Τα διοικητικά πρόστιμα και οι κυρώσεις
Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) (Ν. 5209/2025, ΦΕΚ Α’ 100/13.6.2025) έχει πολλές ρυθμίσεις για τις σχέσεις οδηγών και πεζών. Ο βασικός κανόνας παραμένει αμετάβλητος: Ο οδηγός οφείλει πάντα να κινείται με τέτοια προσοχή ώστε να αποτρέπει κάθε κίνδυνο για τους πεζούς, είτε αυτοί βρίσκονται σε διάβαση είτε όχι. Αυτό αποτυπώνεται ρητά στο άρθρο «Συμπεριφορά των οδηγών προς τους πεζούς» και αποτελεί θεμέλιο της οδικής ασφάλειας.
Όταν το ατύχημα συμβεί σε διάβαση
Η διάβαση πεζών είναι ιερή υποχρέωση για τον οδηγό. Πρέπει να μειώνει έγκαιρα ταχύτητα και, αν χρειαστεί, να ακινητοποιεί πλήρως το όχημά του ώστε να περάσουν οι πεζοί με ασφάλεια. Η υποχρέωση αυτή είναι ακόμη πιο αυστηρή όταν πρόκειται για άτομα με αναπηρία ή τυφλούς.
Η μη παραχώρηση προτεραιότητας στη διάβαση χαρακτηρίζεται πλέον ως παράβαση υψηλής επικινδυνότητας. Το πρόστιμο αγγίζει τα 700 €, συνοδεύεται από αφαίρεση άδειας οδήγησης για συγκεκριμένο διάστημα και, σε περίπτωση υποτροπής, οι κυρώσεις γίνονται ακόμα πιο βαριές.
πηγή: erik-mclean/unsplash
Πρόκειται για σοβαρό αδίκημα, όχι απλή παράβαση
Όταν το ατύχημα γίνει εκτός διάβασης. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι πεζοί έχουν δικές τους υποχρεώσεις. Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει ότι, όπου υπάρχει διάβαση, αυτή πρέπει να χρησιμοποιείται, ενώ οι φωτεινοί σηματοδότες πρέπει να τηρούνται αυστηρά. Αν ο πεζός αγνοήσει αυτά τα σημεία, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο – χαμηλό (περίπου 30 €), αλλά αρκετό για να υπενθυμίσει ότι η απροσεξία έχει κόστος και ότι έχουμε και υποχρεώσεις.
Παρ’ όλα αυτά, ο οδηγός δεν απαλλάσσεται. Ακόμη κι εκτός διάβασης, έχει την υποχρέωση να προβλέπει κινδύνους. Αν οδηγεί γρήγορα, δεν κρατά σωστή απόσταση ή αποσπάται, μπορεί να θεωρηθεί υπαίτιος. Η έννοια της «συνυπαιτιότητας» του Αστικού Κώδικα (άρθρο 300) σημαίνει ότι ο πεζός μπορεί να χάσει μέρος ή και όλο το δικαίωμα σε αποζημίωση, εφόσον έδρασε απρόσεκτα. Όμως η ευθύνη του οδηγού παραμένει, αν παραβίασε τις δικές του υποχρεώσεις
Οι ποινικές συνέπειες
Εδώ η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη. Αν υπάρξει τραυματισμός ή θάνατος, οι ποινές δεν περιορίζονται σε πρόστιμα.
Σωματική βλάβη από αμέλεια (άρθρο 314 ΠΚ): Φυλάκιση έως 2–3 χρόνια, χρηματική ποινή ή κοινωφελής εργασία.
Ανθρωποκτονία από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ): Φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών, που μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με τις συνθήκες.
Το δικαστήριο αξιολογεί την ταχύτητα, την κατάσταση του οδηγού (π.χ. μέθη, χρήση κινητού), την παραβίαση σήμανσης αλλά και την πιθανή απερισκεψία του πεζού. Οι ποινικές ευθύνες είναι προσωπικές και δεν καλύπτονται με καμία ασφαλιστική αποζημίωση.
Διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις
Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει σαφείς κλίμακες:
Για οδηγούς που αγνοούν τους πεζούς σε διάβαση, πρόστιμο έως 700 €, αφαίρεση άδειας και αυστηρότερες κυρώσεις σε υποτροπή.
Για πεζούς που παραβιάζουν κανόνες (δεν χρησιμοποιούν διάβαση, περνούν με κόκκινο), πρόστιμο περίπου 30 €.
Οι ακριβείς χρονικές διάρκειες αφαίρεσης άδειας και οι κλιμακώσεις εξειδικεύονται στους σχετικούς πίνακες εφαρμογής του νόμου.
Στη διάβαση, ο οδηγός έχει την πλήρη ευθύνη. Οφείλει να σταματά και να παραχωρεί προτεραιότητα. Η μη συμμόρφωση είναι σοβαρή παράβαση που μπορεί να οδηγήσει σε βαριά πρόστιμα και ποινικές διώξεις. Εκτός διάβασης, ο πεζός μπορεί να θεωρηθεί συνυπαίτιος και να τιμωρηθεί διοικητικά, αλλά ο οδηγός εξακολουθεί να έχει υποχρέωση πρόβλεψης και ασφάλειας. Σε κάθε περίπτωση, τα δικαστήρια κρίνουν τις ευθύνες εξατομικευμένα, με βάση τα πραγματικά περιστατικά.
Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα
