Η Google ήταν και είναι η πιο έξυπνη από τις «μηχανές».
Για ένα τέταρτο του αιώνα, η αρχική σελίδα του διαδικτύου δεν έχει αλλάξει: μια λιτή, λευκή οθόνη με ένα ορθογώνιο πλαίσιο αναζήτησης κάτω από μια μόνο λέξη: Google.
Είτε για πρακτικούς λόγους, π.χ. για να βρεις την καλύτερη τιμή για μια πτήση προς τη Σικελία ή για να αγοράσεις ένα καινούργιο τηγάνι, είτε για να λύσεις μια διαφωνία, όπως για το ποιος είναι ο καλύτερος τενίστας όλων των εποχών, το Google ήταν πάντα η πρώτη στάση.
Η εταιρεία που ξεκίνησε ως φοιτητικό πρότζεκτ δύο φοιτητών Πληροφορικής στο Στάνφορντ, έγινε βασικός και δεδομένος πυλώνας της σύγχρονης ζωής.
Και ταυτόχρονα, ίσως έγινε και η πιο επιτυχημένη επιχείρηση που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Το Google διαχειρίζεται εννέα στις δέκα αναζητήσεις στο διαδίκτυο και, σύμφωνα με το Forbes, οι συνιδρυτές του, Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν, έχουν περιουσία 144 και 138 δισεκατομμυρίων δολαρίων αντίστοιχα. Πέρυσι, η Alphabet (μητρική της Google) είχε έσοδα 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων — περισσότερα από το ΑΕΠ 140 χωρών, κυρίως χάρη στα διαφημιστικά έσοδα από τους διαφημιστές που πληρώνουν για να εμφανίζονται ψηλά ανάμεσα σε 8,5 δισεκατομμύρια αναζητήσεις.
Η Google ήταν και είναι η πιο έξυπνη από τις «μηχανές».
Κι όμως, τον περασμένο μήνα, η Google παρουσίασε κάτι που έδειξε μια πολύ διαφορετική εκδοχή της: έναν νέο τρόπο αναζήτησης, και μακροπρόθεσμα, ίσως ένα εντελώς νέο διαδίκτυο: το AI Mode (Λειτουργία Τεχνητής Νοημοσύνης).
Κι όμως, τον περασμένο μήνα η Google έδωσε μια πρόγευση μιας πολύ… διαφορετικής Google, ενός νέου τρόπου αναζήτησης και, μακροπρόθεσμα, πιθανώς ενός εντελώς νέου διαδικτύου: της Λειτουργίας Tεχνητής Νοημοσύνης (AI Mode).
Σεισμική αλλαγή
Πρόκειται για ένα άλμα που ίσως ανατρέψει ριζικά το τοπίο του διαδικτύου και οι γνώστες μιλούν για μια αλλαγή «σεισμική».
Η νέα λειτουργία έφτασε στους Βρετανούς χρήστες από την Τετάρτη: Η νέα μορφή αναζήτησης επιτρέπει στους χρήστες να κάνουν οποιαδήποτε ερώτηση σε κάτι που μοιάζει σαν διάλογος με chatbot και να λαμβάνουν λεπτομερή απάντηση, όχι απλώς μια λίστα με μπλε υπερσυνδέσμους. Και όσο πιο περίπλοκη ή λεπτομερής η ερώτηση, τόσο το καλύτερο. Η Google δηλώνει ότι η νέα έκδοση διαχειρίζεται ερωτήματα που «παλαιότερα θα απαιτούσαν πολλαπλές αναζητήσεις».
Με λίγα λόγια, σε προσκαλεί να μιλήσεις με την Google. Δεν χρειάζεται να κόψεις ή να προσαρμόσεις την ερώτησή σου: απλώς μίλα και άσε την Google να καταλάβει.
Σε υπολογιστή, οι χρήστες μπορούν να πατήσουν το κουμπί AI Mode στη γραμμή αναζήτησης.
