Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης προωθούν την αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε

Κάποιοι διαβλέπουν μία ανάγκη να ξεκαθαρίσει ο δημόσιος διάλογος

Πέρα από τον παραδοσιακό τους ρόλο ως θεματοφύλακες της σταθερότητας των τιμών κινούνται πλέον οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης, σπρώχνοντας τα όρια της αρμοδιότητάς τους. Τελευταία, ορισμένοι αξιωματούχοι μιλούν πιο ανοιχτά για τον αμυντικό τομέα και προωθούν την αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε., κρίσιμα ζητήματα, τα οποία άλλοτε θεωρούνταν εκτός συζήτησης.

Κάποιοι διαβλέπουν μία ανάγκη να ξεκαθαρίσει ο δημόσιος διάλογος, καθώς οι λαϊκιστές θολώνουν τα νερά στην οικονομία. Αλλοι αισθάνονται πιο ελεύθεροι να εξερευνήσουν ευρύτερα θέματα, δεδομένου ότι η πρώτη προτεραιότητα, ο πληθωρισμός , έχει επιστρέψει πια κοντά στο 2%. Παράλληλα, όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι πολιτικοί δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό εναντίον της Κίνας και των ΗΠΑ, πολλοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οφείλουν να συνεισφέρουν στη συζήτηση, αναφέρει το moneyriview.gr.

Πρέπει όμως να κινηθούν προσεκτικά, τονίζει το Bloomberg. Παρότι ορισμένες κεντρικές τράπεζες έχουν το περιθώριο να εκφράζουν άποψη για άλλα θέματα, όπως η δημοσιονομική πολιτική, σε περίπτωση μεγάλης υπέρβασης μπορεί να «απαντήσουν» και οι κυβερνήσεις από την πλευρά τους, διακυβεύοντας την ανεξαρτησία τους.

«Είναι πολύ δύσκολο για τους κεντρικούς τραπεζίτες να μένουν σιωπηλοί σε τόσο κρίσιμα θέματα. Αλλά είναι επίσης πολύ δύσκολη ισορροπία, καθώς δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την απώλεια της ανεξαρτησίας τους», είπε στο Bloomberg η επικεφαλής οικονομολόγος της PGIM, Katharine Neiss.

Ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας, Joachim Nagel, είναι από τους ένθερμους υποστηρικτές της στροφής αυτής, την οποία έχει χαρακτηρίσει ως «σύγχρονη κεντρική τραπεζική». Στη Γερμανία έχει προτείνει μέτρα διαμόρφωσης των κανόνων δανεισμού και έχει μιλήσει ανοιχτά εναντίον του ακροδεξιού AfD. Για την Ε.Ε. έχει προωθήσει την ιδέα κοινού δανεισμού για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών αναγκών και έχει συμφωνήσει με την επικεφαλής της ΕΚΤ, Christine Lagarde, για την πλειοψηφική ψηφοφορία, προκειμένου να σταματήσουν τα βέτο σε βασικές πρωτοβουλίες της Ε.Ε.

«Όταν ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, νομίζω ότι και η κεντρική τραπεζική πρέπει να αλλάξει σε ένα βαθμό. Δεν μπορούμε να μείνουμε ακίνητοι», είπε ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας, Francois Villeroy de Galhau. «Δίνουμε μία γενική κατεύθυνση, δεν παραδίδουμε μαθήματα. Αν δεν μιλήσουμε για ευρύτερα ζητήματα, όπως οι διαρθρωτικές πολιτικές, οι οποίες είναι τώρα πολύ συνδεδεμένες και με τον πληθωρισμό, πιστεύω ότι θα χάσουμε το καθήκον μας», συμπλήρωσε ο ίδιος πρόσφατα.

Άλλωστε, η ΕΚΤ έχει «τεντώσει» και παλαιότερα τα όρια της αρμοδιότητά της. Χαρακτηριστικές παρεμβάσεις ήταν η βοήθεια στην επιβολή των μέτρων λιτότητας και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην κρίση χρέους καθώς και η επιμονή της Lagarde για ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στις λειτουργίες. Τελευταία, γίνονται συχνές αναφορές στον κοινό δανεισμό, τον οποίο ο Villeroy βλέπει ως δίοδο ενίσχυσης των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών και του παγκόσμιου ρόλου του ευρώ. Αντίστοιχες απόψεις έχει εκφράσει και η Lagarde.

Ορισμένοι στις Βρυξέλλες συνδέουν την ανοιχτή στάση του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη με τις αλλαγές που θα γίνουν στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, όπου τέσσερα από τα έξι μέλη θα αντικατασταθούν μέχρι το τέλος του 2027, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Lagarde.

O Nagel δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να διεκδικήσει την κορυφαία θέση στην ΕΚΤ και τα σχόλιά του μπορεί να τον καταστήσουν δημοφιλή σε ορισμένα σημεία της ηπείρου. Πρόκειται όμως για ένα θέμα για το οποίο ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz, ο οποίος θα πρέπει να υποστηρίξει οποιαδήποτε μελλοντική υποψηφιότητα του Nagel, είναι πολύ λιγότερο ενθουσιώδης.

Υπάρχουν, όμως, κι άλλες παγίδες. Με φόντο την πίεση που ασκεί ο Donald Trump στη Fed για μείωση των επιτοκίων δανεισμού, τους τελευταίους μήνες πολιτικοί στη Γαλλία και την Ιταλία προέτρεψαν την ΕΚΤ όχι μόνο να μειώσει τα επιτόκια, αλλά και να συνεχίσει την ποσοτική χαλάρωση.

«Αν οι κεντρικοί τραπεζίτες εμπλέκονται όλο και περισσότερο σε πολιτικές συζητήσεις, τότε ίσως πρέπει να αποδεχθούν και οι ίδιοι ότι οι πολιτικοί θα παρεμβαίνουν στη νομισματική πολιτική», δήλωσε στο Bloomberg ο Emanuel Moench, καθηγητής χρηματοοικονομικών και νομισματικής οικονομίας και συνδιευθυντής του Centre for Central Banking στη Φρανκφούρτη. Ο Moench, ο οποίος έχει δουλέψει στη Fed και στην Bundesbank συμπλήρωσε: «Αυτό είναι επικίνδυνο σε μια εποχή που η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών απειλείται όλο και περισσότερο».