Τέλος στο αδήλωτο ελαιόλαδο – «Τσουχτερά» πρόστιμα φέρνουν «σεισμό» στους παραγωγούς

Θεσπίζεται το Ελαιοκομικό Μητρώο που θα καταγράφει σε πραγματικό χρόνο την ελαιοπαραγωγή

Μια νέα εποχή ξημερώνει για την ελληνική ελαιοπαραγωγή. Από την 1η Οκτωβρίου 2026, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων περνά στην αντεπίθεση ενάντια στο αδήλωτο ελαιόλαδο, θεσπίζοντας βαρύτατα πρόστιμα και ενεργοποιώντας ηλεκτρονικά μέσα παρακολούθησης για τους παραβάτες, σύμφωνα με το ΦΕΚ Β’ 1947.

Ο βασικός στόχος της νέας πολιτικής είναι ξεκάθαρος: να εξασφαλιστεί η απόλυτη ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου, ξεκινώντας από το χωράφι και φτάνοντας μέχρι το ελαιοτριβείο, ώστε να χτυπηθεί η παράνομη διακίνηση και να θωρακιστεί το προϊόν.

Το νέο όπλο: Το Ελαιοκομικό Μητρώο

Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκεται και το Ελαιοκομικό Μητρώο, ένα νέο σύστημα καταγραφής που θα τροφοδοτείται με τα στοιχεία συγκομιδής ελαιοκάρπου, ενημερώνοντας σε πραγματικό χρόνο τις Αρχές για τον όγκο και τις κινήσεις της παραγωγής. Έτσι, η χώρα θα αποκτήσει, επιτέλους, μια ολοκληρωμένη εικόνα του εθνικού αποθέματος ελαιολάδου.

Ποια είναι τα πρόστιμα που θα «καίνε»

Για όσους θελήσουν να παίξουν εκτός κανόνων, το κόστος θα είναι βαρύ:

Για ελαιόκαρπο προς ελαιοποίηση: πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά διαφοράς από την πραγματική ποσότητα.

Για ελιές επιτραπέζιας χρήσης: 150 ευρώ ανά 100 κιλά αποκλίσεων.

Η μη έγκαιρη δήλωση θα τιμωρείται επίσης, με τα πρόστιμα να αυξάνονται ανάλογα με το μέγεθος της εκμετάλλευσης:

• 100 ευρώ για 21–50 ελαιόδεντρα,
• 500 ευρώ για 51–100 δέντρα,
• 1.000 ευρώ για 101–500 δέντρα,
• 3.000 ευρώ για 501–1.000 δέντρα,
• 5.000 ευρώ για πάνω από 1.000 δέντρα.

Και σαν να μην έφταναν αυτά, σε περίπτωση υποτροπής τα πρόστιμα θα φουσκώνουν κατά 50%, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τους ασυνεπείς παραγωγούς.

Πότε υπάρχει “συγχώρεση”

Παρόλο που οι κυρώσεις είναι αυστηρές, υπάρχουν εξαιρέσεις. Σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή απρόβλεπτων γεγονότων (όπως ορίζεται στον Κανονισμό 2021/2116 της Ε.Ε.), οι ποινές δεν εφαρμόζονται. Επιπλέον, προφανή λάθη στις δηλώσεις μπορούν να διορθωθούν, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα με τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία.

Πώς θα γίνεται η δήλωση συγκομιδής

Οι ιδιοκτήτες ελαιοτεμαχίων είναι υποχρεωμένοι να καταθέτουν δήλωση συγκομιδής μέσω της ψηφιακής εφαρμογής του Υπουργείου (gov.gr) μεταξύ 1ης Οκτωβρίου και 31ης Μαΐου κάθε έτους. Ακόμα και μηδενική παραγωγή πρέπει να δηλώνεται επίσημα, σαν υπεύθυνη δήλωση.

Πριν την οριστική υποβολή, θα πρέπει να επικυρώνονται τα στοιχεία των καλλιεργούμενων εκτάσεων, των ποικιλιών και των αποδόσεων, με πιθανή επικαιροποίηση μέσω του Ελαιοκομικού Μητρώου, αν χρειαστεί.

Την ευθύνη για την ακρίβεια φέρει αποκλειστικά ο παραγωγός, ενώ οι ΔΑΟΚ (Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής) θα διενεργούν επιτόπιους ελέγχους για διασταύρωση των δεδομένων.

Τι θα συμβεί σε όσους ρισκάρουν

Ας υποθέσουμε ότι ένας παραγωγός κρατήσει «κρυφά» 6.000 κιλά ελαιοκάρπου για να παράγει λάδι που θα πουλήσει ανεπίσημα σε γνωστούς και φίλους. Αν εντοπιστεί, θα του επιβληθεί πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά, δηλαδή συνολικά 3.600 ευρώ. Και αυτό χωρίς να υπολογίζεται πιθανή αύξηση κατά 50% σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης, κάτι που θα τον καταστήσει στόχο διαρκούς ελέγχου από τις Αρχές.

Ποιος θα τρέχει το σχέδιο

Η διαχείριση, ο έλεγχος και η παρακολούθηση του όλου συστήματος ανατίθενται στη Διεύθυνση Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα δεδομένα θα συγκεντρώνονται μέσω της ψηφιακής εφαρμογής από τις κατά τόπους ΔΑΟΚ και θα αξιοποιούνται για την ενημέρωση της Ε.Ε. και του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας.

Η μεγάλη εικόνα

Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια προσπάθεια ουσιαστικής ρύθμισης και εξυγίανσης της αγοράς ελαιολάδου, προστατεύοντας τους συνεπείς παραγωγούς και διασφαλίζοντας τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου σε διεθνές επίπεδο.

Με λίγα λόγια: Το ρίσκο να μείνει κανείς στο… σκοτάδι, γίνεται πλέον δυσβάσταχτο.

Πηγή: kefaloniamagazine.gr