Κρητικό νερό και ιδιωτικοποίηση: Συγκοινωνούντα δοχεία;

Ειδικοί, επιστήμονες εκπρόσωποι των εργαζομένων στις ΔΕΥΑ, αλλά και κάτοικοι προειδοποιούν ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας δεν επαρκούν

«Δεν υπάρχει καμία πρόθεση, από πλευράς κυβέρνησης, για ιδιωτικοποίηση του νερού. Οι πρωτοβουλίες που λαμβάνει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας θα φέρουν μειώσεις στα τιμολόγια του νερού». Αυτό τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας χθες (12/9) σε Μέσα ενημέρωσης.

Το νερό δεν ιδιωτικοποιείται. Άλλωστε και οι τρεις προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν σε αυτή την κατεύθυνση «έπεσαν» στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η διαχείρισή ωστόσο του νερού ιδιωτικοποιείται;

Όπως είπε ο υπουργός, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ συμπεριλαμβάνονται, με πρωτοβουλία της παρούσας κυβέρνησης, στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Και σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο ο σχεδιασμός της κυβέρνησης στοχεύει αφενός στην ενίσχυση των ΔΕΥΑ με 250 εκατ. ευρώ, προκειμένου να γίνουν λειτουργικά ικανότερες και οικονομικά περισσότερο βιώσιμες, διευθετώντας τις υποχρεώσεις τους προς τρίτους, συνδυαστικά ευνοϊκό διακανονισμό 75% των χρεών προς ΔΕΗ.

Πώς δημιουργήθηκαν οι δυσβάσταχτες οφειλές των ΔΕΥΑ Κρήτης στη ΔΕΗ; Ποια ακριβώς είναι η τιμολογιακή πολιτική της τελευταίας προς τις κρητικές Επιχειρήσεις (οικιακό ή εργοταξιακό);

Στην ανατολική Κρήτη δρομολογούνται 4 έργα ύδρευσης κι ένα τηλεμετρίας συνολικού προϋπολογισμού ύψους περίπου 20 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν θέματα επάρκειας νερού άρδευσης και απώλειες στα δίκτυα, υπό την ΕΥΔΑΠ Νήσων, η οποία θα έχει και την αρμοδιότητα προώθησης των έργων αντιμετώπισης της λειψυδρίας.

Ωστόσο, οι επαΐοντες αλλά και κάτοικοι της Κρήτης προειδοποιούν ότι τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί και εξειδικευτεί για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού δεν επαρκούν. Το νερό στερεύει στο νησί, η ζέστη συνεχίζεται και τα SOS διαδέχονται το ένα μετά το άλλο.

Σύμφωνα με δηλώσεις του καθηγητή Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών, κ. Ευθύμη Λέκκα: Αν δεν βρέξει φέτος στο νησί «δε θα έχει νερό του χρόνου, με τεράστιες επιπτώσεις στον τουριστικό, κοινωνικό και αγροτικό τομέα». Οι επιπτώσεις της λειψυδρίας είναι ήδη ορατές για τους επαγγελματίες της περιοχής, με τους Αγροτικούς Συλλόγους του Αποκόρωνα Χανίων να αναφέρουν ότι «δεν καλύπτονται οι ανάγκες των κατοίκων σε νερό ύδρευσης και άρδευσης- όταν- οι πισίνες των μεγάλων ξενοδοχείων είναι γεμάτες».

Απαντώντας στο ερώτημα αν θα υπάρξουν διοικητικά μέτρα για περιορισμό κατανάλωσης του νερού, ο κ. Σκυλακάκης τόνισε: «Σε αυτή τη φάση αυτό που ζητάμε είναι κατανάλωση με μέτρο… Σε ένα χρόνο από σήμερα, αφού δούμε τί είδους χειμώνα θα έχουμε, θα εξετάσουμε αν πρέπει να υπάρχουν και διοικητικά μέτρα για να περιοριστεί η κατανάλωση».

Στο ίδιο έργο θεατές

Πάντως, στην Κρήτη δεν φαίνεται να συμμερίζονται την αισιοδοξία του υπουργού Περιβάλλοντος. Οι κρητικοί Times επικοινώνησαν με τον Πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων της ΔΕΥΑ Ηρακλείου, Μανόλη Σκεπασιανό, όταν ο ίδιος ταξίδευε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης εκπροσωπώντας τους εργαζομένους στο Ηράκλειο, προκειμένου να συμμετάσχει – στο περιθώριο της Εκθεσης – στη συνάντηση της ΠΟΕ ΔΕΥΑ (Ομοσπονδία των Εργαζομένων) με τον υπουργό για το θέμα το ιδιωτικοποιήσεων των ΔΕΥΑ, όπως μας είπε.

Βοηθά αυτή η πρακτική στην επίλυση του προβλήματος στην Κρήτη, ρωτήσαμε τον κ. Σκεπασιανό. Όχι, απάντησε στο cretatimes.gr.

«Το νερό ελαχιστοποιείται στο νησί, είναι γεγονός αναμφισβήτητο. Είχαμε δύο δύσκολες χρονιές και δεν ξέρουμε πως κυλήσει ο χειμώνας. Η λύση των αφαλατώσεων δεν μας βρίσκει σύμφωνους, αφενός γιατί είναι ένα πολύ κοστοβόρο έργο με πολλά κυβικά μπετού, τα οποία επιπλέον επιβαρύνουν τη φυσική ισορροπίας του τόπου μας, ενώ χρειάζονται και πάρα πολλά κυβικά νερό για να πραγματοποιηθεί και να παραδοθεί στην τελική του μορφή», αναφέρει ο κ. Σκεπασιανός.

Ερωτηθείς αν υπάρχει εναλλακτική πρόταση, ο πρόεδρος των εργαζομένων αναφέρθηκε στο νερό του Αλμυρού. Όπως είπε, «τα γλυκά νερά του Αλμυρού μπορούν να αξιοποιηθούν με ελάχιστο κόστος και σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η διοίκηση της ΔΕΥΑ Ηρακλείου».

Φωτ. Unsplash

«Οι ΔΕΥΑ δεν χρειάζονται τα φωτεινά μυαλά της ΕΥΔΑΠ. Αν τις θέλουν να αναλάβουν και το δίκτυο, όχι μόνο το νερό και την τιμολόγησή του», σημείωσε ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης προσθέτοντας πως, «το μπέρδεμα παρεμβάσεων γίνεται για να προικίσουμε την ΕΥΔΑΠ. Αν θέλαμε να μιλήσουμε για τη λειψυδρία θα μιλούσαμε για το αγροτικό νερό, στο οποίο γίνεται υπερκατανάλωση, που δεν υπάρχουν υποδομές, που χάνεται νερό από την έλλειψη δικτύων». Ο ίδιος συμπλήρωσε πως είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Από τη συνέντευξη του υπουργού απουσιάζει τελείως, το όραμα της συνολικής διαχείρισης των νερών και όπως όλα δείχνουν ο χειμώνας θα είναι θερμός».

Ενεργειακό κόστος, απώλειες και δίκτυα

Σχολιάζοντας το ενεργειακό κόστος, ο πρόεδρος των εργαζομένων σημείωσε ότι εμείς είμαστε μια τεράστια βιομηχανία. Μόνο για να λειτουργήσει η αποχέτευση να λειτουργήσουν τα μηχανήματα και η γεννήτρια για να μπορέσουμε να επαναφέρουμε τα λύματα σε ένα ορθο περιβαλλοντικό υλικό χρειαζόμαστε εργοστασιακό τιμολόγιο και όχι οικιακό βάσει του οποίου χρεωνόμαστε σήμερα.

Συντήρηση δικτύου

Για τη συντήρηση του δικτύου επισημαίνει και ο κ. Σκεπαδιανός ότι σε μεγάλο ποσοστό τα δίκτυα του Ηρακλείου αντικαθίστανται και σε συνδυασμό με τα νέα υδρόμετρα, η ΔΕΥΑ αναβαθμίζει τις υποδομές της σημαντικά.

Γενικά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Νάσου Στασινάκη τα υφιστάμενα δίκτυα άρδευσης συχνά παρουσιάζουν απώλειες μεγαλύτερες του 30% λόγω της παλαιότητας των αγωγών (Το ΒΗΜΑ, 7/7/202).

Συγκοινωνούντα δοχεία;

«Το θέμα το μεγάλο ποιο είναι, στην ιδιωτικοποίηση που λέμε εμείς. Η κυβέρνηση προσπαθεί να βάλει διαχειριστές από την πίσω πόρτα. Δηλαδή, μέσω της διοίκησης, δηλαδή τη διαχείριση των εγκαταστάσεων και των δικτύων που ανήκουν στο δήμο Ηρακλείου και κατ ‘ επέκταση στους δημότες, η κυβέρνηση έχει από τις 17 Αυγούστου αναθέσει σε εταιρεία να βρεί το νομικό πλαίσιο, ώστε η διαχείριση να μπορεί έχει εταιρική μορφή. Αυτό σημαίνει πως θα μπορούσε σε δεύτερο χρόνο να αλλάξει η μετοχική σύνθεση και έμμεσα να ιδιωτικοποιηθεί όχι το νερό, αλλά η διαχείρισή του. Και αν περάσει και η άρδευση από τους δήμους στη ΔΕΥΑ Νήσων τότε ο ιδιώτης θα ελέγχει και την παραγωγή του πρωτογενή τομέα…», επισημαίνει ο κ. Σκεπασιανός.

