Βούτες: Εκκενώνονται ακατάλληλα και επικίνδυνα σπίτια – Από τι προκλήθηκαν οι ρηγματώσεις

Σε εξέλιξη οι αυτοψίες στα κτίρια των Βουτών από τον Δήμο Ηρακλείου για τις ρηγματώσεις σε δρόμους και σπίτια

Ακόμα μεγαλύτερο αποδεικνύεται μετά τους πρώτους ελέγχους το πρόβλημα με τις ρηγματώσεις στις Βούτες καθώς εντοπίστηκαν ζημιές σε 20 σπίτια ενώ 9 εξ’ αυτών έχουν κριθεί μέχρι στιγμής δυνητικά ακατάλληλα και έχουν σημανθεί με το γνωστό κίτρινο χρώμα.  Παράλληλα κρίθηκε αναγκαίο να κλείσει και η παιδική χαρά του οικισμού.

Σύμφωνα με την ΕΡΤ, ο κ. Λέκκας ενημέρωσε για τις δύο ρηγματώσεις μήκους 150 μέτρων στις Βούτες Ηρακλείου, λέγοντας ότι διερευνάται αν πρόκειται για εδαφική διάρρηξη, για κατολίσθηση, για περιστροφική ολίσθηση, για διαφορική καθίζηση ή για ρευστοποίηση των εδαφών. «Αυτό δεν το ξέρουμε ακόμα. Πιθανότατα πρόκειται για μια τεκτονική διάρρηξη, όχι από σεισμό, όμως, από άλλους λόγους» πρόσθεσε, «με κάθε επιφύλαξη».

Χαρακτήρισε τις ζημιές που έχουν προκληθεί μικρές, ελεγχόμενες και αναφέρθηκε στις ενέργειες που έχουν γίνει, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει ανησυχία.

Στην περιοχή ωστόσο έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 24ωρα αναστάτωση μεταξύ των κατοίκων, με μερίδα πολιτών να σημειώνει ότι παρά το γεγονός ότι άκουγαν κάποιους θορύβους, δεν αντιλήφθηκαν εξαρχής ότι δημιουργούνταν αυτές οι ρηγματώσεις.

Ο πρόεδρος της Μόνιμης Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου επιπρόσθετα, ανέφερε ότι στην περιοχή θα συνεχιστεί η παρακολούθηση και πως ιδιαίτερη σημασία έχει η παρατήρηση και των επόμενων μετρήσεων προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές παραμορφώσεις, μετά την καταγραφή από τα drones και τα συστήματα υψηλής ευκρίνειας.

Η δημοτική αρχή ζητά να κηρυχθεί η περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. «Θα γίνει η κήρυξη έκτακτης ανάγκης. Θα υποβληθεί το αίτημα από τον κ. δήμαρχο στην Γενική Γραμματεία και η Γενική Γραμματεία είναι θετική στο να κηρυχθεί η περιοχή» είπε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.

Πιθανή τεκτονική διάρρηξη προκάλεσε τις ρηγματώσεις

“Πιθανότατα πρόκειται για μια τεκτονική διάρρηξη, όχι από σεισμό, όμως, από άλλους λόγους” τόνισε ο Ευθύμιος Λέκκας. «Λίγο πολύ μπορούν να προδιαγραφούν, είναι οι μεγάλες μορφολογικές κλίσεις, η γεωλογική δομή, οι διαρρήξεις που υπάρχουν στο πέτρωμα, το νερό διεισδύει το υπέδαφος, όλα συμμετέχουν στην εκδήλωση του φαινομένου. Το κρίσιμο είναι να παρατηρήσουμε συνεχώς ποια είναι η εξέλιξη του φαινομένου» πρόσθεσε.

Για ένα φαινόμενο με τοπικά χαρακτηριστικά έκανε λόγο ο δήμαρχος Ηρακλείου. «Έχει ολοκληρωθεί η πρώτη επιθεώρηση από το κλιμάκειο των μηχανικών της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου, αυτή η επιθεώρηση περιέλαβε το νηπιαγωγείο που δεν διαπιστώθηκε πρόβλημα, την εκκλησία που δεν φαίνεται να έχει ζήτημα. Η παιδική χαρά κρίθηκε ότι είναι προτιμότερο να παραμείνει κλειστή» τόνισε ο κ. Καλοκαιρινός.

Νωρίς το πρωί πραγματοποιήθηκε σύσκεψη του καθηγητή Ευθύμη Λέκκα, με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με μηχανικούς της Τεχνικής Υπηρεσίας του δήμου. Από τις αναλύσεις των στοιχείων, που γίνονται από μηχανικούς του δήμου και επιστήμονες του ΟΑΣΠ, αναμένονται τα πρώτα συμπεράσματα από τα ακριβή αίτια του φαινομένου.

Τα σενάρια

Σε τέσσερα διαφορετικά σενάρια εστιάζουν οι επιστήμονες που εξετάζουν τις ρηγματώσεις σε δρόμους, σπίτια, την εκκλησία και άλλες υποδομές του χωριού Βούτες Ηρακλείου, στην Κρήτη. Στο σημείο βρίσκεται από χθες ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, η ομάδα του οποίου, με ειδικά μηχανήματα και drone «χαρτογραφεί» από τις 7, σήμερα το πρωί, την περιοχή και τις δύο ρηγματώσεις, μήκους 150 μέτρων έκαστη.

