Νόσος Αλτσχάιμερ- Νέα έρευνα: αποκατάσταση στο επίκεντρο της φροντίδας

Η σημασία της αποκατάστασης

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ, η Διεθνής Οργάνωση Alzheimer (ADI) έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια Παγκόσμια Έκθεση Alzheimer 2025. Η φετινή έκθεση εστιάζει στη σημασία της αποκατάστασης ως βασικού παράγοντα φροντίδας για τα άτομα που ζουν με άνοια, υπογραμμίζοντας ότι η έγκαιρη και συστηματική πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την καθημερινότητα τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών.

Η (παγκόσμια) διάσταση του προβλήματος

Η άνοια αναγνωρίζεται ως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα. Το 2019, περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζούσαν με άνοια, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 78 εκατομμύρια το 2030 και πάνω από 139 εκατομμύρια έως το 2050.

Η οικονομική της διάσταση είναι εξίσου ανησυχητική. Το παγκόσμιο κόστος της άνοιας εκτιμήθηκε στα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2019, με προοπτική να εκτοξευθεί στα 2,8 τρισεκατομμύρια έως το 2050. Η ADI τονίζει ότι χωρίς συστηματικές παρεμβάσεις, τα συστήματα υγείας θα δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες εκατομμυρίων οικογενειών.

Η σημασία της αποκατάστασης

Η φετινή έκθεση δίνει έμφαση στην ολιστική προσέγγιση της αποκατάστασης, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στη φαρμακευτική αγωγή. Περιλαμβάνει ψυχοκοινωνική υποστήριξη, εργοθεραπεία, φυσιοθεραπεία, νοητική ενδυνάμωση, καθώς και προγράμματα που ενισχύουν την αυτονομία και την κοινωνική συμμετοχή. Η αποκατάσταση, όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, βοηθά τα άτομα με άνοια:

να παραμένουν ενεργά και λειτουργικά για περισσότερο καιρό,
να περιορίζουν το αίσθημα απομόνωσης,
να καθυστερούν την απώλεια βασικών δεξιοτήτων,
να διατηρούν την αξιοπρέπεια και την ανεξαρτησία τους.
Όπως σημειώνει η γενική διευθύντρια της Διεθνους Οργάνωσης Alzheimer, Paola Barbarino: «Τα άτομα με άνοια σπάνια έχουν πρόσβαση στην αποκατάσταση, παρά τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι μπορούν να επωφεληθούν από αυτήν. Συχνά, αποκλείονται ρητά από την αποκατάσταση. Είναι καιρός να αμφισβητήσουμε τόσο τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό όσο και τον εν λόγω αποκλεισμό».

Φωτογραφία: Pexels

Η ελληνική εικόνα

Το παγκόσμιο πρόβλημα αντικατοπτρίζεται και στην Ελλάδα, όπου οι επιπτώσεις της άνοιας είναι ήδη ορατές. Στη χώρα μας, όπου ο πληθυσμός γηράσκει με ταχείς ρυθμούς, η ανάγκη για οργανωμένες υπηρεσίες φροντίδας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Υπολογίζεται ότι περίπου 160.000 άνθρωποι ζουν με άνοια, όπως αναφέρει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών, ενώ οι οικογένειες επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος φροντίδας -συχνά χωρίς επαρκή υποστήριξη.

Τα Κέντρα Ημέρας για άτομα με άνοια που λειτουργούν σε διάφορες πόλεις παρέχουν πολύτιμες υπηρεσίες, ωστόσο παραμένουν λίγα σε σχέση με τις ανάγκες. Ειδικοί τονίζουν την αναγκαιότητα ενός ολοκληρωμένου εθνικού δικτύου, με στόχο να υπάρχει τουλάχιστον ένα κέντρο σε κάθε νομό. Ένα τέτοιο δίκτυο θα εξασφάλιζε έγκαιρη διάγνωση, σταθερή παρακολούθηση και ουσιαστική υποστήριξη τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές τους.

Οι (στρατηγικές) προτάσεις

Η ADI καλεί τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς υγείας να αναλάβουν δράση σε τρεις βασικούς άξονες:

Ενσωμάτωση της αποκατάστασης στις εθνικές στρατηγικές για την άνοια.
Επένδυση σε υποδομές και προσωπικό, με έμφαση στην εκπαίδευση επαγγελματιών.
Εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε υπηρεσίες που μειώνουν το στίγμα, ενισχύουν την αυτονομία και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
Παράλληλα, η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για διεθνή συνεργασία, καθώς η άνοια δεν γνωρίζει σύνορα και η ανταλλαγή καλών πρακτικών μπορεί να επιταχύνει λύσεις.

Συμπέρασμα

Η Παγκόσμια Έκθεση Alzheimer 2025 στέλνει ένα σαφές μήνυμα: η μάχη ενάντια στην άνοια δεν μπορεί να κερδηθεί χωρίς την επένδυση στην αποκατάσταση. Σε μια εποχή που οι αριθμοί αυξάνονται με ανησυχητικούς ρυθμούς, η αποκατάσταση αποτελεί τον καταλύτη για να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι με άνοια θα συνεχίσουν να ζουν με αξιοπρέπεια, αυτονομία και κοινωνική συμμετοχή.

Για την Ελλάδα, η πρόκληση είναι διπλή: από τη μία να αξιοποιήσει τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, και από την άλλη να επεκτείνει τις δομές και τις υπηρεσίες ώστε κανένα άτομο και καμία οικογένεια να μη μένει χωρίς στήριξη.

Πηγή: ygeiamou.gr