Ο δρ. Ολοκληρωμένης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης του Πανεπιστημίου Κρήτης και Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας, Βασίλης Λύκος, σημειώνει ότι «με το νερό, επιχειρείται κάτι πιο πονηρό. Αφού έχουν αποψιλώσει όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, δεν υπάρχουν υπάλληλοι και έτσι δεν μπορούν να λειτουργήσουν, έρχονται και λένε: ‘’Δεν μπορείς να μου παρέχεις ασφάλεια». Παρόλα αυτά, όπως υπογραμμίζει ο κύριος Λύκος, «έρχονται σήμερα και ισχυριζόμενοι ότι δεν μας παίρνουν το νερό, καθώς αυτό παραμένει δημόσιο, παίρνουν την διαχείριση. Προφανώς, πρόκειται για τρικ. Προς ώρας, αυτό που κάνουν είναι να κλείνουν επιμέρους συμφωνίες κι έτσι, ειδικά οι αγρότες, αλλά και οι πολίτες γενικά, σ’ ό,τι αφορά το πόσιμο νερό, θα πουν το νερό νεράκι».

Πώς θα μπορούσε να δοθεί λύση στο πρόβλημα;

Για τον κύριο Λύκο, εκτός των άλλων λύσεων, όπως η εστίαση στην υδρολογική λεκάνη και ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα, χρειαζόμαστε ισχυρές περιφέρειες και δήμους. «Πρέπει οπωσδήποτε να χρηματοδοτηθούν. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για το νερό στην εποχή της πράσινης μετάβασης, όταν βρισκόμαστε σε έναν κόσμο ‘’Mad Max’’». (News247.gr | 17/8)

Πώς αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η σταδιακή μετάβασή μας σε μία συνθήκη όπου κάθε δήμος θα γίνει μία ΑΕ, με έναν δήμαρχο και πέντε αντιδημάρχους που θα παίρνουν απλά κάποιους μισθούς, διερωτάται.

«Γιατί άραγε καταργήθηκαν όλες οι δημοτικές επιχειρήσεις; Γιατί ουσιαστικά, κυρίως στόχος είναι η ύδρευση και η αποχέτευση, αφού πρώτα τις έχουν καταστήσει προβληματικές στα οικονομικά τους. Συνεπαγωγικά, αυτό (θα) έχει ως αποτέλεσμα να αποψιλώνεται το προσωπικό -προσωπικό με τεχνογνωσία. Έτσι χάνεις τεχνογνωσία και εκχωρείς και το λογισμικό διαχείρισης. Άρα ο ιδιώτης είναι απαραίτητος».

Το οργανόγραμμα της ΔΕΥΑΗ αναφέρει 165 εργαζόμενους, ωστόσο σήμερα εργάζονται 81 άνθρωποι, με μέσο όρο ηλικίας 58 έτη. «Όταν αποψιλώνεται το προσωπικό της Επιχείρησης τότε ανοίγει δειλά – δειλά ο δρόμος της ιδιωτικοποίησης, αρχικά μέσω της υπεργολαβίας. Εμείς λέμε προσωπικό, προσλήψεις και εντοπιότητα. Μόνιμο προσωπικό, με νέους ανθρώπους που θα εκπαιδευτούν και θα απογειώσουν την επιχείρηση», σημειώνει εμφατικά ο πρόεδρος των εργαζομένων και προθέτει πως «το νερό είναι κοινωνικό αγαθό στην πηγή του. Όταν όμως πηγαίνει στο σπίτι, τότε μπαίνει η συνθήκη έσοδα – έξοδα. Όταν σε αυτή την εξίσωση μπει ο ιδιώτης, άρα και το κέρδος του, εξαλείφεται ανταποδοτικότητα και η απλή σχέση έσοδα – έξοδα. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, το Ηράκλειο πουλάει το κυβικό περίπου ένα ευρώ, όταν οι κυβερνήσεις στην Γερμανία, τη Σκωτία και τη Βρετανία το πουλάνε 7 και 8 ευρώ. Τώρα αυτές οι κυβερνήσεις προσπαθούν να βρουν τρόπο για να επιστρέψουν αυτό το αγαθό στους δήμους», καταλήγει ο κ. Σκεπασιανός.

Φωτ. Unsplash