Μονάδα καύσης απορριμμάτων στην Κρήτη: Η διαβούλευση παρατάθηκε, τα κρίσιμα ερωτηματικά παραμένουν

Τον Οκτώβριο »κληρώνει» για τη μονάδα που έχει εγείρει μεγάλη συζήτηση, ενστάσεις και αντιδράσεις στο νησί μας

Παράταση της διαβούλευσης για τη μονάδα καύσης απορριμμάτων στην Κρήτη (όπως και για τις άλλες 5 αντίστοιχες μονάδες στην υπόλοιπη χώρα) αποφάσισε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τις έντονες αντιδράσεις, με τα ερωτηματικά και τις ενστάσεις αιρετών και πολιτών να παραμένουν, εν’ αναμονή της καθόδου του αρμόδιου Γ.Γ του ΥΠΕΝ Μανώλη Γραφάκου.

Η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ αποφάσισε να δώσει παράταση στη δημόσια διαβούλευση γύρω από τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, έως τις 17 Οκτωβρίου.

Η παράταση δόθηκε υπό το βάρος των αντιδράσεων, ώστε όλοι οι αρμόδιοι φορείς να υποβάλλουν τις απόψεις τους. Μάλιστα την ερχόμενη εβδομάδα θα συνεδριάσει η Επιτροπή Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ενέργειας της ΚΕΔΕ ώστε να διαμορφώσει την τελική πρότασή της, η οποία αφού εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο θα υποβληθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η παράταση προφανώς είναι καλοδεχούμενη από πλευράς των τοπικών φορέων εδώ στην Κρήτη, δεν είναι όμως και η ζητούμενη. Θυμίζουμε ότι τις προάλλες, μετά τη συνεδρίαση της , η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης, δια του προέδρου της Γιώργου Μαρινάκη, είχε ζητήσει παράταση μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, μετά και την ολοκλήρωση του συνεδρίου της ΚΕΔΕ.

Ο Γιώργης Μαρινάκης, μιλώντας στο cretatimes.gr, είχε υπογραμμίσει την ανάγκη για παράταση της διαβούλευσης

«Το γνωστό νομοσχέδιο που αυτή τη στιγμή είναι υπό διαβούλευση και που θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να παραπεμφθεί ο χρόνος, αφού ο Αύγουστος δεν είναι ο κατάλληλος μήνας για διαβούλευση ενός τόσο σημαντικού νομοσχεδίου, όταν μάλιστα δεν υπάρχει και τίποτα το κατεπείγον και στο οποίο νομοσχέδιο είναι πολύ μεγάλο και αναφέρεται σε ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα στην διαχείριση των απορριμμάτων. Προκρίνει πλέον μία λύση, την καύση που όλοι θυμόμαστε ότι είχε απορριφθεί ως επιλογή και ξαφνικά ξανά γυρνάμε σε αυτή γιατί προφανώς δεν έχουμε πιάσει ούτε τους στόχους που έχει θέσει η ευρωπαϊκή ένωση ούτε και τους στόχους που σπεύσαμε εμείς να τοποθετήσουμε χωρίς να έχουμε καμία πιθανότητα επιτυχίας. Έχει πάρα πολλές παραμέτρους το θέμα αυτό, έχει την περιβαλλοντική παράμετρο, έχει την οικονομοτεχνική και έχει και την πολιτική. Όλα αυτά αποφασίσαμε ως θεσμικό όργανο να τα εξετάσουμε ενδελεχώς να κάνουμε μία σοβαρή θεώρηση όλου του νομοσχεδίου, να ακτινογραφήσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχει και να δούμε αν είναι υπέρ ή όχι των πολιτών, είχε σημειώσει σχετικά ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης, μιλώντας στο cretatimes.gr.

