Θα πληρωθούν κανονικά οι υπόλοιπες αγροπεριβαλλοντικές δράσεις
Τέλος του μήνα αναμένεται να γίνει από τον ΟΠΕΚΕΠΕ η πληρωμή των ενισχύσεων στους λογαριασμούς των δικαιούχων.
Στον σχεδιασμό είναι να πληρωθούν:
- Υπόλοιπα Βασικής Ενίσχυσης
- Αναδιανεμητική Ενίσχυση
- Ενίσχυση σε Γεωργούς Νεαρής Ηλικίας
Επίσης θα πραγματοποιηθεί κανονικά η πληρωμή για τη Βιολογική Γεωργία, όπως ανέφερε ο υπουργός ΑΑΤ. Δεν θα πληρωθούν Βιολογική Κτηνοτροφία και Μελισσοκομία.
Θα πληρωθούν κανονικά οι υπόλοιπες αγροπεριβαλλοντικές δράσεις (Κομφούζιο, Αυτόχθονων Φυλών, Ενίσχυσης Μικρών Νησιών Αιγαίου κ.α.).
Ακόμη θα πληρωθούν οι εκκρεμότητες στις Συνδεδεμένες Ενισχύσεις του 2024.
Όσοι δεν δουν χρήματα σε αυτή την πληρωμή θα περιμένουν, έως 15 Οκτωβρίου 2025, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.
Εκρεμμότητες βασικής παλαιότερων ετών
Σημαντικός αριθμός δικαιούχων της περιόδου 2014-2020 περιμένει την καταβολή των δικαιούμενων ενισχύσεων.
Μιλάμε για παραγωγούς που έχουν δικαιωθεί δικαστικά ή μετά από τους ελέγχους του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν και κάνουν δηλώσεις ΟΣΔΕ όλα αυτά τα χρόνια δεν φαίνεται στο αρχείο ότι έχουν δικαιώματα. Αν σκεφτούμε ότι υπάρχουν παραγωγοί που δεν έχουν πληρωθεί εδώ και 10 χρόνια, καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για μεγάλα ποσά.
Θυμίζουμε, στις αρχές του 2025, ξεκίνησε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ένας νέος κύκλος αποκατάστασης αυτών των αδικιών, με την καταβολή ποσού ύψους 2.854.137,60 ευρώ σε συνολικά 2.642 δικαιούχους, για οφειλές ενισχύσεων έτους 2015.
Η πληρωμή που έγινε για το 2015 αφορούσε:
Βασική Ενίσχυση ποσό 1.659.190 ευρώ σε 1.145 ΑΦΜ
Ενίσχυση Πρασίνισμα ποσό 541.234 ευρώ σε 755 ΑΦΜ
Νέοι Γεωργοί ποσό 10.013 ευρώ σε 48 ΑΦΜ
Συμψηφισμός Αχρεωστήτων ΠΑΕΤ Πολλαπλής ποσό 643.698 ευρώ σε 694 ΑΦΜ
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει υποσχεθεί ότι θα κάνει αυτές τις πληρωμές σταδιακά μετά την επεξεργασία των σχετικών αρχείων. Μάλιστα ανέφερε ότι τελικός στόχος είναι, εντός του τρέχοντος έτους (2025), να διευθετηθούν όλες οι εκκρεμότητες μέχρι και το 2023.
Το ΟΣΔΕ δεν είναι απλώς δήλωση. Είναι η αρχή ενός κύκλου δεσμεύσεων που συχνά ξεφεύγουν από τον έλεγχο του παραγωγού.
Εισαγωγή
Η συμπλήρωση της δήλωσης ΟΣΔΕ για πολλούς παραγωγούς μοιάζει με μια απλή γραφειοκρατική υποχρέωση. Όμως πίσω από τα τικ των αγροτεμαχίων και τις καλλιέργειες που δηλώνονται, κρύβονται δεσμεύσεις που ενεργοποιούνται αθόρυβα: Οικολογικά Σχήματα, δεσμεύσεις monitoring, περιβαλλοντικά μέτρα που, αν δεν τηρηθούν μέχρι… τελείας, οδηγούν σε περικοπές, αποκλεισμούς και διοικητικές ποινές.
Τι είναι στην πράξη τα Οικολογικά Σχήματα;
Τα Οικολογικά Σχήματα αποτελούν ενισχύσεις που παρέχονται στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, με στόχο την ενθάρρυνση φιλικών προς το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών. Εμφανίζονται ως “προαιρετικές δράσεις”, ωστόσο στην πράξη δεν είναι πάντα τόσο προαιρετικές όσο φαίνονται. Πολλοί παραγωγοί τα ενεργοποιούν κατά την υποβολή του ΟΣΔΕ, συχνά χωρίς να έχουν πλήρη εικόνα των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν, είτε λόγω έλλειψης ενημέρωσης είτε εξαιτίας της ανάγκης για αύξηση του εισοδήματος.