Σε κινητό, μπορεί κανείς να ενεργοποιήσει τη Λειτουργία AI από τη λίστα στην κορυφή των καρτελών, έπειτα να πατήσει το κουμπί μικροφώνου και να αρχίσει να μιλάς για να διατυπώσεις την ερώτησή σου, «όσο ασύνδετη ή περίπλοκη κι αν είναι», υπόσχεται η Google.
Για παράδειγμα, ρωτάει ο χρήστης: Γιατί έχει γίνει τόσο δημοφιλής ο Nigel Farage; Πατά «enter» και η Λειτουργία AI μπαίνει σε λειτουργία «σκέψης». Δουλεύει, σαρώνοντας εκατοντάδες ιστοσελίδες σε κλάσματα δευτερολέπτου και έπειτα, παραδίδει μια περίληψη. Η απάντηση, εν προκειμένω, έλεγε ότι ο Farage έχει «εκμεταλλευτεί ένα αίσθημα απογοήτευσης και δυσαρέσκειας απέναντι στο κυρίαρχο πολιτικό κατεστημένο στο Ηνωμένο Βασίλειο», Και έπειτα παραθέτει έξι κουκκίδες για να τεκμηριώσει το επιχείρημά του: π.χ «σθεναρή στάση στο μεταναστευτικό». «ευχέρεια στα social media» κλπ.
Οι απαντήσεις συχνά περιλαμβάνουν μικρά εικονίδια για συνδέσμους προς τρίτους ιστότοπους που αποτέλεσαν βασικές πηγές για τις «σκέψεις» της Λειτουργίας AI.
Το τέλος της κλασικής αναζήτησης;
Επί δύο δεκαετίες τώρα οι χρήστες του διαδικτύου είναι υποτελείς στον αλγόριθμο της μηχανής αναζήτησης: Οι σύνδεσμοι που μας επιτρέφει ως απάντηση η Google είναι το καύσιμό της: Εταιρείες πληρώνουν αδρά για να εμφανίζονται εκεί, και κυρίως, πάνω από τους ανταγωνιστές τους. Η μαγεία της τεράστιας διαφημιστικής μηχανής της Google είναι πως ό,τι κι αν ψάχνει κανείς, τα κλικ του μετατρέπονται σε χρήμα: Και αυτό το χρήμα ρέει άφθονο στα ταμεία της Google.
Γιατί λοιπόν η Google «σκοτώνει» τη χήνα με τα χρυσά αυγά;
Η απάντηση είναι απλή: ChatGPT.
Ήταν στις αρχές του 2023 όταν ο Sundar Pichai, διευθύνων σύμβουλος της Google, σήμανε «κόκκινο συναγερμό». Η OpenAI μόλις είχε κυκλοφορήσει το ChatGPT, ένα νέο chatbot εξαιρετικά ισχυρό, ικανό να περνάει εύκολα τεστ, να λέει αστεία και να απαντά σχεδόν σε κάθε ερώτηση.
Για το κοινό του διαδικτύου, έμοιαζε με μαγεία. Για την Google, έμοιαζε με απειλή. «Η Google υπήρξε η μεγαλύτερη επιχείρηση στην ιστορία του καπιταλισμού εδώ και 20 χρόνια επειδή συνέπαιρνε τον καταναλωτή. Αλλά πρώτη πραγματική απειλή εδώ και 20 χρόνια ήρθε με την εμφάνιση του ChatGPT. Και η απειλή συνεχίζει να επιταχύνεται.»
Αυτός ο νέος τρόπος αλληλεπίδρασης -κάνε μια ερώτηση, πάρε μια απάντηση- αντί για διαφημίσεις και συνδέσμους, αλλάζει τα πάντα.
Πολλοί επικριτές θεωρούν τη Google λίγο-πολύ ως έναν παγκόσμιο «Χρυσό Οδηγό» με διαφημίσεις πάνω από τα αποτελέσματα αναζήτησης.
Τα bots όπως το ChatGPT προσφέρουν μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, που για πολλούς είναι απλώς καλύτερη. Το ChatGPT ήδη χρησιμοποιείται από πάνω από 700 εκατομμύρια ανθρώπους την εβδομάδα και διαχειρίζεται ένα δισεκατομμύριο αναζητήσεις. Ιδίως οι νεότεροι, δημιουργούν σχεδόν προσωπική σχέση με τα chatbots: μοιράζονται μυστικά, ζητούν συμβουλές. Φυσικά, τους εμπιστεύονται και για αγορές ή έρευνα προϊόντων, κάτι που απειλεί το επιχειρηματικό μοντέλο της Google.
