrew Bailey, προειδοποίησε τον περασμένο μήνα για επικίνδυνο δανεισμό από εταιρείες πιστώσεων, συγκρίνοντας την τρέχουσα κατάσταση με τις κινήσεις πριν την κατάρρευση του 2008. Το ΔΝΤ επίσης προειδοποίησε τον Οκτώβριο για «νέες προκλήσεις στη σταθερότητα».

Ωστόσο, τράπεζες που παλιότερα είχαν ταχθεί κατά των κινδύνων των κρυπτονομισμάτων και της ιδιωτικής πίστης έκαναν στροφή. Πριν από δύο χρόνια, ο Jamie Dimon, διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, είχε πει ότι τα κρυπτονομίσματα πρέπει να καταργηθούν. Αυτό τον μήνα, η τράπεζα εξέδωσε το πρώτο της ψηφιακό νόμισμα. Επίσης, τον Οκτώβριο, ο Dimon προειδοποίησε για τους κινδύνους τις ιδιωτικής πίστης, ύστερα από μία σειρά χρεοκοπιών μεγάλων επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, λέγοντας: «όταν δεις μία κατσαρίδα, πιθανότητα υπάρχουν κι άλλες». Κι όμως, την περασμένη εβδομάδα, ο βραχίονας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της JP Morgan είπε στους επενδυτές ότι οι εταιρείες πιστώσεων είναι αναγκαίο στοιχείο στα χαρτοφυλάκια.

Ακόμα κι όσοι είναι βέβαιοι ότι θα έρθει κατάρρευση στο μέλλον, δεν θέλουν να χάσουν την άνθηση πριν την βουτιά.

Άλλη πηγή προβληματισμού είναι τα χρέη στις μεγάλες οικονομίες. Στις ΗΠΑ, το χρέος έχει φτάσει στα 38 τρισ. δολάρια ή περίπου 125% του ΑΕΠ. H εμπιστοσύνη στην πιστωτική αξιοπιστία των ΗΠΑ ταρακουνήθηκε ήδη τον Απρίλιο, αφότου ο Trump ανακοίνωσε τους δασμούς προς όλες τις χώρες. Σύμφωνα με νέα μελέτη από τους οικονομολόγους Alan J. Auerbach και William Gale, η επικρατούσα άποψη είναι πως το αμερικανικό χρέος και ο ρυθμός των δαπανών δεν είναι βιώσιμα.