Λειψυδρία: Ανατροπή στο κυβερνητικό σχέδιο για τα νερά

Αλλαγές στις εταιρείες που θα απορροφήσουν τους περίπου 730 φορείς με αρμοδιότητες διαχείρισης υδάτων της χώρας

Το νερό στερεύει, η υπομονή εξαντλείται, και η κυβέρνηση αλλάζει ρότα. Το αρχικό σχέδιο για μία υπερ-εταιρεία που θα συγκέντρωνε όλη τη διαχείριση του υδάτινου πλούτου της χώρας, σύμφωνα με πληροφορίες, μπαίνει στο συρτάρι.

Στη θέση του, όπως αναφέρουν στον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” αρμόδιες πηγές, έρχεται νέα πρόταση σε μια προσπάθεια να μπει τάξη σε έναν τομέα που «διψά» για μεταρρυθμίσεις: οι περίπου 730 φορείς με αρμοδιότητες υδάτων της χώρας δεν θα συγκεντρωθούν κάτω από μία ενιαία εταιρεία, αλλά θα μοιραστούν σε περισσότερες νέες οντότητες.

Η αλλαγή πλεύσης θα τεθεί επί τάπητος σε έκτακτη σύσκεψη, τη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου Κωστή Χατζηδάκη, του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και άλλων αρμόδιων στελεχών, με φόντο τα ανησυχητικά στοιχεία για τα αποθέματα της Αττικής.

Η «φιλοσοφία» της μεταρρύθμισης εστιάζει στη δημιουργία νέων νομικών οντοτήτων, δημόσιου χαρακτήρα, με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών.

Νέο μοντέλο διαχείρισης

Η «φιλοσοφία» της μεταρρύθμισης εστιάζει στη δημιουργία νέων νομικών οντοτήτων, δημόσιου χαρακτήρα, με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών. Το δίλημμα είναι πόσες τελικά θα είναι αυτές.

Μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, πρότεινε μία για κάθε Λεκάνη Απορροής Ποταμού (συνολικά υφίστανται 45 ΛΑΠ στην Ελλάδα) ή μία για κάθε γεωγραφική περιοχή, οπότε θα είναι λιγότερες.

Σε όλα τα σενάρια η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και ο ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) μένουν εκτός σχεδίου και συνεχίζουν να λειτουργούν αυτόνομα

Σε κάθε περίπτωση, το αρχικό σενάριο «μία και μοναδική υπερ-εταιρεία», υπό την «ομπρέλα» της οποίας θα ενοποιούνταν όλοι οι φορείς διαχείρισης υδάτων της χώρας, όπως επισημαίνει κυβερνητική πηγή, φαίνεται ότι απομακρύνεται.

Πάντως, σε όλα τα σενάρια η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και ο ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) μένουν εκτός σχεδίου και συνεχίζουν να λειτουργούν αυτόνομα, διατηρώντας το δικαίωμα εξαγοράς άλλων μικρότερων εταιρειών.

Οι εταιρείες που θα ιδρυθούν θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα

Τι θα αναλάβουν οι νέες εταιρείες

Οι εταιρείες που θα ιδρυθούν θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα. Όλες οι ΔΕΥΑ (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης) και οι ΤΟΕΒ (Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων) θα πρέπει να εισφέρουν τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία και τις υποχρεώσεις τους και θα συμμετέχουν στη νέα νομική οντότητα που θα συσταθεί στην περιοχή τους. Αυτή πιθανώς θα διαχειρίζεται και μεγάλα δημόσια έργα της περιοχής, δηλαδή φράγματα, δίκτυα κλπ.

Οι νέες εταιρείες θα μπορούν να αντλούν χρηματοδότηση από την ΕΤΕπ χωρίς να «φορτώνεται» το δημόσιο χρέος

Deloitte VS Morgan Stanley

Η συγκέντρωση των περιουσιακών στοιχείων θα δημιουργεί μια “Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση” (ΡΠΒ), εξασφαλίζοντας σταθερή ροή εσόδων και πιστοληπτική ικανότητα. Έτσι, οι νέες εταιρείες θα μπορούν να αντλούν χρηματοδότηση από την ΕΤΕπ χωρίς να «φορτώνεται» το δημόσιο χρέος. Το συγκεκριμένο σχέδιο στηρίζεται στη μελέτη της Deloitte.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, στη σύσκεψη της Δευτέρας αναμένεται να παρουσιαστεί και άλλη μελέτη, της Morgan Stanley, οπότε ο σχεδιασμός δεν αποκλείεται να προσαρμοστεί αναλόγως.

Συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης που χρειάζεται η χώρα απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ

Δισεκατομμύρια στο τραπέζι

Συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης που χρειάζεται η χώρα απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του 2022, ποσό που αναμένεται να επικαιροποιηθεί εντός του έτους.

Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα 500 – 700 εκατ. ευρώ (ανάλογα με τα έργα που τελικά θα προκριθούν) τα οποία απαιτούνται για να «ξεδιψάσει» η Αττική.

Πέρα από το λεκανοπέδιο, στις άνυδρες «ξηρές» ζώνες περιλαμβάνονται και εκείνες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων νήσων, η Κρήτη, η Θεσσαλία και η Πελοπόννησος.

Η εικόνα για τα αποθέματα νερού που προορίζονται για την Αττική γίνεται πιο δραματική

Στον «πάτο» τα αποθέματα νερού στον Μόρνο

Ωστόσο, πέρα από τον γενικότερο σχεδιασμό, επείγει η άμεση αντιμετώπιση του ζητήματος της λειψυδρίας. Η εικόνα για τα αποθέματα νερού που προορίζονται για την Αττική γίνεται πιο δραματική όταν αποτυπώνεται με τη… σκληρή γλώσσα των αριθμών:

– Την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2025 οι τέσσερις ταμιευτήρες (Εύηνος, Μαραθώνας, Μόρνος, Υλίκη) είχαν συνολικά στα 401 εκατ. κυβικά μέτρα (κ.μ.). Από αυτά, 173,9 εκατ. κυβικά μέτρα είχε ο Μόρνος.

– Πέρυσι την ίδια ημέρα τα αποθέματα ήταν 634 εκατ. κ.μ. (305 εκατ. κ.μ. στον Μόρνο)

– Στις 3 Οκτωβρίου 2023 ήταν 930 εκατ. κ.μ. και 515 εκατ. κ.μ. στον Μόρνο

– Στις 3 Οκτωβρίου 2022 έφταναν το 1,1 δισ. κ.μ. και 612 εκατ. κ.μ. στον Μόρνο

Η πτώση είναι καταιγιστική. Αν και η κατάσταση απέχει ακόμη από την τραγική εικόνα του 1993, όταν τα αποθέματα νερού για την Αττική είχαν φτάσει στον πάτο (συνολικά 120 εκατ. κ.μ. με τον Μόρνο μόλις στα 93,5 εκατ. κ.μ.).

Σύμφωνα, με τα όσα ανέφερε προ ημερών ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του Α’ Εξαμήνου 2025 «έχουμε σχέδιο, δουλεύουμε στενά με την ελληνική κυβέρνηση κι έχουμε κάνει τα πρώτα βήματα», επισημαίνοντας ότι εάν συνεχιστούν οι ίδιες συνθήκες ανομβρίας, τότε η Αττική θα έχει νερό για ακόμα δύο χρόνια.

Βραχυπρόθεσμες «ασπιρίνες» και μόνιμες λύσεις
Η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη θέσει σε λειτουργία τη γεώτρηση της Μαυροσουβάλας (32 εκατ. κ.μ. ετησίως), ενώ έχει περιοριστεί (έπειτα από σχετική απόφαση του ΥΠΕΝ) κατά 70% και η οικολογική παροχή του Εύηνου, προσθέτοντας άλλα 21,76 εκατ. κ.μ. νερού.

Επίσης, σχεδιάζει νέες υδροληψίες από περιοχές της Βοιωτίας, ενώ υπάρχουν συζητήσεις και για γεωτρήσεις στον μέσο ρου του Βοιωτικού Κηφισού (αν και υπάρχουν αντιδράσεις από τους αγρότες της περιοχής) που συνολικά θα μπορούσαν να προσθέσουν περί τα 100 εκατ. κ.μ.

Στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο βρίσκονται αφαλατώσεις, μεταφορά νερού με πλοία από τον Αχελώο και επενδύσεις 250 εκατ. ευρώ για μείωση διαρροών.

Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι σχετικές δαπάνες ήταν 7 εκατ. ευρώ, ενώ οι απώλειες υδάτων στο δίκτυο φτάνουν το 15%.

Όλα αυτά στοχεύουν στην αναπλήρωση υδάτων που χάνονται έως ότου δρομολογηθεί η μόνιμη λύση που περιλαμβάνει την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου από τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη και μακροπρόθεσμα από τη λίμνη Κρεμαστών, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 550 εκατ. ευρώ.

Επίσης, στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται και έργα για την αξιοποίηση ανακυκλωμένου νερού από την Ψυτάλλεια (φάση 3) για άρδευση ή βιομηχανική χρήση.

Πηγή: ot.gr