Οι νέες τουριστικές «μεγαπόλεις» που αλλάζουν τον τουρισμό

Κατασκευάζονται από το μηδέν και αλλάζουν τα δεδομένα στον χάρτη των διακοπών

Ένα νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης κερδίζει έδαφος διεθνώς, καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες επενδύουν στη δημιουργία μεγάλων, εξ ολοκλήρου σχεδιασμένων τουριστικών πόλεων, οι οποίες στοχεύουν να λειτουργήσουν ως αυτοτελείς προορισμοί.

Από τις ακτές της Αιγύπτου και τις χώρες του Κόλπου έως τη Μεσόγειο, τα νέα αυτά εγχειρήματα συνδυάζουν τουρισμό, κατοικία, υποδομές και μεγάλης κλίμακας αναπτυξιακά έργα, επιχειρώντας να απαντήσουν στη ζήτηση για σύγχρονες, ελεγχόμενες και υψηλής δυναμικότητας τουριστικές εμπειρίες.

Σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, η τάση των «built-from-scratch» προορισμών δεν είναι καινούργια, ωστόσο τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται με σαφώς μεγαλύτερη ένταση και κλίμακα. Πρώτοι πρωτοστάτησαν οι Κινέζοι ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, με έργα όπως το πρόγραμμα One City, Nine Towns της Σαγκάης, όπου δημιουργήθηκαν πόλεις με αρχιτεκτονικά πρότυπα από την Ευρώπη, όπως το Thames Town και το Anting German Town. Η Κίνα συνεχίζει μέχρι σήμερα με φιλόδοξα σχέδια, όπως το Parallel World Resort στο Hangzhou, που φιλοδοξεί να συνδυάσει αισθητικά στοιχεία της δυναστείας Song με φουτουριστικές αναφορές.

Στη Μεσόγειο, ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Νέα Αλαμέιν στην Αίγυπτο. Πρόκειται για μια τουριστική «μεγαπόλη» ύψους περίπου 160 εκατ. λιρών, η οποία εγκαινιάστηκε το 2018 από τον πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι. Το σχέδιο περιλαμβάνει ουρανοξύστες κατοικιών και γραφείων, έως και 30.000 δωμάτια ξενοδοχείων, τρία πανεπιστήμια και προεδρικό παλάτι. Η Αίγυπτος επιδιώκει να εμπλουτίσει το τουριστικό της προϊόν, καθώς το Σαρμ Ελ-Σέιχ προσελκύει ήδη πάνω από 15 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, ενώ η χώρα αναζητά νέους πόλους που θα μπορούν να ανταγωνιστούν προορισμούς της νότιας Ευρώπης και κυρίως την Τουρκία.

Παράλληλα, υλοποιείται και το project Marassi Red Sea, με συμμετοχή κεφαλαίων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Η τελευταία έχει αναγάγει τον τουρισμό σε βασικό πυλώνα του εθνικού της σχεδίου Vision 2030, επενδύοντας περισσότερα από 600 δισ. λίρες στον τομέα. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται έργα όπως η Diriyah, μνημείο της UNESCO και ιστορική έδρα της βασιλικής οικογένειας των Σαούντ, καθώς και το Red Sea/AMAALA project, το οποίο ήδη λειτουργεί και στοχεύει σε 50 resorts έως το 2030. Το Neom, κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία, περιλαμβάνει σχέδια για λιμάνι κρουαζιέρας, μαρίνα, σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας και ένα γήπεδο 45.000 θέσεων, αν και το πλέον φιλόδοξο σκέλος του, η γραμμική «έξυπνη πόλη» The Line, αντιμετωπίζει καθυστερήσεις λόγω υπέρβασης κόστους.

Στην ευρύτερη Μεσόγειο, ακόμη και χώρες με μικρότερες οικονομικές δυνατότητες επιχειρούν παρόμοιες παρεμβάσεις. Η Αλβανία σχεδιάζει τη μετατροπή του νησιού Sazan σε πολυτελές θέρετρο, με χρηματοδότηση από την οικογένεια Trump, αφού προηγηθεί η απομάκρυνση μη εκραγέντων πυρομαχικών. Το Μαυροβούνιο αναπτύσσει τη Luštica Bay, προσελκύοντας εύπορους επισκέπτες και επενδύσεις από τον Κόλπο, ενώ στην Ελλάδα το έργο του Ελληνικού κοντά στην Αθήνα εξελίσσεται σε έναν σύνθετο τουριστικό και οικιστικό προορισμό με πολυτελείς κατοικίες, ξενοδοχεία, καζίνο, μαρίνα, εμπορικούς και επιχειρηματικούς χώρους, καθώς και τα ψηλότερα κτίρια της χώρας.

Εκτός Ευρώπης, το Ουζμπεκιστάν προωθεί δύο μεγάλα projects, το Silk Road Samarkand και το Eternal Bukhara, με στόχο να αποσυμφορηθούν τα ιστορικά κέντρα και τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, ενισχύοντας παράλληλα την προσφορά σε πολυτελή διαμονή, γαστρονομία, spa, θεματικά πάρκα και ιατρικό τουρισμό. Αντίστοιχα, το Ντουμπάι επενδύει στο αεροδρομιοκεντρικό project Al Maktoum, το οποίο συνδέει τον τουρισμό με την υγεία και τις διεθνείς μεταφορές.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Τουρισμού και Βιωσιμότητας του Πανεπιστημίου του Greenwich, Andres Coca Stefaniak, οι «παγκόσμιες τουριστικές πόλεις» λειτουργούν ταυτόχρονα ως προορισμοί και κόμβοι μεταφορών, προσφέροντας ολοκληρωμένες εμπειρίες που συνδυάζουν φιλοξενία, πολιτισμό, εκδηλώσεις και βιώσιμες υποδομές. Όπως σημειώνει, το μοντέλο αυτό ανταποκρίνεται στις προσδοκίες νεότερων γενιών ταξιδιωτών, που αναζητούν μεγάλο εύρος εμπειριών, από ψηφιακή αποσύνδεση έως δράση και περιπέτεια.

Παρά τα πλεονεκτήματα, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της αυθεντικότητας. Το ερώτημα αν μια πόλη που σχεδιάζεται αποκλειστικά για τουρισμό μπορεί να προσφέρει την πολυπλοκότητα και το βάθος ενός ιστορικού αστικού κέντρου παραμένει αντικείμενο συζήτησης. Ωστόσο, η Telegraph σημειώνει ότι ο σχεδιασμένος ελεύθερος χρόνος δεν είναι καινοφανές φαινόμενο, αλλά μια εξέλιξη που ξεκινά από τους Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας και φτάνει έως τα σύγχρονα θεματικά πάρκα. Η ειδοποιός διαφορά των σημερινών τουριστικών «μεγαπόλεων» είναι κυρίως το μέγεθος και η φιλοδοξία τους, καθώς απευθύνονται σε ένα κοινό που μεγάλωσε σε έναν ψηφιακό κόσμο, όπου το ταξίδι και η εμπειρία βιώνονται ολοένα και πιο υβριδικά.

Πηγή money-tourism.gr