Παράλληλα εκκρεμεί και η κάθοδος του αρμόδιου Γ.Γ του ΥΠΕΝ εδώ .Όπως έχουμε γράψει, έχει ήδη αποσταλεί από τον δήμαρχο Ηρακλείου και πρόεδρο του ΕΣΔΑΚ Αλέξη Καλοκαιρινό πρόσκληση στον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας Μανώλη Γραφάκο να κατέβει στο Ηράκλειο για μια ευρεία συνάντηση σε συνεργασία με τους θεσμικούς φορείς της Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια Κρήτης, ΠΕΔ) και τους ΦοΔΣΑ της Κρήτης.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει κάποια απάντηση ή ανταπόκριση από πλευράς του κ. Γραφάκου. Δήμος Ηρακλείου και ΠΕΔ Κρήτης ωστόσο θα επιμείνουν και θα πιέσουν ώστε ο Γ.Γ να κατέβει στο Ηράκλειο το συντομότερο δυνατόν και σε κάθε περίπτωση, μέσα στον Σεπτέμβριο.

Σε «θολό τοπίο» πολλές πτυχές του σχεδιασμού

Με το ΥΠΕΝ να δίνει μια μεγαλύτερη(αν και όχι την ιδανική) πίστωση χρόνου στους φορείς, είναι κρίσιμο μέσα στο προσεχές διάστημα να αποσαφηνιστούν κάποιες σημαντικές παράμετροι(περιβαλλοντικοί, οικονομικοί, τεχνικοί, κοινωνικοί κτλ) γύρω από το ζήτημα των προωθούμενων εργοστασίων καύσης σκουπιδιών.

Κι αυτό γιατί πολλές πτυχές, όπως άλλωστε το υπογράμμισε και ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός στο δημοτικό συμβούλιο, παραμένουν σε «θολό τοπίο».

Σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, η Κρήτη εντάσσεται στην τέταρτη από τις τέσσερις διαχειριστικές ενότητες της χώρας, μαζί με τμήμα του Νοτίου Αιγαίου. Η προτεινόμενη μονάδα, με την κωδική ονομασία Waste-to-Energy Διαχειριστική Ενότητα 4, προβλέπεται να χωροθετηθεί στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου. Προσώρας παραμένει άγνωστο το που ακριβώς, αν και οι πληροφορίες την θέλουν να δημιουργείται στο Ηράκλειο, με πιθανή μάλιστα περιοχή χωροθέτησης τη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου.

Η μονάδα θα είναι υπερ-τοπικού χαρακτήρα καθώς δεν θα διαχειρίζεται τα υπολλειματικά απόβλητα μονάχα της περιφερειακής ενότητας Ηρακλείου αλλά συνολικά της Κρήτης όπως και νησιών του νοτίου Αιγαίου. Η μονάδα δηλαδή θα υποδέχεται και επεξεργάζεται, διά της καύσης, απόβλητα από τουριστικά νησιά όπως η Ρόδος, η Σαντορίνη κ.α.

Συγκεκριμένα όπως ορίζεται στη Στρατηγική Μελέτη, η προωθούμενη μονάδα Ηρακλείου δυναμικότητας 140.000 τόνων ανά έτος: θα υποδέχεται ΑΕΠΥ από τις Περιφέρειες Κρήτης (ΜΑΑ Χανίων, Ηρακλείου, Χερσονήσου, Αμαρίου και Σητείας και μέρους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΜΑΑ Θήρας, Ρόδου και Καρπάθου).

Και οι έξι μονάδες, θα κατασκευαστούν με ιδιωτικά κεφάλαια, προϋπολογισμού περίπου 1 δισ. ευρώ, έπειτα από διαγωνισμό ο οποίος, όπως έχει αναφέρει ο κ. Γραφάκος, αναμένεται να «τρέξει» το 2026 ώστε οι υποδομές να λειτουργούν το 2029. Τα κύρια έσοδά τους θα είναι από τα τέλη εισόδου για την επεξεργασία και καύση του καυσίμου, από την τιμή πώλησης της παραγόμενης ενέργειας (και της θερμότητας όπου υπάρχει δίκτυο τηλεθέρμανσης) και από την ενίσχυση που θα λαμβάνουν από τον ΔΑΠΠΕΠ για πάνω από το μισό της παραγόμενης ενέργειας η οποία θα χαρακτηριστεί ως ανανεώσιμη.

