Υγεία 07.08.2025, 16:38

Κατάθλιψη: Πιο επιρρεπής τα άτομα που γεννήθηκαν αυτήν την εποχή του χρόνου

καναδική μελέτη ερευνά την συσχέτιση της εποχής που γεννήθηκε κάποιος με την κατάθλιψη

Η ψυχική υγεία διαμορφώνεται από πλήθος παραγόντων, από την κοινωνική κατάσταση και τη διατροφή έως τις πρώιμες εμπειρίες της ζωής. Μια νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει έναν, μάλλον απρόσμενο, παράγοντα στη λίστα: την εποχή γέννησης. Σύμφωνα με τους Καναδούς ερευνητές, το πότε γεννήθηκε κανείς ενδέχεται να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης, και μάλιστα με διαφορετικό τρόπο για άνδρες και γυναίκες.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο Kwantlen και δημοσιεύθηκε στο PLOS Mental Health, ανέλυσε τις απαντήσεις 303 συμμετεχόντων (κυρίως γυναικών σε ποσοστό 65%, με μέση ηλικία τα 26 έτη) σε ένα ερωτηματολόγιο που εξετάζει την ψυχική τους υγεία.

Οι ερωτώμενοι συμπλήρωσαν δύο επιστημονικά εργαλεία ευρέως χρησιμοποιούμενα για την εκτίμηση συμπτωμάτων: τις κλίμακες PHQ-9 για την κατάθλιψη και GAD-7 για το άγχος.

Οι μήνες γέννησης κατηγοριοποιήθηκαν με βάση τις τέσσερις εποχές (χειμώνας, άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο) και χρησιμοποιήθηκε ένα γενικευμένο γραμμικό μικτό μοντέλο (GLMM) για να αναλυθούν τα αποτελέσματα, λαμβάνοντας υπόψη επιπλέον μεταβλητές όπως το φύλο, η ηλικία, το εισόδημα και το γεωγραφικό πλάτος.

Κατάθλιψη και άγχος σε ανησυχητικά επίπεδα – Ποιοι οι πιο ευάλωτοι

Τα ευρήματα έδειξαν ότι το 84% των συμμετεχόντων εμφάνιζαν συμπτώματα κατάθλιψης και το 66% συμπτώματα άγχους, ποσοστά που ξεπερνούν τις αντίστοιχες εθνικές καναδικές εκτιμήσεις. Αυτό πιθανότατα σχετίζεται με το γεγονός ότι το δείγμα περιλάμβανε κυρίως νεαρά άτομα, δηλαδή φοιτητές, και η συλλογή δεδομένων έγινε μέσα στον χειμώνα (Ιανουάριος–Μάρτιος 2024), περίοδο που γενικά αυξάνεται η ευαλωτότητα των ανθρώπων.

Το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο της μελέτης ήταν ότι οι άνδρες που γεννήθηκαν το καλοκαίρι κατέγραψαν υψηλότερες βαθμολογίες ως προς τα συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με εκείνους που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια άλλων εποχών. Αντίθετα, στις γυναίκες δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάλογα με την εποχή γέννησης, αν και οι μέσοι όροι τους ήταν ελαφρώς υψηλότεροι σε όσες γεννήθηκαν χειμώνα και άνοιξη.

Όσον αφορά το άγχος, δεν βρέθηκε καμία συσχέτιση με την εποχή γέννησης, ούτε στους άνδρες ούτε στις γυναίκες.

Πώς εξηγείται η εν λόγω συσχέτιση

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η συσχέτιση μεταξύ εποχής γέννησης και συμπτωμάτων κατάθλιψης, ιδίως στους άνδρες, μπορεί να εξηγηθεί από περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη νευροανάπτυξη κατά την κύηση. Συγκεκριμένα, οι αλλαγές στη θερμοκρασία, η έκθεση σε φως ημέρας, η διατροφή της μητέρας και οι εποχιακές λοιμώξεις αποτελούν στοιχεία που μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή και ενδέχεται να επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου με τρόπους που διαφέρουν ανά φύλο.

Αν και η εποχή γέννησης έχει συνδεθεί και στο παρελθόν με τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχιατρικών διαταραχών, οι μέχρι τώρα μελέτες γύρω από την κατάθλιψη έχουν παρουσιάσει αντικρουόμενα αποτελέσματα, συχνά χωρίς διαστρωμάτωση ανά φύλο.

Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν ορισμένους σημαντικούς περιορισμούς. Η μελέτη είχε εγκάρσιο χαρακτήρα, κάτι που σημαίνει ότι καταγράφει συσχετίσεις αλλά δεν μπορεί να οδηγήσει σε αιτιώδεις σχέσεις. Επιπλέον, το δείγμα βασίστηκε σε φοιτητές και νεαρά άτομα, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα να γενικευτούν τα ευρήματα στον γενικό πληθυσμό. Βέβαια, τα ευρήματα εξακολουθούν να προσφέρουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τον ρόλο που μπορεί να παίζει η εποχή γέννησης στην ψυχική υγεία.

Πηγή: ygeiamou.gr


Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα