Φάρος και Δαίδαλος καταλύτες ψηφιακής ανάπτυξης

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγειλε τη λειτουργία του Φάρου, του πρώτου ΑΙ factory, μέσα στο 2026

Τα έργα ψηφιακών υποδομών Φάρος και Δαίδαλος βρέθηκαν στο επίκεντρο της αναφοράς του πρωθυπουργού για την ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία, η πολιτική προστασία, κατά την ομιλία του στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγειλε τη λειτουργία του Φάρου, του πρώτου ΑΙ factory, μέσα στο 2026, ενώ αναφέρθηκε επίσης στην ολοκλήρωση του δικτύου οπτικών ινών αλλά και στην κατασκευή του υπερυπολογιστή Δαίδαλος στο Λαύριο.

Φάρος και Δαίδαλος: Οι καταλύτες

Όμως Φάρος και Δαίδαλος είχαν αναφερθεί από τον πρωθυπουργό και κατά τη συζήτησή του με τον νομπελίστα Demis Hassabis στο Ηρώδειο, στα μέσα Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του Athens Innovation Summit της Endeavor Greece, σημειώνοντας ότι οι δύο πρωτοβουλίες (Φάρος και Δαίδαλος) θα βοηθήσουν ενεργά τις ελληνικές startup να αποκτήσουν πρόσβαση σε τεχνολογία αιχμής.

«Βλέπουμε την AI σαν μια “μεταμορφωτική” τεχνολογία», είχε πει χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να «προλάβει» την υπόλοιπη Ευρώπη σε επίπεδο τεχνολογικής εξέλιξης. Μάλιστα, είχε τονίσει ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε να αναπτυχθούν οι τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης, ενώ παράλληλα θα πρέπει και η κυβέρνηση να δει πώς αυτή η τεχνολογία θα περάσει και μέσα στις ίδιες τις λειτουργίες της δημόσιας διοίκησης ώστε αυτή να γίνει πιο αποδοτική.

«Υγεία, εκπαίδευση και πολιτική προστασία είναι μόνο μερικοί από τους τομείς που μπορούμε να βελτιωθούμε μέσω της AI», είχε καταλήξει ο πρωθυπουργός.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, αναφέρθηκε τόσο στη σημαντική αύξηση στον τομέα των επενδύσεων εκ μέρους των τηλεπικοινωνιακών παρόχων όσο και στην ενισχυμένη παραγωγικότητα εργασίας τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, σημείωσε και αυτός ότι το οικοσύστημα καινοτομίας αναπτύσσεται δυναμικά στην Ελλάδα.

«Έχουν δημιουργηθεί τρεις χιλιάδες startups, σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η βιοτεχνολογία και οι τεχνολογίες υγείας. Η συνολική αποτίμηση τους για το 2024 εκτιμάται μεταξύ 8 και12 δισεκατομμυρίων δολαρίων», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΕΒ. «Όλη αυτή η πρόοδος είναι η βάση πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε», είπε χαρακτηριστικά.

Ο «Φάρος»

Η Ελλάδα είναι μία από τις επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επελέγησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» AI. Η ελληνική πρόταση για την εγκατάσταση του «Φάρου», όπως θα είναι η ονομασία του ελληνικού AI Factory, μια επένδυση ύψους 30 εκατ. ευρώ, ήταν από τις πρώτες που έλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Απώτερος στόχος της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας είναι να τονωθεί η καινοτομία στον τεχνολογικό τομέα της Ένωσης.

Στο πρόγραμμα του ελληνικού εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή του «Φάρου», εμπλέκονται το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ), το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) «Δημόκριτος», το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο «ΑΘΗΝΑ» καθώς και το Υπερταμείο.

Ο προϋπολογισμός του «Φάρου» καλύπτεται κατά 15 εκατ. ευρώ από εθνική χρηματοδότηση, ενώ το υπόλοιπο θα προέλθει από χρηματοδότηση του EuroHPC JU που είναι υπεύθυνο για τις υπερυπολογιστικές υποδομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στόχος είναι ο Φάρος να «συνδεθεί» με το οικοσύστημα καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων startups, μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), ερευνητικών ιδρυμάτων και δημόσιων οργανισμών και να ενισχύσει την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων μέσω της αξιοποίησης υπολογιστικών πόρων και εργαλείων AI. Απώτερος στόχος βέβαια η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η συμβολή στην επιστροφή εξειδικευμένου προσωπικού στην Ελλάδα (brain regain).

Ο «Δαίδαλος»

Το έργο για τον «Φάρο» προφανώς συνδέεται με την κατασκευή του εθνικού υπερυπολογιστή «Δαίδαλου», έργο του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα εγκατασταθεί στο νέο Κέντρο Δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Η υπογραφή της σχετικής σύμβασης για την έναρξη υλοποίησης του «Δαίδαλου» και του Κέντρου Δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου πραγματοποιήθηκε στα τέλη Μαρτίου.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του έργου, στο παρακείμενο κτίριο των πρώην Υποστέγων Καμινείας, εμβαδού περί τα 1450 τ.μ., θα εγκατασταθεί ο ενεργειακός σταθμός με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 6 MVA, που θα φροντίζει για την τροφοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα, το υδρόψυκτο σύστημα κλιματισμού που θα αξιοποιεί free cooling τεχνολογίες για τον περιορισμό της ανάγκης μηχανικής συμπίεσης στην ψύξη και την εφεδρική ηλεκτρική ισχύ μέσω Ηλεκτρογεννητριών.

Όπως τόνισε κατά την τελετή πριν την υπογραφή των συμβάσεων ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υπάρχοντα ελληνικό υπερυπολογιστή ARIS, με ισχύ 89 PetaFlops, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στα κορυφαία συστήματα παγκοσμίως.

Το συνολικό κόστος του έργου (υπερυπολογιστής Δαίδαλος και Κέντρο Δεδομένων) είναι 58,9 εκατομμύρια ευρώ με την χρηματοδότηση να προέρχεται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ευρωπαϊκό οργανισμοό EuroHPC JU.

Το έργο κατακυρώθηκε έπειτα από δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό στην Hewlett Packard Enterprise με αντικείμενο την προμήθεια και την εγκατάσταση προηγμένου υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού, και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, με προϋπολογισμό 41 εκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Επίσης, μετά από δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό, κατακυρώθηκε στηνΜainSys η διαμόρφωση των ηλεκτρομηχανολογικών υποδομών και η διαμόρφωση νέου κέντρου δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου, με προϋπολογισμό 17,9 εκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Η επίσημη έναρξη του έργου AI Factories είναι η 1η Απριλίου 2025 και η διάρκειά υλοποίησης είναι 36 μήνες.

Πηγή: ot.gr