ΙΕΑ: Ο κόσμος στρέφεται στις ΑΠΕ, αλλά πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν λένε να «τελειώσουν»

Παρά την εκρηκτική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα προβλέπεται να αυξάνεται έως και το 2050 

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί πως, παρά την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμη απεξαρτηθεί από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση για τις παγκόσμιες ενεργειακές προοπτικές, η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα ενδέχεται να συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι και το 2050, κυρίως λόγω των ενεργειακών πολιτικών των ΗΠΑ και των αναγκών της Κίνας.

Η νέα ενεργειακή πραγματικότητα

Η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση μεταβάλλεται, αλλά όχι με τον ρυθμό που απαιτείται για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Όπως σημειώνει ο ΙΕΑ, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας —και ιδίως τα φωτοβολταϊκά— αυξάνονται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μορφή ενέργειας. Ωστόσο, η συνολική κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου παραμένει υψηλή, με τις μεγάλες οικονομίες να εξακολουθούν να εξαρτώνται ενεργειακά από τα ορυκτά καύσιμα.

Τα τρία σενάρια του ΙΕΑ

Η έκθεση World Energy Outlook 2025 παρουσιάζει τρία σενάρια για το μέλλον της ενέργειας:

1. Συντηρητικό σενάριο: Βασίζεται στις πολιτικές που ήδη εφαρμόζονται. Σε αυτή την εκδοχή, η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο συνεχίζει να αυξάνεται έως το 2050, ενώ η χρήση άνθρακα μειώνεται σταδιακά.
2. Σενάριο κλιματικής ουδετερότητας: Προβλέπει την εφαρμογή όλων των απαραίτητων μέτρων για επίτευξη του στόχου «net zero» έως το 2050.
3. Ενδιάμεσο σενάριο: Περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις που έχουν ήδη ανακοινώσει οι κυβερνήσεις, χωρίς να υπολογίζει μελλοντικές πρωτοβουλίες.

Σε αυτό το τρίτο σενάριο, η ζήτηση για φυσικό αέριο θα συνεχίσει να αυξάνεται και τη δεκαετία του 2030, ενώ το πετρέλαιο θα σταθεροποιηθεί γύρω στο 2030.

Οι ΗΠΑ, η Κίνα και οι νέες ισορροπίες

Η αλλαγή πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά περίπου 35% έως το 2035, σε σχέση με τις προβλέψεις του 2024. Αντίθετα, η Κίνα παραμένει η «κινητήρια δύναμη» της πράσινης ενέργειας, αντιπροσωπεύοντας το 45–60% των νέων εγκαταστάσεων την επόμενη δεκαετία και διατηρώντας τον ρόλο της ως κορυφαίου κατασκευαστή εξοπλισμού ΑΠΕ.

Το συμπέρασμα του ΙΕΑ

Η μετάβαση προς καθαρή ενέργεια βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά δεν είναι ακόμη επαρκής. Η παγκόσμια οικονομία, παρά τις επενδύσεις στις ΑΠΕ, παραμένει «εθισμένη» στα ορυκτά καύσιμα. Και όπως υπογραμμίζει ο ΙΕΑ, «αν δεν υπάρξει αποφασιστική πολιτική παρέμβαση, η εξάρτηση αυτή μπορεί να παραταθεί πολύ περισσότερο απ’ όσο αντέχει ο πλανήτης».