Μετρό σε ομηρία

Της Μαρίας Κατσουνάκη – Γύρω από το ευτυχές γεγονός των εγκαινίων του μετρό Θεσσαλονίκης αναπτύχθηκε ένα γαϊτανάκι εντάσεων και αντιδράσεων. Είναι εύκολο να εστιάσουμε στο περιστασιακό και να αγνοήσουμε το διαχρονικό. Η επικαιρότητα, εξάλλου, είναι εκτός από καθρέφτης της κοινωνίας και εκτονωτικός μηχανισμός.

Οσα απασχόλησαν τα ΜΜΕ, επί τροχάδην: «Μεγαλοπαράγων» ΠΑΕ της Θεσσαλονίκης ενημερώνει τον υφυπουργό Υποδομών ότι οπαδοί της «ομάδας» ετοιμάζονται «να τα σπάσουν», καταστρέφοντας εγκαίνια και τελετές. Αιτία, η τιμωρία της «ομάδας» με δύο αγωνιστικές κεκλεισμένων των θυρών. Ο υφυπουργός πράττει τα δέοντα (μεταβαίνει στην Εισαγγελία).

Ο «μεγαλοπαράγων» ανταπαντά ότι παρερμηνεύθηκε, ότι σέβεται τη νομιμότητα και πως η επικοινωνία του «είχε σκοπό να προλάβει έκτροπα που σχετίζονταν με συμπεριφορές ατόμων έξω από τον έλεγχο της διοίκησης της ΠΑΕ». Εν τω μεταξύ, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών αποφασίζει –υπό τον φόβο των επεισοδίων προφανώς– την προσωρινή αναστολή της ποινής που είχε επιβληθεί στην «ομάδα». Τα ονόματα απαλείφονται για έναν και μόνο λόγο: οι συμπεριφορές αυτές δεν αφορούν μόνο τους συγκεκριμένους, είναι γενικευμένες.

Οι χούλιγκαν που δεν ελέγχονται (ποιος ξέρει, αλήθεια) από τη μία, η πολιτεία που δυσκολεύεται –αν δεν αδυνατεί– να επιβληθεί από την άλλη. Τα εγκαίνια, οι επισκέψεις των επισήμων, η προγραμματισμένη λειτουργία δεν μπορούσαν να αναβληθούν. Το αδιέξοδο εμφανές, ο φόβος κυρίαρχος, η δημόσια περιουσία σε ομηρία, διαρκώς. Το μετρό είναι από τα έργα που αλλάζουν τη ζωή της πόλης όχι επιφανειακά ή παροδικά, αλλά καθοριστικά. Επηρεάζουν εκτός από τις μετακινήσεις και την ψυχολογία των κατοίκων, τη σχέση του καθενός με τον χρόνο και την πόλη. Τα στρώματα της Ιστορίας μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα συμβάλλουν στη γνώση, ισχυροποιούν ή μετατοπίζουν αφηγήματα, φωτίζουν αλλιώς την καθημερινότητα. Αδιάφορο. Ειδικά όταν κινδυνεύουν να γίνουν αγώνες κεκλεισμένων των θυρών!

Τα «αποκαλυπτήρια του μετρό Θεσσαλονίκης» δεν θα μπορούσαν να γίνουν εκτός πραγματικότητας και εκτός κοινωνίας. Οι «αποκαλύψεις» δεν φέρνουν πάντα στην επιφάνεια τον πολιτισμό που επιθυμούμε, αλλά και ό,τι αποστρεφόμαστε και καταδικάζουμε. Μόνο που έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν η πολιτική ηγεσία και οι Αρχές. Υπερηφανεύονται από τη μία, υποχωρούν στην απειλή από την άλλη. Αλληθωρισμός που υπαγορεύεται από τον φόβο.

Το μήνυμα δεν είναι καθαρό. Μπάζει.