Γονείς: Μια ψυχοθεραπεύτρια εξηγεί πως να μιλήσετε στα παιδιά σας για το σώμα τους

Τα παιδιά λειτουργούν σαν σφουγγάρια, και αυτά που ακούν από το σπίτι τους τα επηρεάζει πολύ παραπάνω από ότι νομίζετε

Σε μια εποχή που το σώμασυχνά αντιμετωπίζεται ως «έργο υπό βελτίωση» και όχι ως «όχημα» εμπειρίας και ζωής, το σπίτι παραμένει το πιο καθοριστικό περιβάλλον για την καλλιέργεια υγιούς σχέσης με την εικόνα μας. Και τα παιδιά, από πολύ νωρίς, ακούνε. Ακούνε πώς μιλάμε για το φαγητό, για τα σώματα των άλλων, για το δικό μας. Ακούνε και διαμορφώνουν το βλέμμα τους απέναντι στον εαυτό τους.

Η Δρ. Carolyn Karoll, θεραπεύτρια με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές και την εικόνα σώματος, αναφέρει στο Psychology Today ότι ένα από τα συχνότερα ερωτήματα που της απευθύνουν γονείς και επαγγελματίες υγείας είναι το εξής: «Πώς μπορώ να μιλήσω στο παιδί μου για το σώμα του με τρόπο που δεν θα του κάνει κακό;». Η απάντηση δεν βρίσκεται σε «σωστές» λέξεις, αλλά στη διάθεση για φροντίδα, σεβασμό και αυθεντική σύνδεση.

Εστιάστε στο τι μπορεί να κάνει το σώμα, όχι στο πώς φαίνεται

Αντί να εστιάζετε σε σχόλια για την εμφάνιση, δώστε έμφαση στις δυνατότητες και τις λειτουργίες του σώματος, εκεί όπου πραγματικά χτίζεται η αίσθηση αυτοεκτίμησης. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να στέκονται απέναντι στο σώμα τους, παρατηρώντας πώς εσείς στέκεστε απέναντι στο δικό τους.

Ένα παιδί που ακούει ότι τα πόδια του το βοήθησαν να κυνηγήσει τον σκύλο στην αυλή ή ότι διέκρινε μόνο του το αίσθημα του κρύου γιατί το σώμα του το ειδοποίησε εγκαίρως, μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του. Μαθαίνει να βλέπει το σώμα ως σύμμαχο, όχι ως αντικείμενο εξωτερικής επιβεβαίωσης, εξηγεί η ειδικός.

Μέσα από τέτοιες παρατηρήσεις, η σχέση του παιδιού με το σώμα του αποκτά ρίζες στην εμπειρία, στη λειτουργία και στη σύνδεση, και όχι στο βλέμμα του άλλου.

Μην σχολιάζετε βάρος ή φαγητό, ακόμη και καλοπροαίρετα

Ο τρόπος που μιλάμε για το σώμα μας διαμορφώνει τον τρόπο που το αντιλαμβάνονται τα παιδιά. Όταν λέμε «φαίνεσαι πολύ αδύνατος», το μήνυμα που περνάει είναι ότι η αξία του ατόμου σχετίζεται με το πόσο λεπτό είναι το σώμα του. Αντίστοιχα, φράσεις όπως «δεν χρειάζεσαι άλλο φαγητό» υποδηλώνουν μια απομάκρυνση από τις φυσικές ανάγκες του σώματος, δίνοντας την εντύπωση ότι το παιδί δεν μπορεί να εμπιστευτεί τα εσωτερικά του σήματα και τη φυσική του όρεξη.

Η Δρ. Karoll επισημαίνει: «Αν δεν θα θέλατε να σας το πουν στην ηλικία σας, μην το πείτε στο παιδί σας». Η στάση μας απέναντι στο σώμα μας και την τροφή δεν πρέπει να περιορίζεται σε απλές συμβουλές. Είναι η ίδια η συμπεριφορά και η γλώσσα μας που έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο. Όταν ένα παιδί ακούει συνεχώς την κριτική για το σώμα του γονιού, όπως «πάχυνα πολύ» ή «δεν τα πήγα καλά σήμερα, έφαγα γλυκό», αυτό δεν είναι απλά λόγια. Είναι η ντροπή που μεταφέρεται και ριζώνει στην αντίληψη του παιδιού για το σώμα και τη διατροφή του.

Αντί αυτών των δηλώσεων, προτιμήστε έναν λόγο που σέβεται το σώμα και την ανάγκη του. Πείτε: «Προσπαθώ να καταλάβω τι έχει ανάγκη το σώμα μου», ή «Θέλω να το φροντίζω, γιατί με στηρίζει καθημερινά». Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν χρειάζεται να αγαπάμε κάθε πτυχή του σώματός μας.

Καλλιεργήστε κριτική σκέψη απέναντι στα πρότυπα των social media

Τα παιδιά εκτίθενται από νωρίς στα φίλτρα, τα likes και τις οθόνες, επομένως, δεν μένουν ανεπηρέαστα. Από τις παιδικές ταινίες μέχρι τις πρώτες επαφές με το διαδίκτυο, βομβαρδίζονται με εξιδανικευμένες εικόνες σωμάτων που μοιάζουν υπερβολικά ομοιόμορφες, και εξίσου μη ρεαλιστικές.

