Το τελικό αδιέξοδο του ουκρανικού πολέμου

Του Γεωργίου Μαλούχου – Τριάμισι χρόνια από την έναρξη του ουκρανικού πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022 με την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα, αυτός είναι από καιρό ο πιο μακροχρόνιος και φονικός στη Γηραιά Ηπειρο από το 1945. Η Ουκρανία έφερε τη Ρωσία σε απροσδόκητα δεινή θέση, δεν πέτυχε όμως την εκδίωξή της, παρά την πρωτοφανή δυτική στήριξη εκατοντάδων δισ. δολαρίων και όπλων, που οδεύει στο τέλος της, χωρίς η Μόσχα να οπισθοχωρεί.

Αυτή την πραγματικότητα, αναντίρρητη ακόμα και για τον Ζελένσκι, ανέλυσε μιλώντας προ ημερών στο συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη ο ιδρυτής και πρόεδρος του ναυτιλιακού ομίλου Capital Maritime & Trading Corp και βασικός μέτοχος της Alter Ego Media Βαγγέλης Μαρινάκης, καλώντας σε τερματισμό του πολέμου με επίκεντρο «να σταματήσουν να σκοτώνονται παιδιά στην Ουκρανία».

Πρόκειται για έκκληση με διττή ουσία: πρωτίστως ανθρωπιστική, όμως, παράλληλα, εξίσου και ρεαλιστική αποτύπωση της διεθνούς οικονομικής και πολιτικής πραγματικότητας που δεν αλλάζει. Ή, αν αλλάξει, θα είναι μόνον επί τα χείρω για την Ουκρανία, καθώς οι δυνάμεις που επιστρατεύτηκαν για να οδηγήσουν τη Μόσχα σε αυτή την πύρρειο νίκη, γιατί περί αυτού πρόκειται, έχουν σήμερα εξαντληθεί και διασπαστεί οριστικά.

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης εστίασε στην αναποτελεσματικότητα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας όπως εφαρμόζονται, «χωρίς δευτερογενείς κυρώσεις για τις χώρες που αγοράζουν, επεξεργάζονται και πουλάνε ρωσικό πετρέλαιο» (η ίδια η ΕΕ έχει πληρώσει στη Μόσχα 1,1 δισ. δολάρια για φυσικούς πόρους φέτος, χρηματοδοτώντας τον πόλεμο!), αλλά και την ταυτόχρονη «ανάγκη αυτός πια να τερματιστεί». «Είναι προτιμότερος ένας συμβιβασμός» είπε.

Επιπλέον, «ο Τραμπ», όπως είπε, «φαίνεται να είναι πιο αποφασιστικός από ό,τι στην προηγούμενη θητεία του και πιο έτοιμος να αναλάβει πρωτοβουλίες που αλλάζουν τους “κανόνες του παιχνιδιού”, ειδικά με την εκτεταμένη χρήση δασμών. Από την άλλη πλευρά, φαίνεται να είναι πιο πρόθυμος να τερματίσει τις συγκρούσεις και να αποφύγει τους “αιώνιους πολέμους” και πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθούν οι τελευταίες του πρωτοβουλίες να συζητήσει με τον Πούτιν μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί η σχέση (και η διαπραγμάτευση) ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Θα οδηγήσει σε κάποια μορφή συμφωνίας που θα βοηθήσει το παγκόσμιο εμπόριο ή θα οδηγήσει και πάλι σε κάποια μορφή εμπορικού πολέμου; Ορισμένες πτυχές της αμερικανικής οικονομικής πολιτικής είναι αντιφατικές: για χρόνια, προσπάθησαν να καλλιεργήσουν καλές σχέσεις με την Ινδία. Τώρα επιβάλλουν κυρώσεις στην Ινδία, και η Ινδία αυξάνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία και την Κίνα. Ολα αυτά έχουν προσθέσει αβεβαιότητα, αλλά μπορούν επίσης να αποτελούν μέρος μιας διαπραγματευτικής τακτικής. Ισως τελικά αυτό που θέλει η τρέχουσα αμερικανική κυβέρνηση είναι πράγματι μια καλύτερη συμφωνία. Σε τελική ανάλυση, ο πρόεδρος Τραμπ είναι ένας σκληρός επιχειρηματίας με αποδεδειγμένο ιστορικό επιτευγμάτων».

Είναι όμως μόνον οι ΗΠΑ; «Ζούμε σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από αυξημένη γεωπολιτική πολυπλοκότητα. Για να χρησιμοποιήσω μια ναυτική αναλογία, πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Αντιμετωπίζουμε τρεις μεγάλες συγκρούσεις που εξακολουθούν να ενέχουν τον κίνδυνο παραπέρα αποσταθεροποίησης: τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης και το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ από τους Χούθι, καθώς και τον πόλεμο με το Ιράν. Ολα αυτά επηρεάζουν το παγκόσμιο εμπόριο, τις ροές ενέργειας και τη ναυτιλία. Αμεσα, στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Εμμεσα, στην περίπτωση του πολέμου στη Γάζα, λόγω των επιπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και λόγω του αυξημένου κινδύνου για τη ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούθι. Και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μιας νέας σύγκρουσης με το Ιράν, η οποία ενέχει τον κίνδυνο σοβαρής διαταραχής των ροών πετρελαίου».