Ο τουρισμός σε αριθμούς: «Το πραγματικό πρόσωπο του τουρισμού στην Κρήτη»

Ο Προϊστάμενος Τουρισμού της Κρήτης (ΕΟΤ) μιλά για τη σημερινή δυναμική του νησιού, τις υποδομές που μεγαλώνουν και τις μορφές τουρισμού που μπορούν να καθορίσουν το αύριο

Ο τουρισμός στην Κρήτη είναι ένα κεφάλαιο που συχνά περιγράφεται με γενικότητες, σαν μια αυτονόητη πραγματικότητα που «κάπως» λειτουργεί και «κάπως» αντέχει. Όμως, πίσω από αυτό το εντυπωσιακό πλήθος επισκεπτών που κατακλύζει κάθε γωνιά του νησιού, υπάρχει ένα δίκτυο επιχειρήσεων, υποδομών και υπηρεσιών με διαστάσεις που ξεπερνούν κάθε πρόχειρη εκτίμηση. Αυτήν ακριβώς τη δαιδαλώδη εικόνα ξετύλιξε ο Γιώργος Αλεξάκης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τουρισμού της Κρήτης, σε μια συζήτηση που κατέληξε να φωτίζει όλο το τουριστικό οικοσύστημα του νησιού.

Η πραγματική δυναμική των υποδομών του νησιού

Από τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα μέχρι τις μεταφορές και τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ο κ. Αλεξάκης περιέγραψε έναν κρητικό τουρισμό που όχι μόνο αντέχει, αλλά μεγαλώνει με ρυθμούς αξιοσημείωτους. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΤ, στην Κρήτη λειτουργούν 1.763 ξενοδοχειακές μονάδες, με περισσότερα από 85.000 δωμάτια και σχεδόν 182.000 κλίνες. Σε αυτό το παζλ προστίθενται χιλιάδες ενοικιαζόμενα δωμάτια, επιπλωμένες κατοικίες και βίλες, ενώ το πεδίο των βραχυχρόνιων μισθώσεων -παρότι δεν καταγράφεται από τον ΕΟΤ- εκτιμάται ότι προσθέτει άλλες 50.000 έως 70.000 κλίνες στο σύνολο.

Η εικόνα που προκύπτει είναι ξεκάθαρη. Το νησί έχει τεράστια «τουριστική χωρητικότητα» και παραμένει σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης. Και αυτή η ανάπτυξη δεν αφορά μόνο τα καταλύματα. Ο κ. Αλεξάκης στάθηκε ιδιαίτερα στο κεφάλαιο των μεταφορών, ένα πεδίο που ίσως αποκαλύπτει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο το μέγεθος της ζήτησης. Στην Κρήτη δραστηριοποιούνται πάνω από 1.800 επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων, με έναν στόλο που αγγίζει τα 95.000 οχήματα, δίχως να υπολογίζονται οι εκατοντάδες μοτοσυκλέτες και τα mini van που εξυπηρετούν μικρές ομάδες ταξιδιωτών. «Η κινητικότητα είναι τεράστια», σχολίασε, υπογραμμίζοντας το πόσο ζωτικός είναι ο τομέας των μεταφορών στο τουριστικό σύστημα του νησιού.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται τα 1.221 τουριστικά γραφεία, τα 14 οργανωμένα κάμπινγκ, τα 12 hostels, τα 17 επισκέψιμα οινοποιεία και τα 4 επισκέψιμα ελαιοτριβεία, καθώς και οι μόλις 7 αγροτουριστικές μονάδες που λειτουργούν σε όλη την Κρήτη. Το τελευταίο νούμερο δεν πέρασε απαρατήρητο από τον κ. Αλεξάκη, ο οποίος δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του για το πόσο λίγο έχει αξιοποιηθεί ο πρωτογενής τομέας του νησιού στο πλαίσιο του τουρισμού. «Εδώ υπάρχει τεράστια προοπτική, σχεδόν ανεκμετάλλευτη», σημείωσε.