Δεν μπορείτε να τους κλείσετε τα μάτια, αλλά μπορείτε να τους ανοίξετε τον νου. Η κριτική σκέψη καλλιεργείται μέσα από ερωτήματα, όχι μέσα από απαγορεύσεις. Αντί να προσπαθήσετε να «διορθώσετε» αυτά που βλέπουν, βοηθήστε τα να τα αναλύσουν: γιατί άραγε όλοι οι πρωταγωνιστές μοιάζουν μεταξύ τους; Ποια σώματα λείπουν από την εικόνα; Τι τους έκανε εντύπωση και γιατί;

Μέσα από τέτοιους διαλόγους, τα παιδιά μαθαίνουν να αποκωδικοποιούν τα μηνύματα της εικόνας και να στέκονται απέναντί τους με πιο σταθερή και συνειδητή ματιά.

Μιλήστε για το φαγητό με ουδετερότητα και φροντίδα

Το φαγητό δεν χρειάζεται να είναι πεδίο ελέγχου ή κριτικής. Όταν το χωρίζουμε σε «καλό» και «κακό», τα παιδιά μαθαίνουν να βλέπουν τη διατροφή όχι ως φροντίδα, αλλά ως κάτι που πρέπει να τιθασεύσουν ή να ντραπούν για αυτό. Μια πιο ενσυνείδητη στάση ξεκινά από τη σύνδεση του φαγητού με το πώς νιώθει το σώμα. Μπορείτε να τα ενθαρρύνετε να παρατηρήσουν τι τους δίνει ενέργεια, τι τα χορταίνει πραγματικά και ποιο γεύμα τα αφήνει με αίσθηση ευχαρίστησης.

Μέσα από απλές, καθημερινές ερωτήσεις για το πώς νιώθουν μετά από το φαγητό, όχι για το τι έφαγαν ή πόσο, χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης με το σώμα και τα σήματά του. Έτσι, το φαγητό ξαναβρίσκει τον ρόλο του: πηγή ενέργειας, χαράς και σύνδεσης, όχι εργαλείο ελέγχου ή άγχους.

Ενθαρρύνετε τη φυσική δραστηριότητα για τη χαρά της, όχι για το σώμα

Για ένα παιδί, η φυσική δραστηριότητα δεν είναι αριθμοί και στόχοι, αλλά ρυθμός, ενέργεια, ξεσάλωμα και ελευθερία. Ο αυθόρμητος χορός στο σαλόνι, το κυνηγητό στην αυλή ή ένα παιχνίδι που στήνεται με κανόνες της στιγμής, όλα αυτά είναι τρόποι να ζει κανείς μέσα στο σώμα του με χαρά. Ομαδικά αθλήματα που εστιάζουν στη συνεργασία και όχι στη σύγκριση ενισχύουν τη σύνδεση, όχι την αυτοαμφισβήτηση.

Όταν η κίνηση διδάσκεται ως κάτι που σε γεμίζει, όχι που σε διορθώνει, το σώμα παύει να είναι πεδίο κριτικής. Γίνεται μέσο έκφρασης, ελευθερίας και, κυρίως, παιχνιδιού.

Τι να κάνετε όταν το παιδί πει «δεν μου αρέσει το σώμα μου»

Όταν ένα παιδί εκφράσει απότομα απέχθεια για το σώμα του, δηλώνοντας ότι αισθάνεται «χοντρό» ή ότι το σώμα του δεν του αρέσει, η αυθόρμητη αντίδραση των ενηλίκων είναι συνήθως η άρνηση. Ένα βιαστικό «μα, όχι!» όμως, όσο καλοπροαίρετο κι αν είναι, μπορεί άθελά του να ενισχύσει την ιδέα πως το να έχει κανείς μεγαλύτερο σώμα είναι όντως κάτι αρνητικό.

Αυτό που μετράει περισσότερο δεν είναι η άμεση διόρθωση, αλλά η ανοιχτή, υποστηρικτική στάση. Αντί να αναιρέσετε το συναίσθημα, σταθείτε δίπλα του και ρωτήστε με πραγματικό ενδιαφέρον τι το οδήγησε εκείνη τη στιγμή σε αυτή τη σκέψη. Από πού προήλθε αυτή η φράση; Τι σημαίνει για εκείνο;

Όπως τονίζει η Δρ. Karoll, οι λέξεις έχουν δύναμη: μπορούν να πληγώσουν, αλλά και να θεραπεύσουν. Κι αυτό ξεκινά από τον τρόπο που επιλέγουμε να σταθούμε απέναντι στο σώμα – το δικό μας και των παιδιών μας.

Κι αν έχετε ήδη πει κάτι λάθος στο παιδί σας για το σώμα του;

Ίσως κάποια στιγμή να ειπώθηκε κάτι βιαστικά, ένα σχόλιο που σήμερα, με περισσότερη επίγνωση, σας βαραίνει. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι αργά. Τα παιδιά δεν χρειάζονται τέλειους γονείς, αλλά αυθεντικότητα, σταθερή παρουσία και το θάρρος να βλέπουν ότι κι εσείς μαθαίνετε.

Ένα απλό «κατάλαβα ότι κάποιες φορές δεν μίλησα όπως θα ήθελα» μπορεί να αποδειχθεί πιο θεραπευτικό από κάθε τέλεια διατυπωμένη φράση. Η παραδοχή, η επιθυμία να εξελιχθείτε και το ξεκάθαρο μήνυμα πως το σώμα του παιδιού αξίζει σεβασμό, όχι αφού αλλάξει, αλλά έτσι όπως είναι, είναι το είδος της φροντίδας που μένει.

Το παιδί σας μπορεί να μη θυμάται κάθε λέξη που ειπώθηκε, αλλά θα θυμάται πώς ένιωθε δίπλα σας. Κι αν εκεί ένιωθε ότι μπορεί να υπάρχει όπως ακριβώς είναι, τότε του δώσατε κάτι βαθύτερο από συμβουλές: του δώσατε ρίζες.

Πηγή: ygeiamou.gr