Το οικονομικό και το τέλος εισόδου(gate fee) που θα πληρώνουν οι δήμοι

Ένα βασικό σκέλος του σχεδιασμού παραμένει στο…σκοτάδι, είναι το οικονομικό. Όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε τη Δευτέρα στο δημοτικό συμβούλιο ο Αλέξης Καλοκαιρινός:

«Το οικονομικό είναι πλήρως στο σκοτάδι. Δεν υπάρχει από τη γνώση που έχω καμιά στοιχειοθετημένη μελέτη. Είναι κορυφαίο ζήτημα και τίθεται το ερώτημα εάν κάποια στιγμή θα βρεθούν οι δημότες να επιδοτούν τη λειτουργία ιδιωτικών μονάδων για να παράγουν ενέργεια και μάλιστα με προνομιακούς όρους. Αυτό το οποίο ακούω ως προκαταρκτικό επιχείρημα για το οποίο δεν προσκομίζεται κάποια τεκμηρίωση είναι «Τί πληρώνετε τώρα με την ταφή; Θα είναι περίπου το ίδιο». Αλλά καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν είναι σοβαρή συζήτηση. Δηλαδή ότι τώρα έχετε την ταφή, μετά θα έχετε gate fee. Ποιο gate fee θα είναι αυτό; Είναι εύλογη η απορία και στο μέτρο που δεν υπάρχει απάντηση, πολλαπλασιάζουν την ανησυχία μας και την αρνητικότητα με την οποία πρέπει να τοποθετηθούμε στο σχέδιο αυτό».

Ο γρίφος της χωροθέτησης της μονάδας

Άγνωστο, την ίδια ώρα παραμένει, και το πού θα φτιαχτεί η μονάδα καύσης απορριμμάτων, η οποία δεν θα έχει μόνο παγκρήτιο χαρακτήρα αλλά θα καλύπτει και τα νησιά της Σαντορίνης, της Ρόδου, της Κάσου και της Καρπάθου. Όπως σημείωσε ο δήμαρχος Ηρακλείου:

«Εδώ γεννώνται διάφορα ζητήματα. Δηλαδή θα έρχονται τα πλοία εδώ, θα φορτώνουν φορτηγά και θα τα πηγαίνουν πού; Το πού ξέρετε ότι απασχολήσει πάρα πολύ και απολύτως δικαιολογημένα, το ενδεχόμενο του πού θα είναι στην Κρήτη; Αλλά ήδη δημιουργείται ένα ερώτημα. Και μάλιστα όταν πρόκειται για ένα καύσιμο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας, διότι ότι είναι να πάει στην τσιμεντοβιομηχανία θα πάει κάπου αλλού. Για να έχουμε παραγωγή ενέργειας που λέμε ότι μπορεί να πιάσει και το 1,5% του ενεργειακού δυναμικού συνολικά, μιλώντας και για μια διαχείριση 1,3 εκατ. τόνων ετησίως, θα έχουμε όλο αυτό το εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα που δημιουργεί και την απορία γιατί στην Κρήτη θα πρέπει να γίνει μια τέτοια μονάδα. Νομίζω ότι είναι πολύ εύλογη αυτή η απορία και θα πρέπει, αν είναι να απαντηθεί, θα πρέπει να απαντηθεί με στοιχεία. Διότι δεν προκύπτει στην ανάγνωση στην οποία βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Στους χάρτες που περιλαμβάνονται, υπάρχει η Π.Ε. Ηρακλείου και μάλιστα η καρφίτσα είναι στο Δήμο Ηρακλείου. Αυτό το οποίο άκουσα στο ερώτημα το οποίο έθεσα είναι ότι αυτό είναι απολύτως ενδεικτικό, δεν είναι περιοριστικό, κάπου στην Κρήτη θα γίνει. Ναι κάπου στην Κρήτη αλλά από την άλλη μεριά, κοντά σε λιμάνι, σε περιοχή όπου παράγονται πολλά απορρίμματα άρα λοιπόν πάλι αυτό οδηγεί στη σκέψη ότι εάν γίνει θα γίνει στη γειτονιά μας. Πρέπει να πω ότι με αυτά τα δεδομένα, με αυτό το σχέδιο δεν πείθει καθόλου.»