Ένα τουριστικό οικοσύστημα που διαρκώς επεκτείνεται

Η συζήτηση όμως πήρε νέα διάσταση όταν πέρασε στις αφίξεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ο ίδιος στη διάθεσή του, η Κρήτη υποδέχθηκε φέτος περίπου 7 εκατομμύρια επισκέπτες. Από αυτούς, τα 5 εκατομμύρια έφθασαν αεροπορικώς, ενώ το υπόλοιπο μέρος μέσω ακτοπλοΐας και κρουαζιερόπλοιων. Η Γερμανία παραμένει η σημαντικότερη αγορά με περίπου το 20% των συνολικών αφίξεων, ενώ σταθερά υψηλή είναι και η παρουσία ταξιδιωτών από την υπόλοιπη Ευρώπη και το Ισραήλ.

Κι αν όλα αυτά περιγράφουν μια ισχυρή βιομηχανία φιλοξενίας, η πραγματική σπίθα της συζήτησης ανάβει όταν ο κ. Αλεξάκης μιλά για το «αύριο» του τουρισμού στην Κρήτη. Δεν κρύβει την άποψή του ότι το νησί δεν πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στο μοντέλο «ήλιος και θάλασσα». Αντιθέτως, επιμένει ότι οι ειδικές μορφές τουρισμού μπορούν να αναβαθμίσουν καθοριστικά την εμπειρία του επισκέπτη. Αγροτουρισμός, γαστρονομία, οινοτουρισμός, θαλάσσιος και καταδυτικός τουρισμός, ακόμη και ο ιατρικός τουρισμός, είναι τομείς που -όπως λέει- θα μπορούσαν να αποτελέσουν την επόμενη μεγάλη κρητική υπεραξία.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον πλούτο του υποθαλάσσιου κόσμου της Κρήτης, υπενθυμίζοντας ότι ήδη από τη δεκαετία του ’70 ο Ζακ-Υβ Κουστώ είχε δώσει βάρος στις έρευνές του γύρω από το νησί. Σήμερα λειτουργούν 18 καταδυτικά κέντρα, όμως οι προοπτικές είναι πολύ μεγαλύτερες. Η ιστορία, το φυσικό περιβάλλον και η θαλάσσια παράδοση της Κρήτης μπορούν -όπως τονίζει- να στηρίξουν ένα τουριστικό προϊόν που δεν έχει ακόμη αναδειχθεί όσο θα μπορούσε.

Η Κρήτη μπροστά σε μια νέα εποχή εμπειριών

Στο κομμάτι της προβολής, ο κ. Αλεξάκης ξεκαθάρισε ότι η Περιφέρεια έχει τον κεντρικό ρόλο στη χάραξη του brand «Κρήτη», ενώ ο ΕΟΤ και το Υπουργείο Τουρισμού έχουν διακριτούς ρόλους στον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων. «Αν θέλουμε η Κρήτη να γίνει premium προορισμός όλο τον χρόνο, πρέπει να επενδύσουμε σε στοχευμένη, σοβαρή προβολή και σε μια συνολική ανανέωση της τουριστικής ταυτότητας», είπε.

Πριν ολοκληρώσει, στάθηκε σε κάτι που ίσως εξηγεί και την αντοχή της κρητικής τουριστικής οικονομίας: την επιμονή και την αγάπη των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται σε αυτήν. «Ελάχιστες επιχειρήσεις κλείνουν. Οι περισσότεροι μένουν, εξελίσσονται, δημιουργούν», τόνισε, θυμίζοντας ότι οι νέες τουριστικές επιχειρήσεις αυξάνονται κάθε χρόνο κατά 3 έως 5%.

Η εικόνα της Κρήτης που προκύπτει από τη συζήτηση δεν είναι μιας περιοχής που «τρέχει» πίσω από τις εξελίξεις, αλλά ενός τόπου που ωριμάζει, μετασχηματίζεται και προετοιμάζεται για μια νέα εποχή. Μια εποχή με περισσότερες δυνατότητες απ’ όσες επιτρέπουν οι συνήθεις περιγραφές και με μια δυναμική που ακόμη δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό της.