Η ουσιαστική υποχρέωση ξεκινά τη στιγμή που το οικολογικό σχήμα δηλώνεται στο ΟΣΔΕ – και όχι απαραίτητα όταν ξεκινήσει η εφαρμογή στο χωράφι. Η δήλωση ενεργοποιεί αυτομάτως έναν κύκλο δεσμεύσεων, που αν δεν τηρηθούν με ακρίβεια, μπορεί να οδηγήσουν σε περικοπές ή ακόμα και σε αποκλεισμό από τις ενισχύσεις.
Για παράδειγμα, η δράση της αμειψισποράς (Π3-1-1) απαιτεί πραγματική εναλλαγή καλλιέργειας, η οποία ελέγχεται μέσω του συστήματος monitoring. Αν δεν υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στο είδος καλλιέργειας μεταξύ ετών, η επιλεξιμότητα χάνεται. Αντίστοιχα, η φυτοκάλυψη σε αροτραίες εκτάσεις προϋποθέτει την εγκατάσταση φυτών κάλυψης, τα οποία πρέπει να παραμένουν στο χωράφι τουλάχιστον μέχρι τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους, ώστε να θεωρηθεί ότι πληρούνται οι όροι της δράσης.
Αν και δεν ανήκει στα Οικολογικά Σχήματα, αξίζει να σημειωθεί ότι η ταυτόχρονη εφαρμογή άλλων προγραμμάτων, όπως το Κομφούζιο στο πλαίσιο της Δράσης 2 του Π3.70.1.3, προσθέτει επιπλέον στρώματα υποχρεώσεων. Εκεί, απαιτείται η τεκμηριωμένη χρήση φερομονικών παγίδων και η αναφορά των εφαρμογών, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις συγχέεται με τα Οικολογικά Σχήματα από τους παραγωγούς, ιδίως όταν αυτά δηλώνονται ταυτόχρονα με το ΟΣΔΕ.
Συνεπώς, η επιλογή ενός Οικολογικού Σχήματος δεν είναι απλώς ένα κουτάκι που συμπληρώνεται στη δήλωση. Είναι μια δήλωση πρόθεσης, που ελέγχεται, παρακολουθείται και –αν δεν αποδειχθεί στην πράξη– μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές οικονομικές απώλειες.
Πού μπερδεύεται το σύστημα;
Το ΟΣΔΕ λειτουργεί ως “δήλωση πρόθεσης”, όχι τεκμήριο συμμόρφωσης.
Η δήλωση ενός Οικολογικού Σχήματος στο ΟΣΔΕ δεν αποτελεί απόδειξη ότι η δράση έχει εφαρμοστεί – είναι απλώς μια πρόθεση του παραγωγού να την εφαρμόσει. Ωστόσο, από τη στιγμή που η επιλογή καταχωρείται, ενεργοποιούνται δεσμεύσεις που ελέγχονται με δορυφορικά δεδομένα και άλλα μέσα επιβεβαίωσης. Αν το σύστημα monitoring δεν ανιχνεύσει εφαρμογή της δράσης ή αν αυτή υλοποιηθεί πλημμελώς, η πληρωμή είτε περικόπτεται είτε ακυρώνεται, ανεξαρτήτως του τι δήλωσε αρχικά ο παραγωγός.
Η μηχανική δήλωση (copy-paste από προηγούμενα έτη) δημιουργεί παγίδες.
Πολλοί παραγωγοί, για λόγους ταχύτητας ή συνήθειας, επαναλαμβάνουν τις επιλογές της προηγούμενης χρονιάς χωρίς να εξετάζουν αν οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Αυτή η μηχανική επανάληψη οδηγεί συχνά σε ενεργοποίηση δράσεων που στην πράξη δεν είναι πια εφαρμόσιμες, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να δεσμεύεται για ενέργειες τις οποίες ούτε γνωρίζει ούτε προτίθεται να υλοποιήσει.
Η καθυστερημένη ενημέρωση από τον κρατικό μηχανισμό αφήνει κενά.
Συχνά, οι οδηγίες εφαρμογής και οι τεχνικές λεπτομέρειες των Οικολογικών Σχημάτων φτάνουν στους παραγωγούς αρκετές εβδομάδες ή και μήνες μετά την έναρξη των δηλώσεων ΟΣΔΕ. Έτσι, οι αγρότες καλούνται να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις χωρίς να γνωρίζουν πλήρως τι σημαίνει κάθε επιλογή. Η δήλωση προηγείται της πληροφόρησης, και όταν αυτή τελικά φτάσει, είναι ήδη αργά για αλλαγές.
