Mεσαρά: Ξενάγηση στον πιο λαμπρό ναό που υπήρξε στην Κρήτη

Πρόκειται για μια πεντάκλιτη βασιλική, μήκους άνω των 60 μέτρων

Ο πιo μεγαλοπρεπής ναός που υπήρξε ποτέ στην Κρήτη, βρισκόταν στη Μεσαρά, στο σημείο από όπου περνά σήμερα ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό Μητρόπολη του Δήμου Γόρτυνας. Πρόκειται για μια πεντάκλιτη βασιλική, μήκους άνω των 60 μέτρων, με πολυάριθμους δευτερεύοντες χώρους και ένα μνημειακό βαπτιστήριο.

Την Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου, από τις 10 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι, η ομάδα των αρχαιολόγων που πραγματοποιεί εκ νέου ανασκαφές στο σημείο, θα υποδεχτεί και θα ξεναγήσει όσους επισκέπτες ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τον αρχαιολογικό χώρο.

Σημειώνεται πως από το 1991, η περιοχή της Μητρόπολης βρίσκεται στο επίκεντρο κοινής αρχαιολογικής έρευνας από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών και το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια.

Το μέγεθος και ο πολυτελής διάκοσμος της βασιλικής με ψηφιδωτά δάπεδα και μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη κωνσταντινουπολίτικης τεχνοτροπίας, η ύπαρξη μεγάλου συνθρόνου με κυκλίο και αυτοτελούς πολυτελούς κατασκευής βαπτιστηρίου οδήγησαν τους ανασκαφείς να ταυτίσουν το μνημείο με την επισκοπική έδρα της Γόρτυνας. Το επισκοπικό συγκρότημα καταλάμβανε πιθανότατα μεγάλη έκταση, περιλαμβάνοντας επίσης επισκοπικό μέγαρο και βοηθητικά κτήρια που δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί.

Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα της μελέτης, η επισκοπική βασιλική ανεγέρθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα και γνώρισε ριζική ανακαίνιση επί επισκόπου Θεοδώρου στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄ (527-565 μ.Χ.), σύμφωνα με επιγραφή στο ψηφιδωτό της δάπεδο. Σύμφωνα με άλλη ψηφιδωτή επιγραφή, ανακαινίστηκε εκ νέου στα χρόνια του επισκόπου Βετρανίου, πιθανότατα μετά τον καταστροφικό σεισμό που ισοπέδωσε τη Γόρτυνα στις αρχές της βασιλείας του αυτοκράτορα Ηρακλείου (μεταξύ του 610 και 615 μ.Χ.). Μια τρίτη βεβαιωμένη ανακαίνιση πρέπει να τοποθετηθεί στα χρόνια του Αγίου Ανδρέα, μητροπολίτη Κρήτης με μεγάλη ανακαινιστική δραστηριότητα (α’ μισό 8ου αι.).

Η καταστροφή της βασιλικής τοποθετείται πλέον στα τέλη του 8ου αιώνα και πιθανότατα σχετίζεται με τον καταστροφικότατο σεισμό του 795 μ.Χ. που μαρτυρείται από το Θεοφάνη και φαίνεται ότι προκάλεσε την ερείπωση και εγκατάλειψη της Γόρτυνας και πολλών άλλων κρητικών πόλεων.

Πηγή: Δια-SOS-τε τη Μεσαρά