Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στη γεωπολιτική του φυσικού αερίου

Του Γιάννη Μπασιά-Η ενεργειακή στρατηγική της χώρας δεν μπορεί να περιορίζεται στον ρόλο του διαμετακομιστή – Οφείλει να διεκδικήσει ενεργό ρόλο ως παραγωγός, αποθηκευτής και ρυθμιστής

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς τεχνολογία, είναι η νέα βιομηχανική επανάσταση. Και όπως κάθε επανάσταση, απαιτεί πολλή ενέργεια.
Τα κέντρα δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) αναδεικνύονται σε ενεργειακούς γίγαντες, με απαιτήσεις που ξεπερνούν τις δυνατότητες των παραδοσιακών υποδομών.

Το φυσικό αέριο, παρά την τιμή του, παραμένει η μόνη αξιόπιστη λύση για σταθερή και ευέλικτη ηλεκτροπαραγωγή. Είναι ο βασιλιάς του ενεργειακού μετασχηματισμού, όχι επειδή είναι φθηνός ή καθαρός, αλλά επειδή είναι διαθέσιμος, προβλέψιμος και τεχνικά αναγκαίος.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για να διατηρήσουν την κυριαρχία τους στην παγκόσμια αγορά AI, θα χρειαστούν επιπλέον 50 γιγαβατώρες ηλεκτρικής ισχύος έως το 2028.

Αυτό ισοδυναμεί με 40 νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες ή περίπου 12 δισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου χρησιμοποιούμενου ημερησίως. Πρόκειται για μια αύξηση 32% στην τρέχουσα χρήση ηλεκτροπαραγωγής στις ΗΠΑ, κάτι γεωπολιτικά κρίσιμο διότι θα επιδράσει δραστικά στον ποσότητα εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς άλλες χώρες. Η ποσότητα αυτή δεν είναι απλώς τεχνική πρόκληση, είναι γεωπολιτική απαίτηση.

Για να καλυφθεί, απαιτούνται 12 έως 17 νέες μονάδες LNG, ενώ οι ΗΠΑ θα έχουν έτοιμες μόνο 4 ή 5 έως το 2027. Το έλλειμμα είναι σαφές και η πίεση προς τις αγορές παραγωγής φυσικού αερίου παγκοσμίως εντείνεται, ιδιαίτερα με την πρόθεση διπλασιασμού των εξαγωγών των ΗΠΑ προς την ΕΕ.

Η συμφωνία Ε.Ε.–ΗΠΑ για αγορά υδρογονανθράκων και ιδιαίτερα LNG ύψους 250 δισ. δολαρίων τα επόμενα τρία χρόνια δεν είναι απλώς εμπορική. Είναι πολιτική. Σηματοδοτεί την εγκατάλειψη των φθηνότερων αγωγών και την υιοθέτηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ενεργειακής ασφάλειας, με τις ΗΠΑ να πιέζουν για περισσότερες εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης (FSRU)στην Ευρώπη, ακόμη και όταν δεν είναι τεχνικά απαραίτητες.

Η Ανατολική Μεσόγειος και η Βόρεια Αφρική μετατρέπονται σε πεδίο στρατηγικής διεκδίκησης. Η Exxon και η Chevron δεν επενδύουν μόνο στην έρευνα, επενδύουν στην επιρροή. Η Ελλάδα, με τις υποδομές της σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη, αποκτά ρόλο-κλειδί ως κόμβος επαναεριοποίησης και διαμετακόμισης LNG προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη.

Με την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ε.Ε. από το 2026, η Βουλγαρία, η Σερβία και η Βόρεια Μακεδονία θα εξαρτώνται από την ελληνική ενεργειακή διασύνδεση. Θα ακολουθήσουν η Ουκρανία, η Ρουμανία και η Μολδαβία, με την Ελλάδα να μειώνει τα τέλη διέλευσης κατά 10% για να ενισχύσει τον ρόλο της ως στρατηγικού διαμετακομιστή.

Η Τουρκία διαφοροποιείται, διατηρώντας τις εισαγωγές αργού από τη Ρωσία και εξετάζοντας εναλλακτικές από Λιβύη, Σαουδική Αραβία και Ιράκ. Το Ισραήλ ήδη τροφοδοτεί την Αίγυπτο, ενώ η Κύπρος αναμένεται να ενισχύσει την Αίγυπτο από το 2027 και περισσότερο μετά το 2031, καλύπτοντας το κενό που αφήνει η πτώση της εγχώριας Αιγυπτιακής παραγωγής.

Μιλώντας για την επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας, η Ελλάδα, παρά τον στρατηγικό της ρόλο, εξακολουθεί να είναι η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη, με τιμή εκκαθάρισης που αγγίζει τα 130 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις αρχές Νοεμβρίου.

Το φυσικό αέριο παραμένει βασικός πυλώνας του ενεργειακού μείγματος, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα του δικτύου, ιδιαίτερα σε περιόδους περιορισμένης παραγωγής από ΑΠΕ. Την ίδια στιγμή, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν τριπλάσιες σε σχέση με τις εξαγωγές, γεγονός που αναδεικνύει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο το οποίο παραμένει εισαγόμενο.

Η ενεργειακή στρατηγική της χώρας δεν μπορεί να περιορίζεται στον ρόλο του διαμετακομιστή.

Οφείλει να διεκδικήσει ενεργό ρόλο ως παραγωγός, αποθηκευτής και ρυθμιστής. Τα πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση της αποθήκευσης και της διαχείρισης έχουν ήδη γίνει, απομένει το κρίσιμο βήμα του παραγωγού υδρογονανθράκων.

Πηγή: Ναυτεμπορική