Τεράστιο είναι το οικονομικό βάρος της στέγασης για μεγάλο μερίδιο των Ελλήνων

Τα στοιχεία της Eurostat αποτυπώνουν πόσο δυσανάλογα επηρεάζονται οι Έλληνες

Τεράστιο είναι το οικονομικό βάρος της στέγασης για μεγάλο μερίδιο των Ελλήνων, απόρροια της εκτίναξης των ενοικίων και του κόστους αγοράς κατοικιών τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με τη βραδεία αύξηση των μισθών.

Κι ενώ η ακρίβεια σαρώνει ολόκληρη την Ευρώπη, τα στοιχεία της Eurostat αποτυπώνουν πόσο δυσανάλογα επηρεάζονται οι Έλληνες στο θέμα της στέγης είτε ενοικιάζουν είτε μένουν σε δικό τους σπίτι.

Αρνητική πρωτιά κατακτά η Ελλάδα για άλλη μία φορά στην προσιτότητα της κατοικίας.

Συνολικά, οι Ελληνες έδωσαν πέρυσι το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός τους στις ανάγκες της στέγασης, με διαφορά το υψηλότερο μερίδιο στην Ευρωπαϊκή Ενωση και πολύ μακριά από τον μέσο όρο του 19,2% στο μπλοκ.

Κι ενώ το ποσοστό εξακολουθεί να απέχει πολύ από την κορύφωση της κρίσης (42,5% το 2014) ακολουθεί αυξητική τροχιά την τελευταία διετία, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το κόστος της στέγης αυξήθηκε τελευταία πολύ ταχύτερα από τους μισθούς. Στη δεύτερη θέση της Ε.Ε. βρίσκονται οι Δανοί, οι οποίοι δίνουν το 26,3% του διαθέσιμου εισοδήματός τους στη στέγη.

Μάλιστα, σχεδόν 3 στους 10 Ελληνες (29%) που ζουν σε πόλεις έδωσαν το 2024 πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους στη στέγη. Πρόκειται επίσης για το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου ο μέσος όρος διαμορφώνεται κάτω από 10%.

Μετά την Ελλάδα ακολουθεί η Δανία με αρκετά μεγάλη απόσταση, όπου το 22,7% των κατοίκων πόλεων δίνει τόσο μεγάλο μερίδιο του μισθού του στο σπίτι.

Ενδεικτικό του προβλήματος είναι και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, στις οποίες η Ελλάδα επίσης ξεχωρίζει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 43% των Ελλήνων, με μεγάλη διαφορά το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε., είχε πέρυσι οικονομικές εκκρεμότητες σε στεγαστικό δάνειο, ενοίκιο ή λογαριασμούς.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Ευρώπη, το ποσοστό αυτό μειώθηκε από 12% το 2010 σε 9% το 2024, πηγαίνοντας κόντρα στην εκρηκτική άνοδο των τιμών κατοικιών το ίδιο διάστημα. Στην Ελλάδα, ενώ οι τιμές κατοικίας έχουν οριακά ανακτήσει το επίπεδο του 2010 και μολονότι η χώρα εμφάνισε τον χαμηλότερο πληθωρισμό στο μπλοκ, οι Ελληνες με εκκρεμείς οφειλές αυξήθηκαν από 30,9% στο 42,8%.

Ως αποτέλεσμα των τραυμάτων της κρίσης, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. που εμφανίζει πτώση ενοικίων σε σύγκριση με το 2010, της τάξης του 16%, έναντι +25% στην Ε.Ε. Για τις τιμές αγοράς κατοικίας τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα, όμως σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος έχουν ανακτήσει το επίπεδο του 2010. Βέβαια, σε σύγκριση με την Ευρώπη η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται «φθηνή» αγορά, με τις αυξήσεις να λαμβάνουν χώρα κατά κύριο λόγο τα τελευταία χρόνια. Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, η Ελλάδα εμφάνισε τον χαμηλότερο ρυθμό στο μπλοκ μεταξύ 2010 και 2024, με 20% έναντι 39% κατά μέσον όρο.

Η ποιότητα της στέγης

Σε τι είδους σπίτια καταλήγει λοιπόν αυτό το μεγάλο ποσοστό του μισθού μας; Σύμφωνα με τη Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης φτάνει στο 69,7%, αρκετά εξασθενημένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, με το μερίδιο των Ελλήνων που είναι στο ενοίκιο να ανεβαίνει πάνω από 30%. Ενα 59% μένει σε διαμερίσματα και το υπόλοιπο 40% σε σπίτια.

Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι οι Έλληνες μένουν σε αναλογικά μικρά σπίτια, καθώς το μέσο ελληνικό νοικοκυριό μετρά 2,4 άτομα και σε κάθε ένα αντιστοιχεί 1,3 δωμάτια, ένα από τα χαμηλότερα νούμερα στην Ε.Ε. Συγκριτικά, στην Ευρώπη, το μέσο νοικοκυριό έχει 2,3 άτομα και σε κάθε ένα αντιστοιχεί 1,7 δωμάτια. Επίσης, το 27% των Ελλήνων ζει σε πυκνοκατοικημένα σπίτια έναντι 16,9% στην Ε.Ε. και αντίστροφα μόλις 13% των Ελλήνων ζει σε αραιοκατοικημένα σπίτια έναντι 33% στην Ε.Ε.

Στους δείκτες ποιότητας της στέγης συγκαταλέγεται και η δυνατότητα επαρκούς θέρμανσης του σπιτιού. Στην Ελλάδα σχεδόν ένας στους πέντε (19%) δηλώνει ότι δεν μπορεί να κρατήσει το σπίτι του ζεστό έναντι 9,2% στην Ε.Ε.