Συνέπειες για τον παραγωγό
Η μη τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τα Οικολογικά Σχήματα μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για τον παραγωγό. Σε αρκετές περιπτώσεις, η πληρωμή είτε περικόπτεται μερικώς είτε χάνεται εξολοκλήρου, με περικοπές που φτάνουν ακόμα και το 100% της ενίσχυσης. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο επιβαρυντική όταν οι ίδιες παραβάσεις επαναλαμβάνονται ή καταγραφούν ως σοβαρές, καθώς μπορεί να οδηγήσουν και σε αποκλεισμό από τη συμμετοχή σε Οικολογικά Σχήματα για τα επόμενα έτη – συχνά με ποινή διετούς αποκλεισμού.
Πέρα από τις οικονομικές απώλειες, οι παραγωγοί συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με σύγχυση γύρω από το πώς συνδέεται η δήλωση στο ΟΣΔΕ με την πραγματική εφαρμογή στο χωράφι, και πώς τελικά το monitoring ελέγχει ή απορρίπτει την προσπάθειά τους. Η απουσία σαφούς ενημέρωσης και η πολυπλοκότητα του πλαισίου δημιουργούν μια καθημερινή ανασφάλεια για το αν τελικά θα πληρωθούν για αυτό που –θεωρητικά– έχουν δηλώσει και εφαρμόσει.
Τι να προσέξει ο παραγωγός
Ο παραγωγός θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός πριν επιλέξει την ένταξή του σε κάποιο Οικολογικό Σχήμα. Η απόφαση δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στο ύψος της ενίσχυσης, καθώς η μη τήρηση των απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ολόκληρου του ποσού. Είναι σημαντικό να γνωρίζει επακριβώς τι υποχρεώσεις αναλαμβάνει, ώστε να μην ενεργοποιεί σχήματα «για το ποσό», χωρίς να είναι βέβαιος ότι μπορεί να ανταποκριθεί.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να ζητά εγκαίρως από το ΚΥΔ του γραπτή ενημέρωση για τα απαιτούμενα κάθε σχήματος, ώστε να έχει ξεκάθαρη εικόνα. Παράλληλα, θα πρέπει να διατηρεί αποδεικτικά εφαρμογής των δράσεων, όπως τιμολόγια προμήθειας υλικών, φωτογραφίες από το χωράφι, ακόμη και απλό ημερολόγιο εργασιών, τα οποία μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα σε ενδεχόμενο έλεγχο.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται επίσης στην αυτόματη αντιγραφή της περσινής δήλωσης. Αν έχουν αλλάξει καλλιεργητικές πρακτικές ή συνθήκες στο χωράφι, ενδέχεται η περσινή επιλογή να μην είναι πλέον εφαρμόσιμη, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να δηλώσει υποχρεώσεις που δεν μπορεί πλέον να τηρήσει.
Κανείς δεν είπε τι σήμαινε το “ναι”
Το ΟΣΔΕ, στην εποχή της Νέας ΚΑΠ, δεν είναι απλή δήλωση. Είναι το σημείο εκκίνησης μιας σύνθετης διαδικασίας παρακολούθησης και ελέγχου, με τον παραγωγό να πατάει «υποβολή» χωρίς πλήρη επίγνωση του τι υπογράφει. Όσο η ενημέρωση υστερεί, οι παραγωγοί θα πληρώνουν ακριβά τα “προαιρετικά” μέτρα.
Συχνές Ερωτήσεις
Αν δηλώσω Οικολογικό Σχήμα και δεν το εφαρμόσω, τι θα συμβεί;
Θα υπάρξει περικοπή της πληρωμής, η οποία μπορεί να φτάσει έως και το 100%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει και αποκλεισμός για τα επόμενα έτη.
Πότε αποδεικνύεται ότι έχω εφαρμόσει ένα Οικολογικό Σχήμα;
Η εφαρμογή ελέγχεται με monitoring (δορυφορικά δεδομένα), δικαιολογητικά ή/και επιτόπιο έλεγχο. Η δήλωση στο ΟΣΔΕ δεν αρκεί.
Μπορώ να αλλάξω γνώμη μετά την υποβολή;
Όχι. Η επιλογή οικολογικού σχήματος δεσμεύει τον παραγωγό και δεν μπορεί να τροποποιηθεί μετά την οριστική υποβολή της δήλωσης.
Χρειάζεται να κρατήσω κάποιο αποδεικτικό;
Ναι. Τιμολόγια, φωτογραφίες, ημερολόγια εργασιών και άλλα έγγραφα μπορούν να λειτουργήσουν ως αποδείξεις σε περίπτωση ελέγχου.
Αν έκανα copy την περσινή δήλωση, ισχύει το ίδιο και φέτος;
Όχι απαραίτητα. Πρέπει να επιβεβαιώσεις ότι οι φετινές συνθήκες (καλλιέργεια, χρονισμός, απαιτήσεις σχήματος) είναι ίδιες. Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος περικοπής.
Πηγή: Agrotypos.gr
Ακολουθήστε μας στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία νέα
