Φωτοβολταϊκά: Στασιμότητα αλλά με προοπτικές στην αγορά το 2025 – Τα μεγάλα πάρκα σπρώχνουν την ανάπτυξη

Οι προκλήσεις στην αγορά ηλιακής ενέργειας

Στην πρώτη δεκάδα των χωρών που αγγίζουν το ένα κιλοβάτ (kW) ηλιακής ενέργειας ανά κάτοικο συγκαταλέγεται η Ελλάδα.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της SolarPower Europe “EU Solar Market Outlook 2025-2030”, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ολλανδία με 1,58 kW/κάτοικο, η Γερμανία (1,4 kW), η Εσθονία (1,33) ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει την 4η θέση με 1,22 kW. Τη λίστα συμπληρώνουν η Αυστρία, η Ισπανία, η Δανία, η Ουγγαρία, το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο. Μάλιστα, όπως εκτιμά ο σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) κ. Στέλιος Ψωμάς, ο οποίος είναι κύριος συντάκτης του κεφαλαίου της έκθεσης για την Ελλάδα, η χώρα μας θα ξεπεράσει τα 2 kW ανά κάτοικο έως το 2030.

Στασιμότητα αλλά με προοπτικές

Το 2025, πάντως, η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα παρέμεινε στάσιμη σε σχέση με το 2024, κινούμενη γύρω στα 2,5 GW εγκατεστημένης ισχύος, σε αντίθεση με προηγούμενες χρονιές που καταγραφόταν αυξητική τάση. Ανάλογα όμως με την πορεία των συνδέσεων ορισμένων μεγάλων έργων παραγωγής ενέργειας, προγραμματισμένων για τις αρχές του 2026, η τελική ετήσια εγκατεστημένη ισχύς μπορεί να προσεγγίσει και τα 3 GW.

Παρά τη στασιμότητα, η Ελλάδα παραμένει σε κοινό μοτίβο με χώρες όπως η Ιταλία, η Πολωνία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία οι οποίες επίσης παρουσίασαν μειωμένες εγκαταστάσεις σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ειδικά για την Ελλάδα και την Πορτογαλία σημειώνεται ότι διαθέτουν μεγάλο χαρτοφυλάκιο έργων, αν και πολλά παραμένουν σε αναμονή ενός ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος.

Πρόοδος στα μεγάλα έργα

Πάντως, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ άνω των 12 GW, η χώρα αναμένεται να υπερβεί τον στόχο των 13,5 GW του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος για το 2030, ήδη από το 2026, όπως αναφέρει ο κ. Ψωμάς. Η πρόοδος είναι ιδιαίτερα εμφανής στα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, όπου η ανάπτυξη συνεχίζεται δυναμικά.

Αντίθετα, στα εμπορικά και βιομηχανικά συστήματα, οι προσαρμογές και η σταδιακή κατάργηση του συστήματος feed-in premium (δηλαδή της ευέλικτης «ταρίφας») οδήγησαν σε περιορισμό της ανάπτυξης για τα μεσαίου μεγέθους συστήματα. Καθυστερήσεις και διοικητικές προκλήσεις αντιμετώπισε και ο οικιακός τομέας, λόγω των αλλαγών που υπέστη εντός του 2025 αφού το προηγούμενο σύστημα καθαρής μέτρησης (net-metering) καταργήθηκε και ξεκίνησε η εφαρμογή του νέου συστήματος καθαρής χρέωσης (net-billing). Το 2025, τα νοικοκυριά και τα συστήματα αυτοκατανάλωσης στηρίχθηκαν, σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, σε… υπολείμματα προηγούμενων προγραμμάτων στήριξης.

Συνολικά, τα συστήματα αυτοκατανάλωσης ξεπέρασαν σε ισχύ το 1 GW ενώ τα έργα των Ενεργειακών Κοινοτήτων, αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 20% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος. Ωστόσο, όπως επισημαίνει με έμφαση ο εκπρόσωπος του ΣΕΦ, τα περισσότερα δεν χρησιμοποιούνται για αυτοκατανάλωση.

Προκλήσεις της αγοράς ηλιακής ενέργειας

Στην ετήσια ευρωπαϊκή έκθεση γίνεται αναφορά και στην μεγάλη πρόσκληση των περικοπών πράσινης ηλεκτροπαραγωγής που έχουν επηρεάσει πολλούς επενδυτές. Η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος δεν συμβαδίζει με την ανάπτυξη των επενδύσεων σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς, με συνέπεια την υπερπαραγωγή ηλιακής ενέργειας. Και με δεδομένο ότι τα έργα αποθήκευσης ενέργειας δεν είχαν εγκατασταθεί εντός του 2025, περίπου 8% της δυνητικής παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας περιορίστηκε προκειμένου να διατηρηθεί η ευστάθεια του συστήματος, ποσοστό που ξεπερνά το 11% στα φωτοβολταϊκά.

Επίσης, στην έκθεση της SolarPower Europe επισημαίνεται ότι οι μηδενικές ή αρνητικές τιμές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της επόμενης μέρας στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2025 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παρ’ όλα αυτά, «ο αριθμός ωρών που επηρεάζουν τα έσοδα των ηλιακών σταθμών παραμένει χαμηλότερος σε σύγκριση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες», υπογραμμίζει ο κ. Ψωμάς.

Προοπτικές και αποθήκευση

Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική αγορά παρουσιάζει υψηλές προοπτικές, καθώς πολλά έργα εξασφαλίζουν συνδέσεις στο δίκτυο ενώ επιπλέον ισχύς προορίζεται για αυτοκατανάλωση. Αυτό θεωρητικά μεταφράζεται σε συνολική ισχύ 27 GW έως το 2030. Αν και το πλήρες δυναμικό ενδέχεται να μην υλοποιηθεί, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταϊκών προβλέπεται σχεδόν να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, δηλαδή από περίπου 12 GW σήμερα στα 20 με 21,5 GW το 2030, ανάλογα με το σενάριο.

Στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα έχει τεθεί ως στόχος η εγκατάσταση 4,33 GW αποθήκευσης με μπαταρίες και 1,93 GW για αντλησιοταμίευση έως το 2030. Σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, συνολικά, περίπου 6,4 GW μπαταριών θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα έως το 2030, ξεπερνώντας τους στόχους, αλλά παραμένοντας κάτω από τα εκτιμώμενα 8 GW που απαιτούνται για τη διαχείριση των περικοπών ανανεώσιμης ενέργειας.

Η Ελλάδα στην Ευρώπη

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, περίπου το 80% όλων των νέων προσθηκών φωτοβολταϊκών μεταξύ 2026 και 2030 αναμένεται να προέλθει από μόλις 10 κράτη-μέλη, με τα τρία κορυφαία να συνεισφέρουν από μόνα τους σχεδόν το ήμισυ της συνολικής ανάπτυξης στην ΕΕ. Παρότι αναδυόμενες αγορές όπως η Ρουμανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα ενισχύουν τον ρόλο τους, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, το μεγαλύτερο μέρος της νέας δυναμικότητας εξακολουθεί να προέρχεται από μια σχετικά μικρή ομάδα χωρών, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της διεύρυνσης της συμμετοχής ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι σε επίπεδο ΕΕ.

Πηγή: ot.gr