«Έχουμε να κάνουμε με δύο εδαφικές διαρρήξεις μήκους περίπου 150 μέτρων η καθεμία. Είναι σε διαφορετικά σημεία στο χωριό. Έχουν αυτές οι εδαφικές διαρρήξεις προκαλέσει αστοχίες σε κατασκευές, οικίες, δημόσιους χώρους αλλά και δίκτυα. Είναι ένα γεωλογικό καθαρά φαινόμενο, το οποίο είναι σε εξέλιξη», εξήγησε ο κ. Λέκκας.

Ποια είναι όμως τα βασικά σενάρια που εξετάζουν οι επιστήμονες; Για τι φαινόμενο πρόκειται;

1. Η Καθίζηση

Το να οφείλονται οι ρωγμές -και ανυψώσεις- σε 10 σπίτια, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, σε δρόμους και πεζοδρόμια σε εκτεταμένη καθίζηση του εδάφους, είναι και το πιθανότερο σενάριο. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, θα πρέπει να απαντηθεί ένα άλλο ερώτημα: το πού έγινε η καθίζηση, καθώς οι επιστήμονες -οι οποίοι θεωρούν πιθανότερο να κατέρρευσε το έδαφος κάτω από το χωριό σε μήκος 150 μέτρων- δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να έγινε καθίζηση στο βουνό και το φαινόμενο να επηρέασε και το υπέδαφος του χωριού.

Αυτό δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο, τόσο για τη χώρα μας, όσο και για τη συγκεκριμένη περιοχή. Στη Νέα Αλικαρνασσό, πριν από δύο μήνες, λόγω καθίζησης έκλεισε το τοπικό γυμνάσιο, ενώ πριν από δύο χρόνια, είχε κλείσει ο δρόμος που συνδέει Ηράκλειο με Μεσσαρά, καθώς προκλήθηκαν ρήγματα λόγω καθίζησης στο παρακείμενο βουνό.

Η πιο χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση στη χώρα μας είναι το χωριό Ροπωτό στα Τρίκαλα, το οποίο έχει μετακινηθεί 40 μέτρα χαμηλότερα από το σημείο που βρισκόταν, ενώ λόγω των κατολισθήσεων του 2012, κατέστη μη κατοικήσιμο.

2. Όχι καθίζηση, ανύψωση!

Υπάρχει και άλλο σενάριο σχετικά με τις ρωγμές στις Βούτες. Είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό της καθίζησης. Όπως ανέφερε ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης, η περιοχή δεν βυθίζεται, αλλά ανυψώνεται!

Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο κ. Τσελέντης εξηγεί ότι «στο Γεωδυναμικό εδώ και 3 χρόνια κάναμε μια λεπτομερή σεισμολογική/Γεωφυσικη/μελετη του Ηρακλείου. Βρήκαμε πολλά μη ενεργά ρήγματα τα οποία μελετήσαμε με ηλεκτρικές, σεισμικές, δορυφόρους και Georadar μεθόδους. Στην ευρύτερη περιοχή στις Βούτες υπάρχουν αρκετά (μη ενεργά) ρήγματα με διευθύνσεις Β-Ν τα οποία εντοπίσαμε αλλά δεν δώσαμε καμία δημοσιότητα για να μην τρομάξει ο κόσμος. Είχαμε βρει ότι η ευρύτερη περιοχή στις Βούτες ανυψώνεται πολύ λίγο ενώ η περιοχή του λιμανιού πέφτει».

3. Ρήγματα από διαρροή νερού

Ένα άλλο σενάριο που έχει «πέσει στο τραπέζι» των επιστημόνων, μοιάζει με το δίλημμα σχετικά με το… αυτό και την κότα: επειδή έχει παρατηρηθεί διαρροή νερού στις ρηγματώσεις, οι γεωλόγοι αναζητούν την απάντηση στο ερώτημα εάν η διαρροή νερού τις προκάλεσε, ή εάν οι ρηγματώσεις προκάλεσαν τη διαρροή.

Στην πρώτη περίπτωση, η οποία πάντως δεν μοιάζει ιδιαίτερα πιθανή, η διαρροή ύδατος (δεν γνωρίζουμε από τι) αποσάθρωσε το υπέδαφος και προκάλεσε υποχώρησή του, με αποτέλεσμα να γίνουν ζημιές. Εάν αποδειχθεί ωστόσο ότι η διαρροή του νερού έγινε από τις ρηγματώσεις (πχ έσπασε κάποιος αγωγός) τότε θα αποκλειστεί το σενάριο το νερό να έχει κάποια σχέση με την καθίζηση.

4. Η διαφορική καθίζηση

Το σενάριο αυτό μοιάζει πολύ στην ουσία του με το πρώτο σενάριο. Από χθες στην περιοχή βρίσκεται μηχανικός του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο οποίος θεωρεί ότι είναι πιθανό όλα τα παραπάνω να οφείλονται σε διαφορική καθίζηση. Πρόκειται για φαινόμενο κατά το οποίο το έδαφος υποχωρεί ανομοιόμορφα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνήθως πολλές και μεγάλες ρωχμές με διαφορετική συνήθως κλίση και κατεύθυνση προκαλώντας αύξηση των ροπών στα σημεία πακτώσεως του φορέα.