Το μέλλον των «μπάτλερ»
Η Λειτουργία AI της Google δείχνει την κατεύθυνση προς την οποία οδεύει το διαδίκτυο. Υπάρχουν ακόμα περιορισμοί: δεν μπορεί ακόμα να σου κάνει κράτηση δείπνου ή να σου κλείσει πτήση. Αλλά μπορεί να σου πει ποιες αεροπορικές πετούν απευθείας στη Βαρκελώνη και να θυμάται ότι δεν θέλεις να σου εμφανίζει αποτελέσματα για μια συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία με την οποία είχες κακές εμπειρίες.
Μπορεί να σου προτείνει και ταξιδιωτικό πρόγραμμα. Ζητώντας «Σαββατοκύριακο στη Βαρκελώνη εκτός πεπατημένης», θα σου προτείνει γειτονιές για περπάτημα όπως η Gràcia, δοκιμή ελαιολάδου στο Sant Antoni, και συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες ή κρατήσεις.
Το τελευταίο βήμα δεν είναι μακριά. Google, OpenAI και άλλες πλατφόρμες επεξεργάζονται δουλεύουν σε ψηφιακούς μπάτλερ – bots που θα έχουν π.χ. τα στοιχεία της πιστωτικής σου και θα εκτελούν αυτόνομα εργασίες: από κρατήσεις μέχρι παραγγελίες χαρτιού υγείας.
Σε αυτό το όχι μακρινό μέλλον, όπου όλοι έχουν έναν ψηφιακό μπάτλερ, η διαφήμιση θα αλλάξει. Οι στρατηγικές marketing που βασίζονται στον αλγόριθμο Google; Θα καταλήξουν στον κάδο.
Και το τέλος του smartphone;
Αυτές οι αλλαγές είναι, κατά κάποιον τρόπο, προετοιμασία για κάτι βαθύτερο: τον θάνατο του smartphone. «Όταν τα bots θα μπορούν να καταλάβουν και να απαντούν με φυσική γλώσσα, για πόσο καιρό ακόμη θα συνιστά ”κορυφή της τεχνολογίας” το να κοιτάμε ένα μαύρο γυάλινο παραλληλόγραμμο κουτί στην παλάμη μας;»
Η πρόβλεψη ανήκει στον Sir Jony Ive, τον Βρετανό σχεδιαστή πίσω από το iPhone και το iPod. Που ήδη συνεργάζεται με την OpenAI για να σχεδιάσει μια νέα, προσανατολισμένη στην AI-συσκευή.
Δεν έχει αποκαλύψει πώς θα είναι, αλλά εικάζεται ότι θα φοριέται και δεν θα έχει οθόνη: Ισως θα είναι ένα μενταγιόν ή ένα κλιπ στο πέτο, ίσως με κάμερα και μικρόφωνο, που θα βλέπει και θα ακούει ό,τι κι εμείς, και θα απαντά φυσικά.
«Ο Jony μου έδωσε πρόσφατα ένα από τα πρωτότυπα για να το πάρω στο σπίτι, και έτσι μπόρεσα να βιώσω τη νέα εμπειρίαζήσω», λέει ο Σαμ Αλτμαν, συνιδρυτής της OpenAI. «Και νομίζω ότι είναι το πιο κουλ κομμάτι τεχνολογίας που θα έχει δει ποτέ ο κόσμος».
Και κάπου εκεί -όταν οι πάσης φύσεως οθόνες θα παύσουν να είναι στο επίκεντρο, είναι και το σημείο που το AI της Google αποκτά νόημα.
Όσο για τους μπλε συνδέσμους, δλαδή τις απαντήσεις της Google όπως τις έχουμε συνηθίσει επί ένα τέταρτο του αιώνα;
Αυτές είναι ήδη πολύ… 2024.
Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα
