Τα τσιγάρα επιστέφουν στην οθόνη

«Το θεωρώ ανησυχητικό ότι λαμπεροί, ελκυστικοί άνθρωποι καπνίζουν τσιγάρα», λέει στη WSJ ο Ollie Ganz

«Χρειάζομαι ένα τσιγάρο για να νιώσω καλύτερα», τραγουδά η Αμερικανίδα ποπ σταρ Addison Rae στο «Headphones On». «Αυτό είναι το καλύτερο τσιγάρο της ζωής μου», λέει η Lorde στο δικό της τραγούδι «What Was That». Και η Sabrina Carpenter φωτογραφήθηκε πρόσφατα φορώντας έναν κορσέ φτιαγμένο από πακέτα Marlboro Gold, καθώς τα σημάδια ότι το κάπνισμα γίνεται από ταμπού, ξανά της μόδας, όλο και πληθαίνουν.

Στη μεγάλη οθόνη, περίπου οι μισές ταινίες που κυκλοφόρησαν πέρυσι περιελάμβαναν σκηνές με τσιγάρα, πούρα ή άλλα προϊόντα καπνού, σύμφωνα με ανάλυση της οργάνωσης Truth Initiative και του ερευνητικού οργανισμού NORC, του University of Chicago. Όπως σημειώνει η Wall Street Journal, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 10% την προηγούμενη χρονιά.

Όλο και περισσότεροι ηθοποιοί, τραγουδιστές και διασημότητες εντοπίζονται να καπνίζουν χωρίς κάποια διάθεση να το κρύψουν, με αποτέλεσμα να γεννώνται ανησυχίες ότι η μείωση στα ποσοστά των καπνιστών θα αντιστραφεί μετά από χρόνια.

«Το θεωρώ ανησυχητικό ότι λαμπεροί, ελκυστικοί άνθρωποι καπνίζουν τσιγάρα», λέει στη WSJ ο Ollie Ganz, καθηγητής στο Rutgers School of Public Health.

Στις ΗΠΑ, όπου το ποσοστό των καπνιστών διαμορφώνεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών, το Centers for Disease Control and Prevention έχει αναγνωρίσει ότι το κάπνισμα στις ταινίες είναι ένας παράγοντας που αυξάνει τα ποσοστά των καπνιστών μεταξύ των νέων. «Οι νέοι που εκτίθενται σημαντικά σε εικόνες καπνίσματος στην οθόνη είναι πιο πιθανό να αρχίσουν να καπνίζουν, σε σχέση με εκείνους που έχουν μικρή αντίστοιχη έκθεση», διαπίστωνε έκθεση του CDC το 2019.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι αντικαπνιστικές εκστρατείες κατέκλυσαν τις οθόνες της τηλεόρασης και των κινητών. Οι διασημότητες από όλους τους χώρους απέφευγαν να καπνίζουν δημοσίως για χρόνια.

Εν τω μεταξύ, η καπνοβιομηχανία κυκλοφόρησε νέους τρόπους πρόσληψης νικοτίνης. Το vaping, που θεωρείται λιγότερο επιβλαβές από το τσιγάρο, έχει γίνει το δημοφιλέστερο προϊόν καπνού μεταξύ των νέων. Αλλά και τα pouches νικοτίνης βρίσκονται σε άνοδο.

Ο Jared Oviatt, που λειτουργεί τον λογαριασμό @cigfluencers στο Instagram, ποστάρει διασημότητες που καπνίζουν από το 2021. Όπως είπε στη WSJ, δημιούργησε τον λογαριασμό γιατί εκείνος και οι φίλοι του πάντα πίστευαν ότι το κάπνισμα είναι «cool». «Θα έλεγα ότι οι εκστρατείες κατά του καπνίσματος ήταν υπερβολικά αποτελεσματικές. Αυτό άνοιξε τον δρόμο στο vaping. Όταν το vaping δεν ήταν πια cool, αυτό άνοιξε τον δρόμο στα τσιγάρα», εξηγεί.

Στις ΗΠΑ, τα ποσοστά των καπνιστών διαμορφώνονται τα τελευταία χρόνια στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και οκτώ δεκαετίες, καθώς το 11% των Αμερικανών λέει ότι κάπνισε ένα τσιγάρο την τελευταία εβδομάδα. Οι νεότεροι Αμερικανοί είναι ακόμα λιγότερο πιθανό να καπνίζουν, με το σχετικό ποσοστό να πέφτει στο 6% στα άτομα κάτω των 30 ετών, έναντι 35% που ήταν κατά μέσο όρο το διάστημα 2001 με 2003.

Σύμφωνα με την Dr. Nancy Rigotti, καθηγήτρια του Harvard Medical School και ερευνήτρια για τον καπνό στο Massachusetts General Hospital, υπάρχουν ξεκάθαρα δεδομένα που δείχνουν ότι το κάπνισμα στις ταινίες οδήγησε τις περασμένες δεκαετίες περισσότερους νέους στο τσιγάρο.

Οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες, όπως η Altria, λένε ότι παρακολουθούν τις περιπτώσεις όπου τα brands των τσιγάρων τους χρησιμοποιούνται σε ταινίες και στα media γενικά και καταθέτουν ασφαλιστικά μέτρα όταν αυτό συμβαίνει. H Reynolds, που παράγει τα τσιγάρα Camel και Newport μεταξύ άλλων, λέει ότι εφαρμόζει μια αυστηρή πολιτική που απαγορεύει τη χρήση των προϊόντων της σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.

Η Altria, η οποία παράγει τα Marlboro, δήλωσε ότι ενθαρρύνει τακτικά τους καπνιστές να στραφούν σε προϊόντα εκτός από τα τσιγάρα. Η Reynolds δηλώνει ότι δεν ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αρχίσουν να χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένων των τσιγάρων.