Τρεις ακαδημαϊκοί από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα μοιραστούν το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών του 2025

Με τον ρόλο της καινοτομίας στη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης

Τρεις ακαδημαϊκοί από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα μοιραστούν το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών του 2025 για το έργο τους σχετικά με τον ρόλο της καινοτομίας στη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης.

Ο Joel Mokyr του Northwestern University, ο Philippe Aghion του London School of Economics και του INSEAD στο Παρίσι, και ο Peter Howitt του Brown University τιμούνται «για την εξήγηση της οικονομικής ανάπτυξης που βασίζεται στην καινοτομία», με το μισό να απονέμεται στον Mokyr «για τον προσδιορισμό των προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της τεχνολογικής προόδου» και το άλλο μισό από κοινού στους Aghion και Howitt «για τη θεωρία της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της δημιουργικής καταστροφής».

«Είμαι ακόμα άφωνος», δήλωσε ο Aghion σε τηλεφωνική συνέντευξη Τύπου, σε μια πρώτη αντίδραση μετά την ανακοίνωση της βράβευσής του.

Ο Mokyr θα λάβει το μισό από το βραβείο των 11 εκατομμυρίων κορονών (1,2 εκατομμύρια δολάρια), ενώ ο Aghion και ο Howitt θα μοιραστούν το υπόλοιπο.

Η συλλογική έρευνα των Joel Mokyr, Philippe Aghion και Peter Howitt γεφυρώνει την ιστορία, τη θεωρία και την πολιτική, φωτίζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι ιδέες και η τεχνολογική πρόοδος διαμορφώνουν την ευημερία ανά τους αιώνες.

Η έρευνα του Joel Mokyr

Ο Joel Mokyr, διακεκριμένος ιστορικός της οικονομίας, λαμβάνει το μισό του βραβείου «για την αναγνώριση των προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της τεχνολογικής προόδου».

Οι σημαντικές μελέτες του έχουν δείξει πώς ο πολιτισμός, η γνώση και οι θεσμοί δημιουργούν γόνιμο έδαφος για την καινοτομία.

Το έργο του Mokyr συνδέει τη Βιομηχανική Επανάσταση με την ευρύτερη εξέλιξη των ιδεών, τονίζοντας ότι οι κοινωνίες ευημερούν όταν η περιέργεια και ο πειραματισμός ανταμείβονται.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας, μέσα από την έρευνά του στην οικονομική ιστορία, ο Joel Mokyr έχει αποδείξει ότι είναι απαραίτητη η συνεχής ροή χρήσιμων γνώσεων.

Αυτή η χρήσιμη γνώση έχει δύο μέρη: το πρώτο είναι αυτό που ο Mokyr αποκαλεί προτασιακή γνώση, μια συστηματική περιγραφή των κανονικοτήτων στον φυσικό κόσμο που αποδεικνύουν γιατί κάτι λειτουργεί.

Το δεύτερο είναι η κανονιστική γνώση, όπως πρακτικές οδηγίες που περιγράφουν τι είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει κάτι.

Ο Mokyr χρησιμοποίησε ιστορικές πηγές ως ένα μέσο για να αποκαλύψει τις αιτίες της βιώσιμης ανάπτυξης που γίνεται η νέα κανονικότητα.

Απέδειξε ότι, για να ακολουθούν οι καινοτομίες η μία την άλλη σε μια αυτογενή διαδικασία, δεν πρέπει μόνο να γνωρίζουμε ότι κάτι λειτουργεί, αλλά πρέπει επίσης να έχουμε επιστημονικές εξηγήσεις για το γιατί.

Αυτό το τελευταίο στοιχεία συχνά απουσίαζε πριν από την βιομηχανική επανάσταση, γεγονός που δυσχέραινε την αξιοποίηση νέων ανακαλύψεων και εφευρέσεων.

Τόνισε, επίσης, τη σημασία της ανοιχτής στάσης της κοινωνίας απέναντι σε νέες ιδέες και της αποδοχής της αλλαγής.

Οι Philippe Aghion και Peter Howitt

Από την άλλη, οι Philippe Aghion και Peter Howitt μελέτησαν τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σε ένα άρθρο του 1992, κατασκεύασαν ένα μαθηματικό μοντέλο για αυτό που ονομάζεται δημιουργική καταστροφή: όταν ένα νέο και καλύτερο προϊόν εισέρχεται στην αγορά, οι εταιρείες που πωλούν τα παλαιότερα προϊόντα χάνουν.

Η καινοτομία αντιπροσωπεύει κάτι νέο και είναι επομένως δημιουργική. Ωστόσο, είναι επίσης καταστροφική, καθώς η εταιρεία της οποίας η τεχνολογία καθίσταται ξεπερασμένη χάνει την ανταγωνιστικότητά της.

Το μοντέλο των Aghion και Howitt δείχνει ότι υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις που τραβούν σε διαφορετικές κατευθύνσεις όσον αφορά τις επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και, ως εκ τούτου, την οικονομική ανάπτυξη.

Ανάλογα με παράγοντες όπως η αγορά και η χρονική περίοδος, η ανάγκη για επιχορήγηση της Ε&Α μπορεί να ποικίλλει.

Οι βραβευθέντες του 2025 στις οικονομικές επιστήμες μας έχουν διδάξει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, επισημαίνει η Ακαδημία.

Εξάλλου, η οικονομική στασιμότητα, και όχι η ανάπτυξη, ήταν ο κανόνας για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας.

Το έργο τους δείχνει ότι πρέπει να είμαστε ενήμεροι για τις απειλές που θέτουν σε κίνδυνο τη συνεχή ανάπτυξη και να τις αντιμετωπίζουμε.

Αυτές οι απειλές μπορεί να προέρχονται από την κυριαρχία λίγων εταιρειών στην αγορά, τους περιορισμούς στην ακαδημαϊκή ελευθερία, την επέκταση της γνώσης σε περιφερειακό και όχι σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και από τα εμπόδια που θέτουν οι δυνητικά μειονεκτούσες ομάδες.

Εάν δεν ανταποκριθούμε σε αυτές τις απειλές, η μηχανή που μας έχει προσφέρει βιώσιμη ανάπτυξη, η δημιουργική καταστροφή, ενδέχεται να σταματήσει να λειτουργεί – και θα χρειαστεί να συνηθίσουμε ξανά τη στασιμότητα.

Μπορούμε να το αποφύγουμε αυτό εάν λάβουμε υπόψη τις ζωτικές ιδέες των βραβευθέντων.

Πηγή: moneyreview.gr